پایگاه خبری سرمایه فردا

ساختار سیاسی لبنان، که بر پایه تقسیم قدرت فرقه‌ای بنا شده و با توافق طائف تثبیت گردیده، به جای ایجاد حکمرانی مؤثر، به سیستمی از «نظم آنارشیک» بدل شده است؛ نظمی که با وجود جلوگیری از فروپاشی کامل، مانع اصلاحات بنیادین و توسعه ملی شده است. در این ساختار، حق وتوهای فرقه‌ای، شبکه‌های حمایتی و فساد نهادینه‌شده، دولت را به گروگان جناح‌ها تبدیل کرده‌اند. این گزارش، با بررسی تاریخی و ساختاری این نظام، نشان می‌دهد که چگونه ثبات ظاهری لبنان بهای سنگینی در قالب ناکارآمدی، بحران اقتصادی و تهدید دائمی درگیری‌های فرقه‌ای دارد.

اسناد تازه از همکاری پنهانی منافقین با موساد، انتقادات تند وزارت خارجه به مواضع آلمان، و واکنش‌های داخلی به نشست بروکسل، همگی نشان می‌دهند که فضای سیاسی ایران در مواجهه با تهدیدهای خارجی و اختلافات داخلی، وارد مرحله‌ای پرتنش و چندلایه شده است. در این میان، اظهارات صادق زیباکلام و محمدجواد آذری جهرمی نیز بر شکاف‌های گفتمانی درون کشور نور می‌اندازند؛ شکاف‌هایی که در کنار تحولات جمعیتی و مهاجرت اتباع، تصویر پیچیده‌تری از وضعیت امروز ایران ترسیم می‌کنند.

دو دهه پس از تظاهرات تاریخی ائتلاف ۸ مارس، لبنان بار دیگر در آستانه آزمونی سرنوشت‌ساز قرار گرفته است. در پی تصمیم دولت لبنان برای خلع سلاح حزب‌الله تا پایان ۲۰۲۵، جبهه مقاومت با رهبری جدید و خروش مردمی، آماده خلق صحنه‌ای تازه از ایستادگی در برابر دیکته‌های آمریکا، رژیم صهیونیستی و فرانسه است. تجمع اعتراضی ۲۷ آگوست در میدان ریاض‌الصلح می‌تواند به نقطه عطفی در تاریخ لبنان و منطقه بدل شود؛ جایی که گفتمان مقاومت بار دیگر قدرت تاریخ‌سازی خود را به نمایش خواهد گذاشت.

پس از پیروزی قاطع ایران در جنگ ۱۲ روزه علیه رژیم صهیونیستی، محور غربی-عبری-عربی با تغییر راهبرد از تقابل نظامی به جنگ ترکیبی، پروژه‌های تجزیه‌طلبانه را با شتابی بی‌سابقه دنبال می‌کند. این گزارش با اتکا به اسناد امنیتی، منابع تحقیقاتی و تحلیل‌های راهبردی، ابعاد پنهان تلاش‌های هماهنگ برای تضعیف تمامیت ارضی ایران را آشکار می‌سازد؛ فتنه‌ای که با ابزارهای رسانه‌ای، تحریک قومیت‌ها و حمایت از گروه‌های جدایی‌طلب، به دنبال تغییر معادلات قدرت در منطقه است. پاسخ ایران اما، با تکیه بر وحدت ملی، دیپلماسی امنیتی و انسجام دفاعی، توطئه‌گران را در بن‌بست راهبردی قرار داده است.

توافق طائف، هرچند پایانی بر جنگ داخلی لبنان بود، اما با تثبیت تقسیمات فرقه‌ای و اعطای حق وتو به جناح‌های مذهبی، ساختاری شکننده و تکه‌تکه از حکمرانی را بنا نهاد که به "نظم آنارشیک" شهرت یافته است. این نظم، با وجود جلوگیری از تسلط مطلق یک گروه، مانع حکمرانی مؤثر و اصلاحات بنیادین شده و کشور را در چرخه‌ای از فساد، ناکارآمدی و بحران اقتصادی گرفتار کرده است. تلاش برای تغییر این تعادل، به‌ویژه با هدف تضعیف حزب‌الله یا حذف قدرت فرقه‌ای شیعه، می‌تواند لبنان را از این نظم شکننده به آنارشی پرهزینه‌ای سوق دهد که بازگشت به درگیری‌های خونین را محتمل می‌سازد.

جنگ ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی علیه ایران، نقطه عطفی در تاریخ سپاه پاسداران بود؛ جایی که نسل جدید نیروهای سپاه، در غیاب فرماندهان ارشد، نه‌تنها میدان را ترک نکردند، بلکه با ترکیبی از ایمان، دانش، خلاقیت و تسلط بر فناوری‌های نوین، معادله جنگ را به سود ایران تغییر دادند. این نسل، برخاسته از زیست جهادی و تربیت رسانه‌ای، نشان داد که آمادگی فرماندهی در شرایط بحرانی را دارد و می‌تواند شکاف میان نسل جنگ‌دیده و جنگ‌ندیده را پر کند. اکنون، سپاه وارد مرحله‌ای تازه شده است؛ مرحله‌ای که در آن فرماندهی، نه صرفاً میراث تجربه، بلکه حاصل آمادگی ذهنی، جسارت عملی و نگاه آفندی به آینده است.

در شرایطی که لبنان با بحران اقتصادی، شکاف‌های قومی-مذهبی و فشارهای خارجی دست‌وپنجه نرم می‌کند، طرح خلع سلاح حزب‌الله به ابزاری برای تشدید تنش‌های داخلی و اجرای سناریوی جنگ فرقه‌ای بدل شده است. رژیم صهیونیستی با حمایت آمریکا و دولت‌های عربی، در تلاش است تا با دمیدن بر آتش اختلافات شیعی-سُنی، مقاومت لبنان را تضعیف کرده و زمینه را برای تشکیل دولت دست‌نشانده‌ای در بیروت فراهم سازد. این پروژه نه‌تنها امنیت لبنان، بلکه معادلات منطقه‌ای از جمله آرمان فلسطین را نیز تهدید می‌کند.

بیانیه اخیر جبهه اصلاحات نه‌تنها با واکنش‌های تند از سوی منتقدان داخلی مواجه شده، بلکه به‌زعم تحلیلگران، حاوی پیام‌هایی است که می‌تواند معادلات منطقه‌ای میان ایران، آمریکا و رژیم صهیونیستی را به سمت تشدید تنش و حتی احتمال جنگ سوق دهد. از اشاره به مکانیسم ماشه تا پیشنهاد تعلیق غنی‌سازی، این بیانیه به‌جای گره‌گشایی، به‌عنوان بستری برای سوءاستفاده دشمنان و تضعیف انسجام ملی ارزیابی شده است.

غزه نه صرفاً یک بحران انسانی، بلکه نماد منطق حذف در نظم نوین جهانی است. از بحران انباشت مازاد تا ظهور دولت پلیسی جهانی، از خصوصی‌سازی خشونت تا کالایی‌سازی رنج، غزه به آزمایشگاهی بدل شده که در آن سرمایه‌داری جهانی، راه‌حل‌های خود برای مدیریت «انسان‌های مازاد» را تست و صادر می‌کند. این مقاله هشدار می‌دهد که اگر منطق حذف در غزه نهادینه شود، فردا می‌تواند دامان میلیون‌ها انسان دیگر را در سراسر جهان بگیرد.