پایگاه خبری سرمایه فردا

در حالی که گزارش‌های رسمی وزارت نفت تصویری باثبات از تولید و فروش ارائه می‌دهند، داده‌های مستقل و اظهارات نمایندگان مجلس حکایت از کاهش تولید، قفل شدن فروش، رسوب درآمدهای نفتی و بحران تأمین ارز کالاهای اساسی دارند؛ وضعیتی که وزیر نفت را در آستانه استیضاح قرار داده است.

مشاور وزیر جهاد کشاورزی با انتقاد از تأخیر طولانی در پرداخت مطالبات ارزی واردکنندگان می‌گوید تا زمانی که بانک مرکزی و وزارت نفت بدهی‌های معوق را تسویه نکنند، واردات کالاهای اساسی به روال طبیعی بازنمی‌گردد. او تأکید دارد که ده‌ها کشتی حامل نهاده‌های دامی در لنگرگاه منتظر تخلیه‌اند و تنها مانع، عدم پرداخت مطالبات واردکنندگان است.

گزارش‌ها نشان می‌دهد صرافی‌ها و تراستی‌های منتخب وزارت نفت و بانک مرکزی با «خالی‌خوانی» و ارائه سوییفت‌های جعلی، ارز حاصل از فروش نفت را به کشور بازنگرداندند؛ فسادی که به گفته فعالان اقتصادی اثر آن از تحریم‌ها سنگین‌تر بوده و مستقیماً بحران ارزی و کمبود کالاهای اساسی را رقم زده است.

کاهش تولید، افت صادرات، ناترازی گاز و توقف پروژه‌های کلیدی، وزارت نفت را در شرایطی بحرانی قرار داده است؛ اما به جای اصلاح ساختار و پاسخ‌گویی، تمرکز بر یافتن مقصران فرعی، این وزارتخانه را در چرخه‌ای از بی‌اعتمادی و سردرگمی گرفتار کرده است.

عضو هیات مدیره واردکنندگان نهاده‌های دام و طیور با انتقاد شدید از عملکرد وزارت نفت و شرکت نیکو، تأکید دارد که با وجود ادعای فروش مطلوب نفت، کشور با کمبود ارز برای واردات کالاهای اساسی مواجه است. او می‌گوید بیش از ۲۰۰ میلیون دلار ارز خریداری‌شده ماه‌هاست پرداخت نشده و همین اختلال، چرخه تأمین کالاهای استراتژیک و امنیت غذایی مردم را تهدید می‌کند

در حالی‌که وزارت نفت از سوی مجلس به‌عنوان «موفق‌ترین دستگاه اجرایی» معرفی شده است، کاهش قیمت جهانی نفت به ۵۱ دلار، تخفیفات سنگین ایران و افت ۴۰ درصدی درآمد واقعی کشور نشان می‌دهد که این موفقیت بیشتر شبیه به تصویرسازی رسانه‌ای است تا دستاورد اقتصادی. بخش بزرگی از نفت ایران تنها به مخازن چین منتقل شده و در حساب‌های ارزی کشور ثبت نشده است؛ نتیجه آن، سقوط ۸۵ درصدی فروش واقعی، زیان روزانه ۲۲ میلیون دلاری و فشار مستقیم بر سفره مردم است.

در حالی که وزارت نفت از بهبود وضعیت فروش نفت خبر می‌دهد، گزارش‌های داخلی و بین‌المللی از تخفیف‌های سنگین، کاهش درآمدهای نفتی، و انباشت نفت بدون مشتری حکایت دارند؛ واقعیتی که نه‌تنها بودجه کشور را با کسری شدید مواجه کرده، بلکه تأمین کالاهای اساسی را نیز با بحران ارزی روبرو ساخته است.

 در حالی که برخی مسئولان، تحریم‌ها را عامل اصلی بحران اقتصادی می‌دانند، کارشناسان تأکید می‌کنند اقتصاد ایران بیش از هر چیز از سوء‌مدیریت در وزارتخانه‌های نفت و جهاد کشاورزی آسیب دیده است؛ بحرانی که امروز سفره مردم را کوچک‌تر از همیشه کرده و تولید و تجارت کشور را در آستانه توقف قرار داده است.

افزایش بی‌سابقه قیمت گوشت و مرغ، تنها نشانه‌ای از یک بحران عمیق‌تر است بحرانی که ریشه در ناهماهنگی ساختاری، انحصار واردات، و اختلال در تأمین ارز دارد. حالا سازمان بازرسی کل کشور باید تصمیم بگیرد برای برخورد با مدیران میانی یا شناسایی و مهار علت‌های اصلی در دو وزارتخانه کلیدی نفت و کشاورزی.