پایگاه خبری سرمایه فردا

تعبیر «اتحاد مقدس» از سوی رهبر انقلاب در بستر جنگ ۱۲ روزه، فراتر از یک واکنش سیاسی یا تاکتیکی، حامل دلالتی راهبردی و تمدنی است. این نوشتار با واکاوی مفهوم وحدت در شرایط تهدید، می‌کوشد نشان دهد که انسجام ملی اگر بر پایه ارزش‌های ایجابی، اخلاق جمعی و حافظه تاریخی شکل گیرد، می‌تواند از سطحی سلبی و موقت عبور کرده و به الگویی پایدار و شبکه‌ای برای هم‌فهمی اجتماعی و انسجام فرهنگی بدل شود. وحدتی که نه تنها در بزنگاه‌ها فعال می‌شود، بلکه در بستر گفت‌وگوی اجتماعی، ظرفیت تولید ارزش‌های جمعی و تقویت همدلی ملی را داراست.

روابط ایران و استرالیا، با وجود فراز و نشیب‌های دیپلماتیک، هرگز به نقطه گسست پایدار نرسیده است. از «حماسه ملبورن» و خاطره فوتبال تا اخراج سفیر ایران در کانبرا، این رابطه همواره در تقاطع سیاست، امنیت و افکار عمومی نوسان کرده است. در حالی که اتهامات اخیر علیه ایران یادآور پرونده میکونوس و فشارهای اروپایی است، اما تجربه تاریخی نشان می‌دهد که قهر دیپلماتیک دوام ندارد. با وجود تنش‌های لفظی، تحریم‌ها و فشارهای اسرائیل، پیوندهای تجاری، مهاجرتی و مردمی میان دو کشور، زمینه بازگشت آرام روابط را فراهم می‌کند؛ حتی اگر جیمی‌جامپ این بار نتانیاهو باشد.

بازنشر یک مصاحبه قدیمی از علی مطهری توسط دونالد ترامپ، بار دیگر نشان داد که چگونه یک اظهارنظر غیرمسئولانه می‌تواند بهانه‌ای برای فشارهای بین‌المللی و توجیه اقدامات غیرقانونی علیه ایران شود. در شرایطی که نهادهای اطلاعاتی و حقوقی بین‌المللی، ساخت سلاح هسته‌ای توسط ایران را رد کرده‌اند، ترامپ با استناد به یک تحلیل شخصی، تلاش دارد حمله نظامی به تأسیسات هسته‌ای ایران را مشروع جلوه دهد. این اتفاق، زنگ خطری است برای همه فعالان سیاسی و رسانه‌ای کشور که در شرایط حساس کنونی، مراقبت در سخن گفتن نه‌تنها یک وظیفه اخلاقی، بلکه ضرورتی ملی است.

در بسیاری از تحلیل‌های رایج، نظام‌هایی چون مصر و عربستان به‌دلیل تمرکز قدرت، تحت عنوان «استبدادی» طبقه‌بندی می‌شوند. اما این دسته‌بندی، با نادیده‌گرفتن تفاوت‌های ساختاری در شیوه قانون‌گذاری و نقش بوروکراسی، تصویری سطحی و گمراه‌کننده از واقعیت حکمرانی ارائه می‌دهد. این نوشتار، با تمرکز بر مفهوم «استبداد پارلمانی-بوروکراتیک»، نشان می‌دهد که چگونه حتی در غیاب دموکراسی اصیل، ساختارهای شبه‌پارلمانی می‌توانند به تولید انبوه قانون، تورم مقررات و ناکارآمدی مزمن منجر شوند.

در تاریخ معاصر ایران، ناصرالدین‌شاه قاجار نه‌تنها قربانی گلوله‌ای در حرم شاه‌عبدالعظیم شد، بلکه سال‌ها بعد، هدف ترور فکری روشنفکرانی قرار گرفت که با تحریف تاریخ، چهره‌ای کاریکاتوری از او ساختند. این دو ترور، یکی جسم پادشاه را نشانه رفت و دیگری روح تاریخی او را، و نتیجه آن، فروپاشی تعادل قدرت و آغاز مسیر پرآشوبی بود که به استبداد رضاخانی ختم شد.

پس از ناکامی راهبردهای سخت‌افزاری در مواجهه با جمهوری اسلامی ایران، جبهه مقابل با تمرکز بر جنگ شناختی، تلاش می‌کند ستون‌های گفتمانی نظام را هدف قرار دهد. روایت امنیت، استکبارستیزی، پیشرفت هسته‌ای و نسبت مردم با نظام، همگی در تیررس عملیات معنایی قرار گرفته‌اند تا با تضعیف قدرت اقناع، انسجام ملی از ظرف نهادی جمهوری اسلامی جدا شود. این یادداشت، ابعاد این نبرد پیچیده را واکاوی کرده و نشان می‌دهد چگونه روایت‌شکنی به ابزار اصلی برای خلع سلاح گفتمانی ایران بدل شده است.

سوم شهریور ۱۳۲۰، ایران در خواب بود و متفقین در حال اشغال. نیمه‌شب، سفرای روس و انگلیس در خانه نخست‌وزیر را کوبیدند تا خبر حمله را بدهند؛ حمله‌ای که نه با منطق، بلکه با زور پیش رفت. رضاشاه، پس از جلساتی بی‌نتیجه، استعفا داد و کشور در عرض سه روز اشغال شد. این واقعه، که با قحطی مصنوعی و تحقیر ملی همراه بود، در حافظه تاریخی ایران ماندگار شد و بعدها در آثار تلویزیونی چون «کیف انگلیسی»، «در چشم باد» و «هزاردستان» بازتاب یافت؛ روایتی از روزهایی که نان نایاب بود و عزت ملی در معرض تاراج.

کره جنوبی امروز نماد پیشرفت، فناوری، و دموکراسی است. اما مسیر رسیدن به این نقطه، پر از بحران، تصمیم‌های دردناک، و اصلاحات تدریجی بوده است. از فقر و جنگ تا شکوفایی اقتصادی، از دیکتاتوری نظامی تا انتخابات آزاد، این کشور نشان داد که توسعه پایدار، نیازمند نهادسازی، اعتماد عمومی، و انعطاف‌پذیری است. داستان کره، تکرارپذیر نیست، اما الهام‌بخش است—برای هر ملتی که در جست‌وجوی راهی برای برخاستن است.

بیانیه اخیر جبهه اصلاحاتبا مواضع نهضت آزادی پس از فتح خرمشهر مقایسه شده و آن نمونه‌ای از کنش‌گری سیاسی فاقد انسجام و منطق راهبردی است. این بیانیه، به‌جای تمرکز بر نقش مخرب طرف غربی در جنگ ۱۲ روزه، با اتهام‌زنی به ایران و طرح پیشنهادهایی متناقض و غیرواقعی، عملاً بهانه‌ای برای فشار بیشتر دشمن فراهم کرده است. نصری با اشاره به فقدان اجماع در میان اصلاح‌طلبان و تکرار ایده‌های شکست‌خورده، هشدار داده که چنین رویکردهایی در شرایط فشار خارجی، به تضعیف انسجام ملی و جایگاه کشور منجر خواهد شد.