پایگاه خبری سرمایه فردا

کتاب امروز نه حذف شده و نه همان جایگاه دیروز را دارد؛ میان خلاصه‌های چند دقیقه‌ای، قاب‌های اینستاگرامی و فایل‌های بی‌مجوز، رابطه ما با خواندن تغییر کرده است. مسئله اصلی بازگشت به گذشته نیست، بلکه بازتعریف تجربه کتاب‌خوانی در دل زندگی دیجیتال است.

دسترسی آسان به فایل‌های رایگان کتاب در تلگرام و اینستاگرام، برای بسیاری از کاربران تجربه‌ای شیرین است؛ اما برای ناشران و مولفان، به معنای تهدید جدی درآمد، کیفیت تولید و حتی آینده فرهنگ مطالعه در ایران است.

سی‌وسه سال از برگزاری هفته کتاب می‌گذرد، اما هنوز بسیاری از دانشجویان و مردم حتی نمی‌دانند چنین رویدادی وجود دارد. خیابان انقلاب، که زمانی قلب تپنده کتاب‌خوانی بود، امروز بیشتر به راسته‌ای خاموش شبیه است؛ جایی که گرانی، بی‌اطلاعی و هجوم فضای مجازی، کتاب را از دسترس نسل جوان دور کرده است.

در هجدهم آبان، نه فقط سالروز درگذشت یک هنرمند، بلکه یادآور خاموشی ذهنی است که مرز میان زبان، تصویر، خاطره و معنا را درنوردید. مهدی سحابی، مترجم، نقاش، نویسنده و روزنامه‌نگاری بود که هرگز در یک قالب نماند و هر اثرش، دعوتی بود به بازاندیشی در زمان و زیستن.

در عصر بمباران تصویری، جلد کتاب دیگر نه بازتابی از روح اثر، بلکه ابزاری برای جلب توجه لحظه‌ای شده است. طراحی‌هایی که با زرق‌وبرق گرافیکی چشم را می‌ربایند، اما اغلب از معنا تهی‌اند. این دگردیسی، پرسشی جدی را پیش می‌کشد: آیا کتاب‌ها قربانی منطق ویترین شده‌اند؟

ورود بلاگرها و اینفلوئنسرها به عرصه معرفی کتاب، مرجعیت سنتی ادبیات را با چالش‌های تازه‌ای روبه‌رو کرده است. حالا نه منتقدان حرفه‌ای، بلکه پست‌های وایرال و سلیقه‌های لحظه‌ای تعیین می‌کنند که کدام کتاب خواندنی است و کدام نویسنده «ارزش» دارد. این تغییر، هم فرصت‌هایی برای ترویج کتابخوانی ایجاد کرده و هم تهدیدی برای عمق و کیفیت ادبیات شده است.

از یک بوسه پنهانی در راه‌پله تا دیداری تلخ در اتاق بیمارستان، عباس امامی داستانی را روایت می‌کند که در آن عشق، سکوت، و خاطره در هم تنیده‌اند. این نوشته، قصه‌ی دو نفر است که سال‌ها از هم دور بودند اما هیچ‌گاه از دل هم نرفتند؛ قصه‌ای که با یک جمله ساده آغاز شد: «می‌خوام یه چیزی بهت بگم» و با همان جمله، سال‌ها بعد، به اوج رسید.

در دنیای ترجمه، مترجم فقط واسطه زبان نیست؛ او باید روح نویسنده را در زبان مقصد زنده کند. پیمان خاکسار، با ترجمه‌هایی چون «جزء از کل» و «اتحادیه ابلهان»، نشان داده که ترجمه برایش نه فقط کار، بلکه تجربه‌ای زیسته است از شعرهای بوکوفسکی تا رمان‌های تولتز و فاولز.

با درگذشت ناصر تقوایی، سینمای ایران یکی از صبورترین و مؤلف‌ترین صداهای خود را از دست داد؛ فیلم‌سازی که میان ادبیات و تصویر، پلی انسانی و شاعرانه ساخت. او نه‌تنها قصه‌گو بود، بلکه معلمی بود که با سکوتش نیز درس می‌داد. حالا که دیگر نیست، قاب‌هایش هنوز حرف می‌زنند.