پایگاه خبری سرمایه فردا

با اعلام سفر قریب‌الوقوع علی لاریجانی به عربستان سعودی، مناسبات تهران و ریاض بار دیگر در کانون توجه منطقه‌ای قرار گرفته‌اند. این سفر در حالی انجام می‌شود که اقدامات اخیر سعودی در لبنان و یمن، از جمله فشار برای خلع‌سلاح حزب‌الله و رهگیری موشک‌های انصارالله، با توافقنامه اسفند ۱۴۰۱ میان دو کشور در تضاد قرار دارد. همزمان، حمله رژیم صهیونیستی به قطر و تشدید تهدیدات منطقه‌ای، ضرورت شکل‌گیری یک پیمان امنیتی اسلامی را بیش از پیش برجسته کرده است. لاریجانی در ریاض، حامل پیامی روشن خواهد بود: اگر عربستان خواهان ثبات منطقه‌ای است، باید در سیاست‌های خود نسبت به جبهه مقاومت و همکاری‌های پنهان با رژیم صهیونیستی تجدیدنظر کند.

جلال آل‌احمد با طرح مفهوم «غرب‌زدگی»، نه صرفاً به نقد مدرنیته غربی، بلکه به بازاندیشی در هویت فرهنگی ایران پرداخت. او با عبور از مارکسیسم اقتصادی، به سوی فهمی فرهنگی و هستی‌شناختی از بحران تجدد حرکت کرد. در این نوشتار، سیدجواد میری با نگاهی جامعه‌شناختی و فلسفی، مسیر فکری جلال را در بستر تحولات جهانی و منطقه‌ای بازخوانی می‌کند.

در جهان سیاست، آنچه تغییر نمی‌کند «نقشه» است؛ جغرافیای سیاسی نه‌تنها بستر تاریخ و هویت، بلکه محور اصلی مناقشه‌ی قدرت‌های جهانی با کشورهای مستقل است. از یوگوسلاوی تا سودان، لیبی و سوریه، غرب مدرن نشان داده که هدفش نه صرفاً تغییر رژیم‌ها، بلکه شکستن واحدهای ژئوپلتیکی مقاوم است. ایران نیز در این معادله، نه به‌خاطر شعارهایش، بلکه به‌عنوان مانعی ژئوپلتیک در برابر هژمونی غرب، در کانون فشارها قرار دارد. حفظ نقشه، یعنی حفظ متن؛ و شعور ژئوپلتیک، امروز اولویت اساسی ایرانیان است.

روابط ایران و استرالیا، با وجود فراز و نشیب‌های دیپلماتیک، هرگز به نقطه گسست پایدار نرسیده است. از «حماسه ملبورن» و خاطره فوتبال تا اخراج سفیر ایران در کانبرا، این رابطه همواره در تقاطع سیاست، امنیت و افکار عمومی نوسان کرده است. در حالی که اتهامات اخیر علیه ایران یادآور پرونده میکونوس و فشارهای اروپایی است، اما تجربه تاریخی نشان می‌دهد که قهر دیپلماتیک دوام ندارد. با وجود تنش‌های لفظی، تحریم‌ها و فشارهای اسرائیل، پیوندهای تجاری، مهاجرتی و مردمی میان دو کشور، زمینه بازگشت آرام روابط را فراهم می‌کند؛ حتی اگر جیمی‌جامپ این بار نتانیاهو باشد.

در تاریخ معاصر ایران، ناصرالدین‌شاه قاجار نه‌تنها قربانی گلوله‌ای در حرم شاه‌عبدالعظیم شد، بلکه سال‌ها بعد، هدف ترور فکری روشنفکرانی قرار گرفت که با تحریف تاریخ، چهره‌ای کاریکاتوری از او ساختند. این دو ترور، یکی جسم پادشاه را نشانه رفت و دیگری روح تاریخی او را، و نتیجه آن، فروپاشی تعادل قدرت و آغاز مسیر پرآشوبی بود که به استبداد رضاخانی ختم شد.

در شرایطی که جمهوری اسلامی ایران در خط مقدم نبردی تمدنی و ترکیبی با قدرت‌های استکباری قرار دارد، تداوم حکمرانی با ذهنیت‌های دوران عادی، دیگر پاسخ‌گو نیست. این گزارش با تمرکز بر الزامات حکمرانی در عصر جنگ دائمی غیررسمی، ده راهبرد کلیدی برای بازآرایی ساختار قدرت ملی، تقویت تاب‌آوری اجتماعی و عبور از تهدیدات چندلایه را ارائه می‌دهد؛ راهبردهایی که می‌توانند کشور را از وضعیت پدافندی به موقعیت تهاجمی و جهش تمدنی سوق دهند.

پس از ناکامی راهبردهای سخت‌افزاری در مواجهه با جمهوری اسلامی ایران، جبهه مقابل با تمرکز بر جنگ شناختی، تلاش می‌کند ستون‌های گفتمانی نظام را هدف قرار دهد. روایت امنیت، استکبارستیزی، پیشرفت هسته‌ای و نسبت مردم با نظام، همگی در تیررس عملیات معنایی قرار گرفته‌اند تا با تضعیف قدرت اقناع، انسجام ملی از ظرف نهادی جمهوری اسلامی جدا شود. این یادداشت، ابعاد این نبرد پیچیده را واکاوی کرده و نشان می‌دهد چگونه روایت‌شکنی به ابزار اصلی برای خلع سلاح گفتمانی ایران بدل شده است.

سوم شهریور ۱۳۲۰، ایران در خواب بود و متفقین در حال اشغال. نیمه‌شب، سفرای روس و انگلیس در خانه نخست‌وزیر را کوبیدند تا خبر حمله را بدهند؛ حمله‌ای که نه با منطق، بلکه با زور پیش رفت. رضاشاه، پس از جلساتی بی‌نتیجه، استعفا داد و کشور در عرض سه روز اشغال شد. این واقعه، که با قحطی مصنوعی و تحقیر ملی همراه بود، در حافظه تاریخی ایران ماندگار شد و بعدها در آثار تلویزیونی چون «کیف انگلیسی»، «در چشم باد» و «هزاردستان» بازتاب یافت؛ روایتی از روزهایی که نان نایاب بود و عزت ملی در معرض تاراج.

کره جنوبی امروز نماد پیشرفت، فناوری، و دموکراسی است. اما مسیر رسیدن به این نقطه، پر از بحران، تصمیم‌های دردناک، و اصلاحات تدریجی بوده است. از فقر و جنگ تا شکوفایی اقتصادی، از دیکتاتوری نظامی تا انتخابات آزاد، این کشور نشان داد که توسعه پایدار، نیازمند نهادسازی، اعتماد عمومی، و انعطاف‌پذیری است. داستان کره، تکرارپذیر نیست، اما الهام‌بخش است—برای هر ملتی که در جست‌وجوی راهی برای برخاستن است.