پایگاه خبری سرمایه فردا

از نسخه‌های جعلی و گنج‌یابان فضای مجازی تا تاراج محوطه‌های تاریخی جیرفت و فروش اشیای ایرانی در حراجی‌های اروپا، میراث فرهنگی کشور در معرض تهدیدی جدی قرار گرفته است؛ تهدیدی که نبود قانون جامع، ضعف وزارتخانه متولی و بی‌توجهی به هویت ملی آن را تشدید کرده است.

ایلام در نگاه نخست، تضادی بزرگ را پیش چشم می‌گذارد؛ استانی با ذخایر عظیم نفت و گاز که هنوز نتوانسته رفاه پایدار برای مردمش ایجاد کند، اما در عین حال با کشاورزی، دامداری و سوغاتی‌های محلی، چهره‌ای متفاوت و زنده از اقتصاد و فرهنگ خود را به نمایش می‌گذارد.

دو هفته پس از توقف ساخت‌وساز در دو پروژه بزرگ اطراف کاخ گلستان، هنوز نه کمیته مشترک وعده داده‌شده تشکیل شده و نه شهرداری و میراث فرهنگی حاضر به ارائه توضیحی درباره سرنوشت این سازه‌ها هستند. در حالی که افکار عمومی و کارشناسان نسبت به تهدید میراث جهانی پایتخت هشدار می‌دهند، سکوت و تناقض در مواضع نهادهای مسئول، این پرونده را پیچیده‌تر کرده است.

مجموعه گردشگری الیمالات در نور مازندران که قرار بود نخستین سافاری حیات‌وحش ایران باشد، امروز بیش از هر چیز با مرگ‌های پی‌درپی شیرها و ببرها شناخته می‌شود. از قطع هزاران درخت برای ساخت جاده تا تلف شدن گونه‌های نادر، این مجموعه به نمادی از بحران مدیریت محیط‌زیست بدل شده است.

در شهری که فاصله میان ایستگاه‌های مترو، گاه به اندازه یک سبک زندگی است، چای از نوشیدنی روزمره به نماد تفاوت‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی بدل شده. از لیوان کاغذی کنار خیابان تا سرویس چای ویژه در نیاوران، تهران را می‌توان در طعم‌ها، قیمت‌ها و آیین‌های چای‌نوشی‌اش خواند.

پس از هشت سال تلاش مستمر فعالان محیط زیست و حقوقدانان، دیوان عدالت اداری با استناد به نظر شورای نگهبان، صدور سند مالکیت برای حریم و بستر رودخانه‌ها به نام وزارت نیرو را غیرقانونی اعلام کرد. این رأی تاریخی، مانع از خروج رودخانه‌ها از شمول اموال عمومی شد و مالکیت ملی این منابع حیاتی را تثبیت کرد.

در تصمیمی جنجالی، وزارت میراث فرهنگی مجوز ساخت‌وساز در حریم رودخانه‌ها، سدها و دریاچه‌ها را صادر کرده؛ مصوبه‌ای که بدون نظر کارشناسی سازمان محیط زیست تهیه شده و با قوانین بالادستی کشور در تضاد است. فعالان محیط زیست این اقدام را «قانونی‌سازی تخریب منابع آبی» می‌دانند و هشدار می‌دهند که میراث طبیعی ایران در معرض تهدیدی جدی قرار گرفته است.

🔷 لید: باغ ارم شیراز، میراثی جهانی و نماد ذوق ایرانی، امروز در آستانه فرسایش و فراموشی قرار گرفته است. ساخت‌وسازهای بی‌ضابطه، تغییرات اقلیمی، و بی‌توجهی مدیریتی، این باغ تاریخی را از نفس انداخته‌اند. در حالی‌که یونسکو هشدار خروج از فهرست میراث جهانی را در دستور کار دارد، وزارت میراث فرهنگی همچنان در سکوت و بی‌عملی به تماشای زوال نشسته است

در دل دشت‌های کنگاور، یکی از کهن‌ترین محوطه‌های باستانی ایران در حال فرورفتن در گرداب بی‌توجهی نهادی و ساخت‌وسازهای بی‌ضابطه است. گودین‌تپه، با قدمتی هفت‌هزار ساله، نه‌تنها از فهرست گردشگری جا مانده، بلکه اکنون با تهدید ساخت غسالخانه در حریم مصوب خود، به نمادی از سقوط درک فرهنگی و بی‌برنامگی مدیریتی بدل شده است.