پایگاه خبری سرمایه فردا

عملکرد صادرات فولاد ایران در هفت‌ماه ابتدایی سال ۱۴۰۴ با رشد چشمگیر در بخش نیمه‌نهایی‌ها، محصولات تخت و مواد اولیه همراه بود؛ در حالی‌که صادرات فولادهای نهایی بلند با افت مواجه شد. هم‌زمان، بازار آسیای بیلت تحت تأثیر انتظار کاهش تولید در چین و حضور پررنگ پیشنهادهای ایرانی، شاهد نوسان قیمت‌ها و رقابت شدید میان عرضه‌کنندگان بود.

صنعت فولاد اروپا که روزگاری ستون فقرات قدرت صنعتی این قاره بود، امروز با بحرانی عمیق و ساختاری دست‌به‌گریبان است. کاهش تولید به پایین‌ترین سطح چند دهه اخیر، افت تقاضا در بخش‌های کلیدی، فشار هزینه‌های انرژی و مقررات سختگیرانه کربنی، سهم اروپا را از تولید جهانی فولاد به کمتر از ۸ درصد رسانده است. در حالی که پروژه‌های فولاد سبز امیدی تازه برای آینده ایجاد کرده‌اند، هزینه‌های بالای این فناوری و رقابت شدید واردات ارزان، مسیر احیای صنعت فولاد اروپا را دشوارتر از همیشه ساخته است.

در سپتامبر ۲۰۲۵، چین برای چهارمین ماه متوالی تولید فولاد خود را کاهش داد و به ۷۳.۴۹ میلیون تن رساند رقمی که نسبت به سال گذشته ۴.۶ درصد و نسبت به ماه قبل ۵ درصد افت نشان می‌دهد. این کاهش، نشانه‌ای از ضعف تقاضا، تعطیلات فصلی و فشارهای ساختاری در بازار جهانی فلزات است که می‌تواند بر قیمت‌ها و سوددهی کارخانه‌ها در سراسر جهان تأثیر بگذارد.

در نیمه نخست۱۴۰۴، صنعت فولاد ایران با وجود سهمیه‌بندی شدید برق و تنش‌های منطقه‌ای، عملکردی مثبتی ثبت کرده و این مساله شائبه هایی دارد، اما درصورت صحت آمار تاب وری ایجادکرده است.

در اقتصاد ایران که سرمایه‌گذاری با ریسک‌های تحریمی، محدودیت‌های بانکی و تهدید اسنپ‌بک مواجه است، رشد عددی درآمد شرکت‌ها لزوماً نشانه‌ای از سلامت نیست. بررسی صورت‌های مالی صبا فولاد خلیج فارس در نیمه نخست سال ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که افزایش درآمد صادراتی این شرکت، عمدتاً ناشی از جهش نرخ ارز بوده و نه بهبود عملکرد تولیدی. افت محسوس در تولید و فروش داخلی، تصویر واقعی‌تری از چالش‌های عملیاتی و فرصت‌سوزی در بازار فولاد ترسیم می‌کند.

سیدمحمد رضوی مهرآبادی هم‌زمان در سه جایگاه کلیدی صنعت فولاد کشور حضور دارد: رئیس هیئت‌مدیره مجتمع فولاد خراسان، مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی فولاد شرق خراسان، و عضو هیئت‌مدیره فولاد هرمزگان جنوب. در حالی که ساختار مدیریتی مجتمع فولاد خراسان با بلاتکلیفی در سمت مدیرعامل مواجه است، وابستگی این مجموعه به صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر تحت مدیریت حامد قادرمرزی، پرسش‌هایی درباره استقلال صنعتی و کارآمدی راهبری ایجاد کرده است.

شرکت فولاد امیرکبیر کاشان، از زیرمجموعه‌های سرمایه‌گذاری تجاری شستان تحت مدیریت افشار بازیار، در ادامه روند ضعیف شرکت‌های وابسته مانند فروسیلیسیم خمین و پتروشیمی بوشهر، با افت قابل‌توجه سودآوری مواجه شده است. کاهش تولید ناشی از محدودیت‌های برقی و هم‌پوشانی مسئولیت‌ها در ساختار مدیریتی، چالش‌های این شرکت را دوچندان کرده است.

در شرایطی که صادرات محصولات طویل فولادی ایران با محدودیت‌های جدی در بازارهای سنتی مانند عراق مواجه شده، تولیدکنندگان داخلی به‌دنبال یافتن مقاصد جدیدی چون سوریه و ازبکستان هستند. همزمان، رقابت فشرده با چین در بازارهای آسیایی و جهش تاریخی صادرات فولاد نیمه‌نهایی این کشور، چشم‌انداز صادراتی ایران را با چالش‌های تازه‌ای روبه‌رو کرده است. این گزارش، ضمن بررسی وضعیت فعلی بازارهای منطقه‌ای و جهانی، به تحلیل فرصت‌ها و تهدیدهای پیش‌روی صادرکنندگان ایرانی می‌پردازد.

فولاد مبارکه در سال ۱۴۰۴ با تمرکز بر تأمین داخلی و کاهش وابستگی به واردات، توانسته است تنها ۵ درصد از خریدهای خود را از بازار خارجی انجام دهد. این شرکت با بومی‌سازی ۲۲۰ قلم قطعه تا پایان مردادماه و همکاری با ۷۹۵ شرکت دانش‌بنیان، نه‌تنها صرفه‌جویی ارزی ۵.۷ میلیون یورویی را رقم زده، بلکه گام بلندی در مسیر تقویت زیرساخت‌های صنعتی کشور و تحقق اقتصاد مقاومتی برداشته است.