پایگاه خبری سرمایه فردا

در حالی که ایران طی یک دهه گذشته با بحران مزمن کسری برق و ضعف سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های انرژی مواجه بوده، جهان مسیر متفاوتی را پیموده است. داده‌های آژانس بین‌المللی انرژی نشان می‌دهد که از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۵، سرمایه‌گذاری جهانی در انرژی‌های تجدیدپذیر، شبکه‌های برق و ذخیره‌سازی به‌طور چشمگیری افزایش یافته و موتور تحول صنعت برق جهان شده‌اند. این گزارش، با مرور روندهای جهانی، هشدار می‌دهد که تداوم غفلت در ایران می‌تواند شکاف فناوری و بازار را به نقطه‌ای غیرقابل بازگشت برساند.

در حالی که ناترازی برق کشور به بیش از ۱۶ هزار مگاوات رسیده و تابستان‌ها با بحران خاموشی مواجه‌ایم، توسعه نیروگاه‌های خورشیدی خانگی به‌عنوان راه‌حلی مقرون‌به‌صرفه و فوری، همچنان با موانع مالی، فنی و اداری روبه‌روست. با وجود ظرفیت بالای ایران در کمربند خورشیدی جهان، سهم انرژی‌های تجدیدپذیر از شبکه برق تنها ۱.۸ درصد است. دبیر انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر با انتقاد از عملکرد نظام بانکی و ضعف در خرید تضمینی، خواستار تسهیل سرمایه‌گذاری مردمی و تجمیع ظرفیت‌ها برای عرضه در بورس انرژی شد.

وقتی خاموشی‌ها به بخشی از زندگی روزمره مردم تبدیل شدند، امید از جایی غیرمنتظره جوانه زد از دل یک مدرسه فنی‌وحرفه‌ای، از ذهن دختری نوجوان، و از زخمی که پدرش در یک حادثه صنعتی برداشت. این روایت، داستان عبور از بحران است؛ نه با بودجه‌های کلان، بلکه با اراده، همدلی، و نوری که از پشت‌بام‌ها آغاز شد و به قلب یک شهر رسید.

ناترازی برق یکی از چالش‌های عمده صنعت برق ایران است. به‌منظور رفع این مشکل و افزایش ظرفیت تولید برق، مدیرعامل توانیر، توضیح داده است.

افزایش قطعی برق در مراکز صنعتی و آزمایشگاهی کشور، ضمن ایجاد اختلال در فرآیندهای تخصصی، رد پای کربن را نیز به‌طور نگران‌کننده‌ای افزایش داده است. استفاده گسترده از دیزل ژنراتورها برای جبران این کمبود، انتشار گازهای گلخانه‌ای را تا ۷ برابر افزایش داده و چالش‌های زیست‌محیطی را تشدید کرده است. اما آیا این بحران می‌تواند به نقطه‌ای برای تحول در مدیریت انرژی و حرکت به‌سوی پایداری تبدیل شود؟

ایران با برخورداری از بیش از ۲۲۰۰ ساعت تابش مستقیم خورشید در سال و پهنه‌های وسیع کویری، ظرفیت بی‌نظیری برای تولید برق خورشیدی دارد. چرا از این ظرفیت برای بحران خاموشی‌ها استفاده نمی شود؟

تصمیم مجلس هفتم برای تثبیت قیمت حامل‌های انرژی، با حمایت چهره‌های سیاسی و اقتصادی، در ظاهر هدیه‌ای به مردم ایران معرفی شد؛ اما در عمل، این سیاست به کاهش بهره‌وری، تضعیف صادرات برق و نابودی تدریجی اقتصاد ملی انجامید. بررسی تاریخی این تصمیم نشان می‌دهد که بی‌توجهی به واقعیت‌های فنی و منطقه‌ای، چگونه می‌تواند به بحران‌های بلندمدت اقتصادی منجر شود.

در روزهایی که آفتاب بی‌رحمانه بر چهره شهرها می‌تابد و دمای هوا رکورد می‌شکند، شبکه برق کشور با فشاری مضاعف روبروست. در این نبرد داغ، مسئولان به یاری مردم امید بسته‌اند؛ مردمی که با اندکی صرفه‌جویی، می‌توانند ناجی انرژی ملی باشند.

باوجود آمادگی ۹۸ درصدی نیروگاه‌های حرارتی عبور از تابستان داغ نیازمند مدیریت مصرف و سیاست‌گذاری هوشمندانه است. چراکه در مدت کوتاه امکان افزایش سرمایه گذاری و تولید برق در ایران نیست.