پایگاه خبری سرمایه فردا

در حالی‌که خاورمیانه بار دیگر در آستانه بازتعریف مرزها و نظم سیاسی قرار گرفته، سوریه به نقطه کانونی تحولات ژئوپلتیک منطقه بدل شده است؛ از نشست‌های محرمانه در پاریس تا پیشروی‌های نظامی در جنوب، همه نشانه‌هایی از طرحی تازه برای تجزیه این کشور دارند. همزمان، تنش‌های فزاینده میان ترکیه و اسرائیل در سوریه پسااسد، خطر یک درگیری مستقیم را افزایش داده و آینده این کشور را به صحنه‌ای از رقابت‌های توسعه‌طلبانه بدل کرده است. آیا دمشق بار دیگر به نقطه آغاز تاریخ بازمی‌گردد؟

در پی تشدید حملات رژیم صهیونیستی به مواضع ترکیه در سوریه و اعلام قطع روابط اقتصادی از سوی آنکارا، کارشناسان هشدار می‌دهند که سیاست‌های بلندپروازانه ترکیه در سوریه نه‌تنها به تثبیت قدرت در این کشور منجر نشده، بلکه امنیت داخلی آنکارا را نیز با تهدید مستقیم مواجه کرده است. اکنون، احتمال درگیری نظامی میان ترکیه و رژیم صهیونیستی بیش از هر زمان دیگری جدی شده و پیامدهای آن می‌تواند موازنه قدرت در کل منطقه غرب آسیا را دگرگون کند.

تحولات اخیر در جنوب سوریه، از درگیری‌های داخلی تا حملات اسرائیل، فراتر از یک بحران امنیتی، نشانه‌ای از پروژه‌ پیچیده‌ای است که اسرائیل برای تجزیه ساختار ملی سوریه دنبال می‌کند. ژست حمایت از جامعه دروزی، حمله به مراکز کلیدی دولت مرکزی و ایجاد مناطق حائل، همه در چارچوب رویای ژئوپلیتیکی اسرائیل معنا می‌یابند؛ رویایی که با بی‌ثبات‌سازی داخلی، مهندسی شکاف‌های اجتماعی و نمایش قدرت منطقه‌ای، مسیر فروپاشی سرزمینی سوریه را تسریع کرده و پیامدهای آن نه فقط برای دمشق، بلکه برای کل معادلات منطقه‌ای از جمله عراق و اردن هشدارآمیز است.

با فروپاشی رژیم بشار اسد و کاهش نقش جمهوری اسلامی در سوریه، رقابت میان ترکیه و اسرائیل برای تسلط بر این کشور شدت گرفته است. این دو قدرت منطقه‌ای با اهداف متفاوت و راهبردهای پیچیده، میدان تأثیرگذاری سوریه را به یکی از حساس‌ترین محورهای خاورمیانه تبدیل کرده‌اند. سناریوهای پیش‌بینی‌شده برای آینده سوریه، از جنگ نیابتی گرفته تا تقسیم مناطق نفوذ، حکایت از ادامه تنش‌های ژئوپلیتیکی در این کشور دارد. این تحولات می‌تواند تأثیرات عمیقی بر وضعیت سیاسی و امنیتی منطقه بگذارد.

چرا توضیح درباره‌ی تحولات سوریه اینقدر چالش‌برانگیز است؟ سیاست‌های طولانی‌مدت و حمایتی از حکومت اسد، همراه با تناقضات تاریخی، سوالات بسیاری را بدون پاسخ گذاشته است.

جنگ داخلی آسیب‌های جدی به زیرساخت‌های اقتصادی سوریه وارد کرد. کاهش چشمگیر تولید نفت به کمتر از ۲۰ هزار بشکه در روز، سقوط ارزش پول ملی را به همراه داشت.

انگیزه‌های اقتصادی مشترک آمریکا، رژیم صهیونیستی و ترکیه و برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس برای سقوط دولت سوریه چیست؟ منافع اقتصادی سقوط سوریه بررسی شد.

نخستین بیانیه بشار اسد بعد از سقوطش در مسکو منتشر شد. او در هفته های گذشته به دلیل فرار از دمشق مورد انتقاد شدید قرار گرفته است.

پیش‌بینی آینده نقش ایران و ترکیه در سوریه بسیار دشوار است، زیرا عوامل احتمال هر تغییری در سوریه ممکن است. در این مطلب سناریوها و دلایل بررسی شد.