پایگاه خبری سرمایه فردا

در حالی‌که تحریم‌های غرب با هدف فلج‌سازی اقتصادهای مستقل طراحی شده‌اند، کشورهای متحد مقابل آمریکا با بازآرایی ساختارهای تولید، توسعه مسیرهای تجاری جایگزین، و بهره‌گیری از نهادهای چندجانبه مانند بریکس و شانگهای، نشان داده‌اند که مقاومت اقتصادی نه‌تنها ممکن است، بلکه می‌تواند به بستری برای بازتعریف جایگاه ژئوپلیتیکی کشورها در نظم جهانی تبدیل شود. این مسیر، از تاب‌آوری صنعتی تا دیپلماسی مالی، اکنون به الگویی برای عبور از فشارهای یک‌جانبه بدل شده است.

در سپتامبر ۲۰۲۵، روسیه با تشدید حملات هوایی به زیرساخت‌های انرژی و مناطق مسکونی اوکراین، استراتژی خود را از فشار محدود به تهدید گسترده تغییر داده است. این چرخش نظامی، همزمان با ورود پهپادها به حریم هوایی لهستان و استونی، نه‌تنها کی‌یف را تحت فشار قرار می‌دهد، بلکه ناتو را در برابر آزمونی ژئوپلیتیکی قرار داده که می‌تواند مرزهای درگیری را فراتر از اوکراین گسترش دهد.

ادعای ورود جنگنده‌های روسی به حریم هوایی استونی و لهستان، بار دیگر تنش میان مسکو و ناتو را به نقطه جوش رسانده است. در حالی که روسیه این اتهامات را رد کرده و پروازها را مطابق با مقررات بین‌المللی می‌داند، کشورهای عضو ناتو با فعال‌سازی ماده ۴ پیمان، خواستار رایزنی فوری شده‌اند. این رخداد نشان می‌دهد که جنگ اوکراین در حال عبور از مرزهای ملی و تبدیل شدن به بحرانی منطقه‌ای است—بحرانی که می‌تواند امنیت اروپا را درگیر کند.

در ایران معاصر، دفاع مقدس هشت‌ساله و مواجهه بازدارنده دوازده‌روزه اخیر، با وجود تفاوت‌های ماهوی، در پیوستاری راهبردی و اجتماعی قابل تحلیل‌اند. آنچه این دو مقطع را به هم پیوند می‌دهد، تکیه بر پشتوانه اجتماعی در معماری دفاعی کشور است—پشتوانه‌ای که از بسیج فیزیکی و ایثارگرانه به سمت آرامش سازمان‌یافته، روایت‌سازی هوشمندانه و اعتماد نهادی تحول یافته است. این دگرگونی، نه گسست از گذشته، بلکه بازتولید مدرن همان روحیه مقاومت است که امروز در میدان معنا و روایت، سنگرهای جدیدی بنا کرده است.

شوروی برای حفظ نفوذ خود در اروپای شرقی، سالانه میلیاردها دلار نفت، غلات و تسلیحات رایگان به کشورهای اقماری‌اش می‌داد؛ اما این سیاست پرهزینه، در نهایت به پاشنه آشیل نظام تبدیل شد. آنچه امپراتوری را فروپاشاند، نه کمبود موشک‌های اتمی، بلکه خالی بودن قفسه‌های فروشگاه‌ها از کالاهای ابتدایی بود. تجربه شوروی نشان می‌دهد که گسترش بی‌رویه سلطه خارجی، بدون تقویت بنیان‌های اقتصادی داخلی، سرانجامی جز فروپاشی ندارد.

در حالی که چین با نمایش قدرت نظامی و دیپلماتیک، هشتادمین سالگرد پیروزی بر ژاپن را جشن گرفت، نشانه‌های شکل‌گیری نظمی جهانی با محوریت پکن بیش از پیش آشکار شده‌اند. جان رنی شورت، استاد سیاست عمومی، معتقد است که جهان از نظم تک‌قطبی تحت رهبری آمریکا عبور کرده و اکنون در مرحله گذار به یک نظم چندقطبی قرار دارد؛ نظمی که چین، آمریکا و اروپا هر یک با چالش‌های داخلی و رقابت‌های ژئوپولیتیکی، برای تثبیت جایگاه خود در آن تلاش می‌کنند. این گذار، نه‌تنها پایان «قرن آمریکایی» را رقم زده، بلکه پرسش‌هایی بنیادین درباره آینده اتحادها، منافع مشترک جهانی و احتمال درگیری‌های نوظهور را پیش روی قدرت‌های بزرگ قرار داده است.

در حالی که رژیم صهیونیستی تلاش دارد با حضور در رویدادهای هنری مانند یوروویژن چهره‌ای نرم و فرهنگی از خود به نمایش بگذارد، موج اعتراضات مردمی، تحریم هنرمندان و واکنش‌های سیاسی در اروپا نشان می‌دهد که هنر، به‌ویژه موسیقی، به بستری برای مقاومت جهانی علیه سیاست‌های تجاوزکارانه تل‌آویو تبدیل شده است. از مهندسی آرا تا تهدید به تحریم مسابقات، یوروویژن به صحنه‌ای تازه برای تقابل افکار عمومی با سفیدشویی اسرائیل بدل شده است.

دو دهه پس از تظاهرات تاریخی ائتلاف ۸ مارس، لبنان بار دیگر در آستانه آزمونی سرنوشت‌ساز قرار گرفته است. در پی تصمیم دولت لبنان برای خلع سلاح حزب‌الله تا پایان ۲۰۲۵، جبهه مقاومت با رهبری جدید و خروش مردمی، آماده خلق صحنه‌ای تازه از ایستادگی در برابر دیکته‌های آمریکا، رژیم صهیونیستی و فرانسه است. تجمع اعتراضی ۲۷ آگوست در میدان ریاض‌الصلح می‌تواند به نقطه عطفی در تاریخ لبنان و منطقه بدل شود؛ جایی که گفتمان مقاومت بار دیگر قدرت تاریخ‌سازی خود را به نمایش خواهد گذاشت.

جنگ تحمیلی ۱۲ روزه علیه ایران، نه صرفاً تقابل نظامی با رژیم صهیونیستی، بلکه رویارویی مستقیم با آمریکا و ناتو بود؛ نبردی که در آن، تکنولوژی‌های نوین مانند هوش مصنوعی، نقش محوری در طراحی حملات و ترورها ایفا کردند. این جنگ نشان داد که قدرت نظامی اسرائیل بدون پشتیبانی کامل آمریکا، فاقد استقلال راهبردی است و در مقابل، ایران با اتکا به توان درون‌زا و طراحی‌های پیشینی، توانست موازنه میدان را تغییر دهد. از سوی دیگر، نتانیاهو با اتکای تمام‌قد به حمایت ترامپ، پروژه «اسرائیل بزرگ» را علنی کرد؛ اما واقعیت میدان، وابستگی عمیق تل‌آویو به واشنگتن را آشکار ساخت.