پایگاه خبری سرمایه فردا

پنج سال پس از تولد شبکه شاد، تعطیلی‌های مکرر مدارس بار دیگر ضعف‌های این پلتفرم را آشکار کرده است. خانواده‌ها از هزینه‌های سنگین و کیفیت پایین آموزش مجازی گلایه دارند، معلمان از اختلال‌های مداوم کلافه‌اند و کارشناسان از افت شدید تحصیلی و آسیب‌های روانی دانش‌آموزان سخن می‌گویند؛ وضعیتی که نشان می‌دهد شاد هنوز فاصله زیادی با استانداردهای آموزش آنلاین دارد.

با تصویب ماده ۱۱ طرح «تقویت نظام آموزش و پرورش» در مجلس، سن ورود به آموزش رسمی از ۶ به ۵ سال کاهش یافت و پیش‌دبستانی به‌صورت اجباری درآمد. طرحی که ابتدا با مخالفت آموزش و پرورش روبه‌رو بود، اما حالا این وزارتخانه نیز از مزایای آن سخن می‌گوید. آیا این تغییر ساختار، گامی رو به جلو در مسیر مهارت‌محوری است ی

خستگی، اضطراب، دردهای عصبی و جمله‌های تکراری مثل «دیگر نمی‌خواهم به مدرسه بروم» نشانه‌هایی هستند که نباید نادیده گرفته شوند. تنفر از مدرسه، پدیده‌ای رو به گسترش در میان دانش‌آموزان است که اگر به‌موقع شناسایی و درمان نشود، می‌تواند آینده تحصیلی و روانی کودکان را به خطر بیندازد.

در حالی‌که آموزش باید مسیر ارتقای مهارت و شایستگی باشد، رشد بی‌ضابطه مؤسسات آموزشی غیرمعتبر در ایران، آموزش را به کالایی تبلیغاتی بدل کرده است. این مؤسسات با وعده‌های مهاجرت، استخدام بین‌المللی و مدارک جهانی، نه‌تنها سرمایه مالی متقاضیان را می‌بلعند، بلکه بنیان‌های علمی، اخلاقی و اعتماد عمومی را نیز فرسایش می‌دهند. آنچه فروخته می‌شود، نه دانش است و نه مهارت، بلکه توهمی از اعتبار است که در اولین مواجهه با واقعیت فرو می‌ریزد.

با وجود رشد چشمگیر نرخ باسوادی در چهار دهه اخیر، هنوز حدود یک میلیون دانش‌آموز از تحصیل بازمانده‌اند و ۱۸ میلیون نفر در کشور بی‌سواد یا کم‌سوادند. این آمار، در کنار اصل ۳۰ قانون اساسی که آموزش رایگان و همگانی را تضمین می‌کند، پرسشی جدی را پیش می‌کشد: چرا آموزش عمومی هنوز نتوانسته همه را در بر بگیرد؟

انتشار ویدیویی از ضرب و شتم دانش‌آموزی در حیاط مدرسه‌ای در پرند، بار دیگر توجه افکار عمومی را به مسئله تنبیه بدنی در مدارس جلب کرده است. این حادثه، تنها چند روز پس از اتفاق مشابهی در قزوین رخ داد و نشان داد که خشونت در محیط‌های آموزشی نه‌تنها پایان نیافته، بلکه با وجود قوانین صریح، همچنان در برخی مدارس تکرار می‌شود.

در روزهایی که والدین با هزار امید فرزندانشان را روانه مدرسه می‌کنند، آنچه به خانه بازمی‌گردد گاه نه دانش و ادب، بلکه بی‌احترامی و ناهنجاری است. شکاف میان خانه و مدرسه، نفوذ فضای مجازی و بی‌توجهی به تربیت، مدارس را از مأمن آموزش به میدان بحران فرهنگی تبدیل کرده‌اند.

با وجود مصوبات رسمی درباره جمعیت استاندارد دانش‌آموزان در کلاس‌های درس، مدارس دولتی ایران همچنان با تراکم بالا، کمبود معلم و فرسودگی زیرساخت‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کنند. بیش از هزار کلاس ۳۵ نفره در تهران، نسبت ۴۷ دانش‌آموز به یک معلم، و مدارس نیازمند بازسازی، همگی نشانه‌هایی از بحرانی هستند که کیفیت آموزش را تهدید می‌کند و عدالت آموزشی را به چالش می‌کشد.

با آغاز سال تحصیلی، دوباره مشق‌های شبانه به خانه‌ها بازگشته‌اند؛ تکالیفی که برای بسیاری از دانش‌آموزان دبستانی، نه تمرین یادگیری بلکه آغاز شیفت دوم مدرسه در خانه‌اند. حالا وزارت آموزش‌وپرورش با طرح «تکالیف مهارت‌محور» می‌خواهد این چرخه فرساینده را متوقف کند. اما آیا این طرح می‌تواند نقطه پایان خستگی، دلزدگی و تنش‌های خانوادگی ناشی از تکالیف سنگین باشد؟