پایگاه خبری سرمایه فردا

گزارش تازه سازمان ملل و برنامه جهانی غذا نشان می‌دهد افغانستان با شدیدترین بحران انسانی پس از بازگشت طالبان به قدرت روبه‌روست؛ بیش از ۴.۵ میلیون مهاجر بازگردانده شده، زیرساخت‌های فرسوده، بدهی‌های سنگین خانواده‌ها، بیکاری ۹۵ درصدی و سوءتغذیه کودکان، تصویری از کشوری است که در سکوت جهان به سمت فروپاشی اجتماعی پیش می‌رود.

با افزایش چشمگیر مهاجرت اتباع افغانستانی به ایران در سال‌های اخیر، بازار کار کشور شاهد تحولات عمیقی شده است. این مهاجران، که عمدتاً در مشاغل سخت و کم‌متقاضی فعالیت می‌کنند، شکاف‌های مهمی را در بخش‌های ساختمانی، کشاورزی و خدماتی پر کرده‌اند. در حالی که حضور آنان فرصت‌هایی برای تداوم پروژه‌های عمرانی و کاهش بحران نیروی کار فراهم کرده، چالش‌هایی نظیر فشار بر دستمزدها، بیکاری پنهان، تغییرات جمعیتی و فشار بر زیرساخت‌ها نیز به‌وجود آمده است. این گزارش، ضمن تحلیل دلایل مهاجرت گسترده از افغانستان، به بررسی پیامدهای اقتصادی و اجتماعی آن برای ایران و ارائه راهکارهایی برای سیاست‌گذاران می‌پردازد.

خاموشی‌ها اشتغال صنعتی را تهدید می‌کنند؛ در سال ۱۴۰۳، بیش از ۱۵۰ هزار فرصت شغلی در بخش تولید تحت تأثیر قطعی برق از بین رفت این آمار نشان می‌دهد که بحران انرژی، فقط مسئله‌ای فنی نیست؛ بلکه تهدیدی مستقیم برای معیشت خانوارهاست.

آمارهای رسمی نشان می دهد حداقل ۶ میلیون و ۲۰۰ هزار افغانی در ایران حضور دارند (البته آمار غیررسمی حدود ۲ برابر این رقم است) بدتر آنکه از این رقم فقط ۴۳۳ هزار نفر شناسنامه کار دارند.

در میانه بحران‌ها، از جنگ‌های نیابتی گرفته تا تحریم‌های نفس‌گیر اقتصادی، بنگاه‌های تولیدی ایران زیر فشار تصمیمات دشوار قرار گرفته‌اند. برخی از این تصمیمات، به‌ویژه در حوزه تعدیل نیروی انسانی، با استناد به شرایط بحرانی اتخاذ می‌شوند؛ اما آیا می‌توان به بهانه بحران، حقوق بنیادین کارگران را نادیده گرفت؟

در سال های اخیر ورود آسان اتباع غیر مجاز در کشور باعث افزایش اشتغال افغانیها به حدود ۳ میلیون نفر در شهرداریها و کارگاه‌ها شده است.

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس درباره اعتراضات جامعه به اتباع گفت: افزایش آمار مشکلات اجتماعی در پی حضور گسترده اتباع غیر مجاز موجب اعتراض مردم شده است.

حضور افغانستانی‌های غیرمجاز در کشور آسیب‌های مختلفی اعم از زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و امنیتی را موجب شده است.

کارشناس مرکز پژوهش های مجلس با تاکید بر اینکه آمار دقیق از کارگران افغانی در کشور نداریم، گفت:  کارگران فوقانی مانند پزشکان هندی باید مقطعی در ایران باشند.