پایگاه خبری سرمایه فردا

در حالی که شهرداری تهران از احداث همراه‌سراهای جدید و پایان چادرخوابی اطراف بیمارستان‌ها خبر داده، واقعیت خیابان‌های پایتخت چیز دیگری می‌گوید. همراهان بیماران، همچنان در چادرها، ماشین‌ها و پیاده‌روها شب را به صبح می‌رسانند؛ میان وعده‌های نهادها، نوبت‌های درمانی طولانی، و هزینه‌هایی که از توانشان فراتر رفته است.

در حالی که حملات سگ‌های ولگرد به شهروندان، به‌ویژه کودکان، به بحرانی جدی در ایران تبدیل شده، نبود قانون جامع و نهاد مسئول برای مدیریت این حیوانات، سلامت عمومی را با تهدیدی روزافزون مواجه کرده است. مرگ دلخراش یک کودک چهار ساله در خوزستان، بار دیگر زنگ خطر را به صدا درآورد—هشداری که سال‌هاست شنیده می‌شود اما بی‌پاسخ مانده است.

پاسخ منفی رئیس صدا و سیما به برگزاری مناظره میان حسن روحانی و سعید جلیلی، تنها یک تصمیم رسانه‌ای نبود؛ بلکه بازتابی از نگرانی‌های عمیق سیاسی، امنیتی و ساختاری بود. از هراس افشاگری‌های غیرقابل پیش‌بینی تا تجربه شکست‌های رسانه‌ای گذشته، دلایل این امتناع فراتر از ظاهر ساده واژه «خیر» است.

در شرایطی که کشور با فشارهای داخلی و خارجی دست‌وپنجه نرم می‌کند، برخی نمایندگان و جریان‌های سیاسی به‌جای تقویت جمهوریت، نسخه‌هایی را پیشنهاد می‌دهند که با روح قانون اساسی و تجربه تاریخی ایران در تضاد است. از پیشنهاد مدل حکمرانی چین تا درخواست استعفای رئیس‌جمهور، همه نشانه‌هایی از تلاش برای تضعیف مشارکت عمومی و حذف حق انتخاب مردم‌اند—مسیرهایی که نه‌تنها بحران را حل نمی‌کنند، بلکه مشروعیت سیاسی و سرمایه اجتماعی کشور را تهدید می‌کنند.

در جوامعی که حل مسائل به تنهایی از عهده دولت‌ها خارج است، انجمن‌ها و نهادهای مردم‌نهاد می‌توانند با نقش‌آفرینی خلاقانه، مسیر عبور از بحران‌ها را هموار کنند. این یادداشت با تکیه بر نظریات اندیشمندان برجسته، نشان می‌دهد که انجمن‌ها چگونه با غربالگری مطالبات اصیل، تولید ایده‌های نو و گفت‌وگوی خردمندانه، نظم ناکارآمد را به نظمی کارآمد بدل می‌کنند—نظمی که توسعه را از مسیر مشارکت، نه از مسیر شوک و خشونت، ممکن می‌سازد

در حالی‌که بازگشت قطعنامه‌های شورای امنیت ایران را با چالش‌های دیپلماتیک و اقتصادی تازه‌ای روبه‌رو کرده، بخشی از جریان‌های سیاسی داخلی به‌جای تمرکز بر حل بحران، سرگرم بازآفرینی منازعات قدیمی و تضعیف دولت چهاردهم شده‌اند. این قطبی‌سازی نه‌تنها کمکی به عبور از بحران نمی‌کند، بلکه زمینه‌ساز سناریوی خطرناک‌تری است: ناتمام ماندن دولت و انتخابات زودهنگام.

ماجرای ادعای ساخت «هتل ۱۵ طبقه شورای نگهبان در مشهد» اگرچه با تکذیب رسمی پایان یافت، اما موجی از پرسش‌های جدی درباره نحوه تخصیص و هزینه‌کرد بودجه عمومی را به جریان انداخت. در شرایطی که فشار اقتصادی بر مردم سنگین‌تر شده، حساسیت جامعه نسبت به منابع مالی نهادهای حاکمیتی به نقطه‌ای رسیده که حتی یک شایعه می‌تواند به مطالبه‌ای ملی بدل شود.

تحلیل دقیق پرونده هسته‌ای ایران نشان می‌دهد که تلاش‌های سیاسی برای جابجایی مسئولیت و القای فضای دو قطبی، هرچند در کوتاه‌مدت ممکن است بخشی از مخاطبان داخلی را تحت تأثیر قرار دهد، اما از جلیلی تا ظریف در تحمیل تحریم‌ها مقصرند.

بازگشت شش قطعنامه شورای امنیت علیه ایران، نه‌تنها معادلات دیپلماتیک را دگرگون کرد، بلکه فضای سیاست داخلی را به سمت گفتمانی تهاجمی‌تر سوق داد؛ جریانی که با تکیه بر بحران، خواستار بازنگری در دکترین دفاعی، کاهش همکاری‌های بین‌المللی و تقویت بازدارندگی حداکثری شده است.