پایگاه خبری سرمایه فردا

در آستانه نشست حساس شورای حکام، اظهارات مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره ایران، واکنش‌های تند مقامات تهران را در پی داشته است. تحلیلگران این مواضع را نه فنی، بلکه بخشی از فشار سیاسی غرب برای بازسازی نقش آژانس و هدایت پرونده هسته‌ای ایران به مسیر دلخواه خود می‌دانند.

با فعال شدن مکانیزم ماشه و بازگشت شش قطعنامه شورای امنیت علیه ایران، فضای سیاسی کشور بار دیگر به میدان رقابت‌های روایی و جابه‌جایی مسئولیت‌ها تبدیل شده است؛ جریانی که با قلب واقعیت‌های تاریخی، تلاش می‌کند نقش خود در بحران هسته‌ای را کمرنگ و بار مسئولیت را به دوش دیگران بیندازد.

تمایل به رابطه با آمریکا، نه از دل تحلیل‌های راهبردی، بلکه از تصویرسازی‌های رسانه‌ای، کلیشه‌های تاریخی و رفتار سیاست‌مداران داخلی شکل گرفته است؛ در حالی‌که آنچه مردم واقعاً می‌خواهند، رفاه و حل مسائل اقتصادی است، نه وابستگی به یک مسیر خاص.

اظهارات اخیر رافائل گروسی درباره برنامه هسته‌ای ایران، بار دیگر نشان داد که مدیرکل آژانس به‌جای ایفای نقش فنی و بی‌طرف، به ابزاری سیاسی برای فشار غرب و زمینه‌سازی اقدامات نظامی علیه ایران تبدیل شده است.

با وجود حسن‌نیت ایران در مذاکرات و پذیرش تعهدات فنی، آمریکا و اروپا مسیر توافق را به مطالبه‌گری یک‌جانبه و فشار حداکثری بدل کرده‌اند؛ نتیجه، نه توافق، بلکه بن‌بستی است که گزینه نظامی را نیز بی‌اثر کرده است

در حالی‌که اروپا و آژانس ضرب‌الاجل‌های چندساعته تعیین کرده‌اند، ایران بر توقف فشارهای سیاسی تأکید دارد؛ مذاکرات در نقطه‌ای حساس ایستاده‌اند که هر لحظه می‌تواند مسیر بحران یا توافق را رقم بزند.

در آستانه فعال‌سازی مکانیسم ماشه، ایران با حضور دیپلمات‌های ارشد خود در نیویورک، آخرین تلاش‌ها برای حفظ مسیر مذاکره را انجام می‌دهد. با وجود توافق قاهره و نشان دادن حسن نیت از سوی تهران، طرف غربی با بدعهدی و فشارهای سیاسی، اعتبار خود را زیر سؤال برده است. اکنون مسئله اصلی، نه صرف مذاکره با آمریکا، بلکه تضمین پایبندی طرف مقابل به توافقات احتمالی است.

در آستانه نشست‌های دیپلماتیک سازمان ملل، برخی جریان‌های سیاسی بار دیگر نسخه مذاکره با آمریکا را روی میز گذاشته‌اند؛ نسخه‌ای که تجربه تلخ آن در برجام هنوز از حافظه مردم پاک نشده است. در حالی که طرف مقابل نشانی از اراده واقعی برای توافق ندارد، تلاش برای تکرار مسیر گذشته بدون تضمین‌های روشن، می‌تواند منافع ملی را قربانی کند و کشور را در معرض هزینه‌های سنگین قرار دهد.

گزارش جنجالی آکسیوس نشان داد که دونالد ترامپ پیش از حمله اسرائیل به دوحه از عملیات مطلع بوده و نه‌تنها مخالفتی نکرده، بلکه با سکوت خود راه را برای حمله هموار کرده است. این حمله، که در میانه مذاکرات صلح تحت حمایت واشنگتن رخ داد، روابط آمریکا با قطر را به‌شدت متزلزل کرد و نشانه‌ای آشکار از ترجیح اسرائیل بر متحدان عربی در سیاست خارجی آمریکا بود.