پایگاه خبری سرمایه فردا

در بحبوحه تحولات ژئوپلیتیک و فناوری، انرژی به نقطه تلاقی منافع ملی، رقابت‌های جهانی و آینده‌نگری اقتصادی تبدیل شده است. هشدار مشترک آمریکا و قطر به اروپا درباره مقررات پایداری، کاهش هزینه‌های تولید نفت شیل با هوش مصنوعی، اتحاد استراتژیک واشنگتن و کانبرا علیه سلطه چین بر عناصر نادر، و تلاش دولت آمریکا برای بازسازی ذخایر نفتی، همگی نشانه‌هایی از بازآرایی قدرت در جهان انرژی هستند.

سرمایه‌گذاری گسترده چین در انرژی‌های تجدیدپذیر، این کشور را به بزرگ‌ترین تولیدکننده انرژی پاک جهان تبدیل کرده است—جایگاهی که نه‌تنها حاصل ظرفیت داخلی، بلکه نتیجه نفوذ فزاینده پکن در زنجیره‌های تأمین جهانی و پروژه‌های زیرساختی در اقتصادهای نوظهور، به‌ویژه در آفریقاست. با مشارکت در ۸۴ پروژه انرژی در قاره سیاه طی چهار سال اخیر، چین اکنون نقشی راهبردی در گذار انرژی آفریقا ایفا می‌کند؛ هرچند ابهام در سازوکارهای مالی همچنان نگرانی‌های جدی برای پایداری این نفوذ ایجاد کرده است.

در حالی که ناترازی برق کشور به بیش از ۱۶ هزار مگاوات رسیده و تابستان‌ها با بحران خاموشی مواجه‌ایم، توسعه نیروگاه‌های خورشیدی خانگی به‌عنوان راه‌حلی مقرون‌به‌صرفه و فوری، همچنان با موانع مالی، فنی و اداری روبه‌روست. با وجود ظرفیت بالای ایران در کمربند خورشیدی جهان، سهم انرژی‌های تجدیدپذیر از شبکه برق تنها ۱.۸ درصد است. دبیر انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر با انتقاد از عملکرد نظام بانکی و ضعف در خرید تضمینی، خواستار تسهیل سرمایه‌گذاری مردمی و تجمیع ظرفیت‌ها برای عرضه در بورس انرژی شد.

تصمیم مجلس هفتم برای تثبیت قیمت حامل‌های انرژی، با حمایت چهره‌های سیاسی و اقتصادی، در ظاهر هدیه‌ای به مردم ایران معرفی شد؛ اما در عمل، این سیاست به کاهش بهره‌وری، تضعیف صادرات برق و نابودی تدریجی اقتصاد ملی انجامید. بررسی تاریخی این تصمیم نشان می‌دهد که بی‌توجهی به واقعیت‌های فنی و منطقه‌ای، چگونه می‌تواند به بحران‌های بلندمدت اقتصادی منجر شود.

مدیرعامل شرکت از دستاوردهای چشم‌گیر مبین انرژی در سال ۱۴۰۳ خبر داد. ثبت سود عملیاتی ۱۷.۹ همت، سود خالص ۱۳ همت و انجام ۷۸۵ میلیارد تومان خرید از منابع داخلی، نشانگر پیشرفت قابل‌توجه در حوزه تولید، مدیریت مالی و حرکت به‌سوی خودکفایی بوده است. همچنین اجرای پروژه‌های کلیدی همچون راه‌اندازی واحد متانول آپادانا، توسعه نیروگاه نوین و اتصال به شبکه ۴۰۰ کیلوولت، جایگاه شرکت را در صنعت پتروشیمی ایران بیش از پیش تثبیت کرده است.

رئیس کمیسیون انرژی و محیط زیست اتاق بازرگانی تهران با اشاره به ناترازی‌های انرژی، گرمایش بی‌سابقه، بحران آب و آلودگی هوا، نسبت به آثار مخرب این روند بر سلامت جامعه و ساختار اقتصادی هشدار داد. او ضمن ارائه راهکارهایی عملی، از لزوم بازنگری در تصمیمات اجرایی و واگذاری بخشی از نظارت‌ها به بخش خصوصی سخن گفت.

از تحریم‌های پیچیده اروپا علیه روسیه تا تهدید تعرفه‌ای ترامپ و رقابت پنهان میان تولیدکنندگان آسیایی نفت برای تصاحب سهم‌های جدید بازار جهانی انرژی باعث شده اکنون سیاست‌گذاران، معامله‌گران و مصرف‌کنندگان در یک نبرد چندوجهی گرفتار شوند.

با مجوز مشروط مقام معظم رهبری، صندوق توسعه ملی مأموریت تحول‌آفرینی در زیرساخت‌های انرژی کشور را آغاز می کند. این موضوع می تواند به نقطه‌عطف اصلاح سرمایه‌گذاری انرژی تبدیل شود.

افزایش عرضه عربستان ، داده‌های متناقض ذخایر آمریکا نتوانسته به ناپایداری وضعیت بازار انرژی پایان دهد به ویژه اینکه تنش های زئوپلتیک همچنان ادامه دارد.