پایگاه خبری سرمایه فردا

در بحبوحه جدال بر سر مکانیسم ماشه، ایران با تکیه بر موقعیت ژئوپلیتیکی و ظرفیت نفتی خود، تهدید به اختلال در عرضه 20 میلیون بشکه نفت روزانه از تنگه هرمز کرده است. این تهدید می‌تواند قیمت نفت را تا ۲۵۰ دلار افزایش دهد و اروپا را در برابر فشارهای واشنگتن به چالش بکشد.

در پی اعلام سه کشور اروپایی مبنی بر فعال‌سازی مکانیسم ماشه، موجی از تحلیل‌ها و واکنش‌ها از سوی اقتصاددانان، دیپلمات‌ها و اندیشمندان روابط بین‌الملل به راه افتاده است. از بی‌اثر دانستن تحریم‌های جدید تا هشدار درباره تغییر موازنه قدرت منطقه‌ای، این مکانیسم حالا بیش از آنکه ابزار فشار باشد، به نقطه‌ای برای بازتعریف اتحادها و تقابل‌ها تبدیل شده است.

در واکنش به اقدام تروئیکای اروپایی برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه، مجلس ایران طرحی سه‌فوریتی را در دستور کار قرار داده که مفاد آن خروج از NPT، توقف اجرای پروتکل الحاقی، قطع نظارت‌های آژانس و پایان مذاکره با آمریکا و اروپا را شامل می‌شود. این طرح، نه‌تنها نقطه‌عطفی در سیاست هسته‌ای ایران محسوب می‌شود، بلکه به‌عنوان اهرم فشار متقابل، آرایش سیاسی غرب را با چالش جدی مواجه می‌سازد. در شرایطی که اروپا تلاش دارد با تهدید تحریم، امتیازاتی از ایران بگیرد، مجلس با این اقدام نشان می‌دهد که تهران آماده است تا انتهای مسیر مقاومت را بپیماید و قواعد بازی را تغییر دهد.

در حالی‌که رسانه‌های غربی و صهیونیستی تلاش دارند بازگشت احتمالی تحریم‌های شورای امنیت را به‌عنوان نقطه‌عطفی در تغییر شرایط ایران جلوه دهند، واقعیت میدانی نشان می‌دهد مکانیسم ماشه بیش از آنکه اثر اقتصادی داشته باشد، ابزاری برای عملیات روانی و مدیریت ادراک عمومی است. تجربه‌های گذشته، ظرفیت‌های اقتصادی امروز و تحرکات دیپلماتیک ایران، همگی گواه آن‌اند که اسنپ‌بک نه چماق حقوقی، بلکه بخشی از نبرد روایت‌هاست؛ نبردی که با شناخت دقیق آن، می‌توان از انفعال به ابتکار رسید.

در حالی که بانک مرکزی رسماً رمزارز منتسب به بابک زنجانی را فاقد اعتبار قانونی اعلام کرده، وزارت نفت و شرکت نیکو آن را به‌عنوان وثیقه برای واگذاری میلیون‌ها بشکه نفت پذیرفته‌اند. این تصمیم نه‌تنها پرسش‌هایی جدی درباره سازوکار نظارتی در حوزه انرژی ایجاد کرده، بلکه اعتماد عمومی به مدیریت منابع ملی را با تهدیدی تازه مواجه ساخته است.

در حالی که ایران با چالش‌های فزاینده در حوزه انرژی مواجه است، وزارت نفت در یکی از بحرانی‌ترین دوره‌های خود گرفتار تعلل، سوءمدیریت و تصمیمات متناقض شده است؛ وضعیتی که نه‌تنها تولید و صادرات نفت و گاز را مختل کرده، بلکه امنیت انرژی کشور را در معرض تهدید جدی قرار داده است.

بازار جهانی نفت در سال ۲۰۲۵ با موجی از تحولات ژئوپلیتیکی و اقتصادی روبه‌روست که می‌تواند مسیر قیمت‌ها را به‌طور چشمگیری تغییر دهد. در حالی که تحریم‌های آمریکا علیه ایران و روسیه ظرفیت عرضه را محدود کرده‌اند، کشورهایی مانند چین، هند و روسیه با سازوکارهای غیررسمی و ناوگان سایه، نقش تعیین‌کننده‌ای در حفظ جریان نفت ایفا می‌کنند.

رانیا مادی، وکیل برجسته حقوق بشر و عضو کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل، تحریم‌های غرب علیه ایران را نقض آشکار اصول انسانی و حقوقی دانست و آن‌ها را مصداق «تروریسم اقتصادی» و «جنایت علیه بشریت» خواند. او با انتقاد شدید از پیمان‌شکنی آمریکا و اروپا در برجام، ایران را ستون ثبات منطقه و قدرتی شکست‌ناپذیر در برابر فشارهای بین‌المللی معرفی کرد. این مصاحبه، بیانیه‌ای صریح در دفاع از حق ملت ایران و نقدی تند بر ساختار ناعادلانه نظم جهانی است.

نشریه اکونومیست، به‌عنوان بخشی از کمپین فشار حداکثری امریکا علیه تهران، لزوم جلوگیری از صادرات محصولات کشاورزی به کشورهای خلیج فارس را پیش کشید.