پایگاه خبری سرمایه فردا

با رشد بی‌سابقه سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین هسته‌ای، انرژی هسته‌ای از یک موضوع پرمناقشه به نقطه اتکای استراتژی‌های اقلیمی و امنیتی جهان تبدیل شده است. در این گزارش، ابعاد تحول‌آفرین صنعت هسته‌ای، رقابت‌های فناورانه قدرت‌های بزرگ، و فرصت‌های ایران برای حضور مؤثر در این عرصه بررسی می‌شود.

در دهه ۱۳۵۰ خورشیدی، ایرانِ تحت حکومت پهلوی دوم با نگاهی بلندپروازانه به آینده، گام در مسیر توسعه انرژی هسته‌ای و غنی سازی اورانیوم‌ نهاد. تأسیس سازمان انرژی اتمی، انعقاد قراردادهای گسترده با قدرت‌های غربی، و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های فناورانه، همگی بخشی از استراتژی جامع هسته‌ای شاهنشاهی ایران برای دستیابی به استقلال در چرخه سوخت هسته‌ای بودند.

حمله آمریکا به تاسیسات هسته‌ای ایران و پاسخ قاطع تهران، نه‌تنها ابعاد جدیدی به تنش‌های منطقه‌ای بخشیده، بلکه روابط بین‌الملل را وارد مرحله‌ای حساس و پیش‌بینی‌ناپذیر کرده است؛ مرحله‌ای که در آن شکاف میان قدرت‌های جهانی عمیق‌تر شده، نقش نهادهای چندجانبه زیر سوال رفته و توازن ژئوپلیتیکی در خاورمیانه با چالش‌های تازه‌ای مواجه شده است

در حالی‌که شورای حکام صرفاً با صدور قطعنامه نمی‌تواند فرآیند مکانیسم ماشه را فعال کند، اما اعلام رسمی «نقض فاحش» از سوی کشورهای اروپایی می‌تواند زنجیره‌ای از گام‌های حقوقی را آغاز کند که نهایتاً به بازگشت خودکار تحریم‌های سازمان ملل منتهی خواهد شد—فرآیندی که هیچ عضوی از شورای امنیت، حتی روسیه و چین، قادر به وتوی آن نیستند.

به گزارش سرمایه فردا، هر گیگاوات ظرفیت جدید در حوزه انرژی هسته ای حدود ۵۰,۰۰۰ شغل مستقیم در طول چرخه عمر خود ایجاد می‌کند.

در حالی که مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا در آستانه شکست قرار گرفته، اروپا تحت فشار قرار دارد تا «مکانیسم ماشه» را فعال کند؛ اقدامی که می‌تواند تحریم‌های گسترده‌ای را دوباره علیه تهران اعمال کند. در همین حال، ایران هشدار داده است که واکنشی شدید نشان خواهد داد، از جمله گسترش برنامه هسته‌ای و خروج احتمالی از NPT. این تنش‌ها می‌تواند پیامدهای ژئوپلیتیکی گسترده‌ای داشته باشد.

مذاکرات پرونده‌ی انرژی هسته‌ای ایراندر آستانه ورود به تنشهای جدید است که بخشی از این مسأله ناشی از ضعف مقامات آمریکایی است.

ایران تلاش کرده با پیشنهادهای اقتصادی، زمینه پذیرش برخی شروط را فراهم کند، اما در آمریکا، شواهدی دال بر تبدیل این موضوع به دستور کار رسمی وجود ندارد. آنچه محتمل به نظر می‌رسد، یک توافق موقت و محدود درباره برنامه هسته‌ای است که تحقق آن به دور بعدی مذاکرات وابسته خواهد بود.

عزیزی گفت: گروسی نباید اعتبار آژانس را به مطامع برخی کشورها که نگاه سلطه گرایانه دارند، پیوند بزند و این نهاد را هزینه زیاده خواهی های آنها کند.