پایگاه خبری سرمایه فردا

تحلیل دقیق پرونده هسته‌ای ایران نشان می‌دهد که تلاش‌های سیاسی برای جابجایی مسئولیت و القای فضای دو قطبی، هرچند در کوتاه‌مدت ممکن است بخشی از مخاطبان داخلی را تحت تأثیر قرار دهد، اما از جلیلی تا ظریف در تحمیل تحریم‌ها مقصرند.

بازگشت شش قطعنامه شورای امنیت علیه ایران، نه‌تنها معادلات دیپلماتیک را دگرگون کرد، بلکه فضای سیاست داخلی را به سمت گفتمانی تهاجمی‌تر سوق داد؛ جریانی که با تکیه بر بحران، خواستار بازنگری در دکترین دفاعی، کاهش همکاری‌های بین‌المللی و تقویت بازدارندگی حداکثری شده است.

در واکنش به اظهارات اخیر غلامحسین کرباسچی درباره لزوم تکرار الگوی پایان جنگ و کسب «اختیار کامل» از رهبری، این تحلیل نشان می‌دهد که ساختار سیاسی و امنیتی امروز جمهوری اسلامی با سال ۱۳۶۷ تفاوتی بنیادین دارد. در عصر تهدیدهای هیبریدی و حکمرانی شبکه‌ای، موفقیت رئیس‌جمهور نه در تمرکز قدرت، بلکه در توان هماهنگی نهادی، ترجمه سیاست‌های کلی، و تعامل مؤثر با نهادهای تصمیم‌ساز و افکار عمومی است.

بیش از هفت دهه پس از شکل‌گیری نظم بین‌المللی مبتنی بر رهبری آمریکا و نهادهای چندجانبه، نشانه‌های فرسایش این چارچوب به‌وضوح در تحولات ژئوپولیتیکی اخیر دیده می‌شود. از بی‌اعتباری نهادهای بین‌المللی و رفتار متناقض واشنگتن گرفته تا ظهور بلوک‌های جدیدی چون بریکس و سازمان همکاری شانگهای، جهان در حال عبور از نظم لیبرال آمریکایی به سوی ساختاری چندقطبی، قدرت‌محور و انعطاف‌پذیر است. این گذار، نه‌تنها فرصت‌هایی برای بازیگران مستقل فراهم کرده، بلکه چالش‌هایی تازه در مدیریت رقابت‌ها و بحران‌های جهانی به همراه دارد.

با اعلام سفر قریب‌الوقوع علی لاریجانی به عربستان سعودی، مناسبات تهران و ریاض بار دیگر در کانون توجه منطقه‌ای قرار گرفته‌اند. این سفر در حالی انجام می‌شود که اقدامات اخیر سعودی در لبنان و یمن، از جمله فشار برای خلع‌سلاح حزب‌الله و رهگیری موشک‌های انصارالله، با توافقنامه اسفند ۱۴۰۱ میان دو کشور در تضاد قرار دارد. همزمان، حمله رژیم صهیونیستی به قطر و تشدید تهدیدات منطقه‌ای، ضرورت شکل‌گیری یک پیمان امنیتی اسلامی را بیش از پیش برجسته کرده است. لاریجانی در ریاض، حامل پیامی روشن خواهد بود: اگر عربستان خواهان ثبات منطقه‌ای است، باید در سیاست‌های خود نسبت به جبهه مقاومت و همکاری‌های پنهان با رژیم صهیونیستی تجدیدنظر کند.

با وجود سیگنال‌های مثبت از توافق ایران با آژانس انرژی اتمی، فعال بودن مکانیسم ماشه و تهدید بازگشت تحریم‌های شورای امنیت، بازار سرمایه را در موقعیتی نوسانی قرار داده است. گروه‌های داخلی‌محور از این توافق سود می‌برند، اما صنایع صادرات‌محور همچنان در معرض فشارهای ساختاری قرار دارند.

جنایات رژیم صهیونیستی در غزه و حمله مستقیم به خاک ایران، نه‌تنها پرسش قدرت را دوباره زنده کرده، بلکه نشان داده است که قدرت واقعی در زبان، روایت و گفتمان نهفته است. با تکیه بر نظریه فوکو، این گزارش نشان می‌دهد چگونه مقاومت فلسطین و ایران، از دل روایت‌های مردمی، به حقیقتی جهانی و گفتمانی وحدت‌آفرین تبدیل شده‌اند.

جلال آل‌احمد با طرح مفهوم «غرب‌زدگی»، نه صرفاً به نقد مدرنیته غربی، بلکه به بازاندیشی در هویت فرهنگی ایران پرداخت. او با عبور از مارکسیسم اقتصادی، به سوی فهمی فرهنگی و هستی‌شناختی از بحران تجدد حرکت کرد. در این نوشتار، سیدجواد میری با نگاهی جامعه‌شناختی و فلسفی، مسیر فکری جلال را در بستر تحولات جهانی و منطقه‌ای بازخوانی می‌کند.

در جهان سیاست، آنچه تغییر نمی‌کند «نقشه» است؛ جغرافیای سیاسی نه‌تنها بستر تاریخ و هویت، بلکه محور اصلی مناقشه‌ی قدرت‌های جهانی با کشورهای مستقل است. از یوگوسلاوی تا سودان، لیبی و سوریه، غرب مدرن نشان داده که هدفش نه صرفاً تغییر رژیم‌ها، بلکه شکستن واحدهای ژئوپلتیکی مقاوم است. ایران نیز در این معادله، نه به‌خاطر شعارهایش، بلکه به‌عنوان مانعی ژئوپلتیک در برابر هژمونی غرب، در کانون فشارها قرار دارد. حفظ نقشه، یعنی حفظ متن؛ و شعور ژئوپلتیک، امروز اولویت اساسی ایرانیان است.