پایگاه خبری سرمایه فردا

جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل، نقطه عطفی در بازتعریف نظم منطقه‌ای بود. ایران با وجود تحریم‌های سنگین و فشارهای بین‌المللی، نه‌تنها توانست حملات اسرائیل را دفع کند، بلکه با پاسخ‌های موشکی دقیق، تل‌آویو را به درخواست آتش‌بس وادار کرد. در حالی که کشورهای عربی همچنان به امنیت خریداری‌شده از آمریکا دل بسته‌اند، ایران با دیپلماسی فعال و قدرت نظامی مستقل، مانع تجزیه کشورهای منطقه شده و به الگویی برای مقاومت در برابر سلطه‌طلبی غرب تبدیل شده است. این روند، ضرورت همکاری کشورهای غرب آسیا برای مقابله با تهدیدات مشترک را بیش از پیش آشکار کرده است.

با پذیرش رسمی ایران در سازمان همکاری شانگهای در سال ۲۰۲۳، سیاست خارجی کشور وارد مرحله‌ای تازه شد. این سازمان که اکنون بیش از ۳.۲ میلیارد نفر جمعیت و سهم قابل توجهی از اقتصاد جهانی را در اختیار دارد، بستری مهم برای همکاری‌های امنیتی، اقتصادی و فرهنگی میان کشورهای آسیایی و فرامنطقه‌ای است. با وجود ظرفیت‌های ژئوپلیتیکی و انرژی ایران، بهره‌برداری کامل از فرصت‌های شانگهای هنوز محقق نشده و تحقق آن نیازمند رفع موانع داخلی، تحریم‌های خارجی و تقویت دیپلماسی اقتصادی است.

رزمایش مشترک چین با حضور رهبران کشورهای شرقی، از جمله اعضای بریکس و سازمان همکاری شانگهای، به یکی از مهم‌ترین رویدادهای ژئوپلیتیکی هفته گذشته تبدیل شد. این مانور نظامی، که در اطراف تایوان برگزار شد، پیام‌های آشکاری برای آمریکا، هند و سایر بازیگران منطقه‌ای و جهانی داشت؛ از نمایش قدرت بازدارنده چین گرفته تا تثبیت نقش امنیتی این کشور در شرق آسیا. تحلیلگران معتقدند این رزمایش‌ها نشانه‌ای از آغاز روند جابه‌جایی قدرت جهانی از غرب به شرق هستند، هرچند این روند هنوز به نقطه تثبیت نرسیده است.

استراتژی بلوک شرق در سال های اخیر برهم زدن نفوذ غرب در آسیاست. این مساله منجر به سیاست گذاری جدید و کاهش فشار تحریمی غرب می شود.

پیشی گرفتن اقتصاد شرق با محوریت سه کشور از آمریکا تا ۲۰۵۰، نشان دهنده بازتوزیع قدرت از غرب به شرق است. اقتصاد چین در مقایسه با آمریکا یک ششم بزرگ‌تر شده است.

تمرکز بر قدرت‌های شرقی باعث غفلت از روابط با کشورهای همسایه شده است که با توجه به موقعیت ایران، امنیت و منافع اقتصادی را کاهش داده است.