پایگاه خبری سرمایه فردا

افشای گزارش محرمانه آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا درباره ناکامی حملات به تأسیسات هسته‌ای ایران، نه‌تنها روایت رسمی کاخ سفید را زیر سؤال برد، بلکه به برکناری ژنرال جفری کروز، رئیس این آژانس، منجر شد. این اقدام، نمادی از ترجیح وفاداری سیاسی بر تحلیل‌های میدانی در دولت ترامپ است؛ الگویی که رسانه‌های آمریکایی آن را نشانه‌ای از سیاسی‌سازی نهادهای اطلاعاتی و سرکوب حقیقت برای حفظ تصویر «آمریکای قدرتمند» می‌دانند. برکناری کروز، حالا به نماد تعارض میان واقعیت‌های امنیتی و روایت‌های تبلیغاتی بدل شده است.

نشست اخیر میان رؤسای جمهور آمریکا و روسیه در آلاسکا، فراتر از مذاکره‌ای درباره بحران اوکراین، به نمایش پیچیده‌ای از بازآرایی قدرت‌های جهانی بدل شد. انتخاب آلاسکا با پیشینه‌ای نمادین، نشانه‌ای از تلاش واشینگتن برای مهار چین از مسیر تعامل با مسکو بود؛ تلاشی که با نمادهای شوروی‌گرایانه، نمایش‌های نظامی و پیام‌های چندلایه همراه شد. این دیدار، نه‌تنها آزمونی برای سنجش تمایلات راهبردی روسیه، بلکه پیامی هشدارآمیز برای پکن و نشانه‌ای از بازتعریف مثلث ژئوپولیتیک آمریکا-روسیه-چین در نظم جهانی آینده بود.

در آستانه دیدار ترامپ و پوتین در آلاسکا، گمانه‌ها درباره وجود اسناد فساد اخلاقی رئیس‌جمهور سابق آمریکا بار دیگر داغ شده‌اند. از پرونده جنجالی جفری آپستین تا ادعاهای تاکر کارلسون درباره ارتباط موساد با این شبکه فساد، اکنون این پرسش جدی مطرح است: آیا همراهی بی‌قید و شرط ترامپ با نتانیاهو و نرمش او در برابر پوتین، حاصل اخاذی سیاسی با تصاویر و اسناد شخصی است؟ کنایه مدودف مبنی بر اینکه اسناد ترامپ فقط در اختیار موساد نیست، نشان می‌دهد که این گمانه، دیگر صرفاً یک شایعه نیست؛ بلکه به یکی از متغیرهای مهم در روابط بین‌الملل تبدیل شده است.

توافق ۱۷ مرداد ۱۴۰۴ میان ارمنستان، آذربایجان و آمریکا برای ایجاد راه‌گذر زنگزور، تنها یک پروژه ترابری نیست؛ بلکه زیرساختی ژئوپلیتیکی است که موازنه قدرت در قفقاز جنوبی را به زیان ایران بازتنظیم می‌کند. واگذاری مدیریت این مسیر به آمریکا برای ۹۹ سال، حضور ناتو و اسرائیل را در مرزهای شمال‌غربی ایران تثبیت کرده و نقش سنتی تهران در ترانزیت منطقه‌ای را تضعیف می‌کند. این یادداشت با نگاهی تحلیلی به ابعاد امنیتی، اقتصادی و رسانه‌ای ماجرای زنگزور، نسبت به اشتباهات محاسباتی در تحلیل‌های داخلی هشدار می‌دهد و بر ضرورت بازطراحی مسیرهای ترانزیتی ایران برای حفظ جایگاه ژئواکونومیک کشور تأکید می‌کند.

دونالد ترامپ، فراتر از یک رئیس‌جمهور، نماد تحول در سیاست خارجی آمریکا است؛ از انزواگرایی فعال تا رقابت بی‌پرده با چین، از تاکتیک‌های پرریسک تا بازتعریف نقش آمریکا در جهان. در این تحلیل، نگاهی داریم به پیوستگی‌ها و تفاوت‌های ترامپ ۱ و ۲ و پیامدهای آن برای ایران و نظم جهانی.

در حالی که مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا در آستانه شکست قرار گرفته، اروپا تحت فشار قرار دارد تا «مکانیسم ماشه» را فعال کند؛ اقدامی که می‌تواند تحریم‌های گسترده‌ای را دوباره علیه تهران اعمال کند. در همین حال، ایران هشدار داده است که واکنشی شدید نشان خواهد داد، از جمله گسترش برنامه هسته‌ای و خروج احتمالی از NPT. این تنش‌ها می‌تواند پیامدهای ژئوپلیتیکی گسترده‌ای داشته باشد.

مذاکرات پرونده‌ی انرژی هسته‌ای ایراندر آستانه ورود به تنشهای جدید است که بخشی از این مسأله ناشی از ضعف مقامات آمریکایی است.

ایران تلاش کرده با پیشنهادهای اقتصادی، زمینه پذیرش برخی شروط را فراهم کند، اما در آمریکا، شواهدی دال بر تبدیل این موضوع به دستور کار رسمی وجود ندارد. آنچه محتمل به نظر می‌رسد، یک توافق موقت و محدود درباره برنامه هسته‌ای است که تحقق آن به دور بعدی مذاکرات وابسته خواهد بود.

مذاکره با آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای ایران دوباره آغاز شده فعلا نسبت به این موضوع خوش‌بینی وجود دارد. اما چرا مذاکره مهم است ؟