پایگاه خبری سرمایه فردا

در حالی‌که طرح‌های دیپلماتیک «مناره» و «مودت» با هدف کاهش تنش و تقویت همکاری منطقه‌ای در خاورمیانه مطرح شده‌اند، تحلیل انتقادی احمد فاضل‌زاده نشان می‌دهد این ابتکارات، با تکرار منطق خوش‌بینانه توافق برجام، از درک واقع‌گرایانه تضادهای ساختاری در نظم بین‌الملل غافل مانده‌اند. به باور نویسنده، این طرح‌ها نه‌تنها قدرت راهبردی ایران را در معرض واگذاری قرار می‌دهند، بلکه با نادیده‌گرفتن ماهیت هژمونیک نهادهای بین‌المللی، مسیر بازدارندگی علمی و استقلال فناورانه کشور را به بن‌بست می‌کشانند.

از تحریم‌های پیچیده اروپا علیه روسیه تا تهدید تعرفه‌ای ترامپ و رقابت پنهان میان تولیدکنندگان آسیایی نفت برای تصاحب سهم‌های جدید بازار جهانی انرژی باعث شده اکنون سیاست‌گذاران، معامله‌گران و مصرف‌کنندگان در یک نبرد چندوجهی گرفتار شوند.

با مجوز مشروط مقام معظم رهبری، صندوق توسعه ملی مأموریت تحول‌آفرینی در زیرساخت‌های انرژی کشور را آغاز می کند. این موضوع می تواند به نقطه‌عطف اصلاح سرمایه‌گذاری انرژی تبدیل شود.

در سایه افزایش تهدیدات امنیتی و تداوم سیاست‌های تبعیض‌آمیز آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بازنگری در ادامه عضویت ایران در معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) بار دیگر به‌عنوان یک گزینه حقوقی و راهبردی مطرح شده استگزینه‌ای که می‌تواند هم جنبه دفاع از منافع ملی داشته باشد، و هم به ابزاری برای فشار دیپلماتیک در برابر استانداردهای دوگانه بین‌المللی تبدیل شود.

در پی تحولات اخیر مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران، گزارش‌ها نشان می‌دهند که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، با طرح نظامی گسترده سنتکام برای حمله چندمرحله‌ای به تأسیسات هسته‌ای ایران مخالفت کرده است. این تصمیم در حالی اتخاذ شده که مقامات آمریکایی و اسرائیلی نسبت به بازسازی احتمالی ظرفیت‌های غنی‌سازی ایران ابراز نگرانی کرده‌اند و نشانه‌هایی از فعالیت‌های زیرزمینی در تأسیسات حساس نطنز و اصفهان نیز گزارش شده است.

با رشد بی‌سابقه سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین هسته‌ای، انرژی هسته‌ای از یک موضوع پرمناقشه به نقطه اتکای استراتژی‌های اقلیمی و امنیتی جهان تبدیل شده است. در این گزارش، ابعاد تحول‌آفرین صنعت هسته‌ای، رقابت‌های فناورانه قدرت‌های بزرگ، و فرصت‌های ایران برای حضور مؤثر در این عرصه بررسی می‌شود.

در دهه ۱۳۵۰ خورشیدی، ایرانِ تحت حکومت پهلوی دوم با نگاهی بلندپروازانه به آینده، گام در مسیر توسعه انرژی هسته‌ای و غنی سازی اورانیوم‌ نهاد. تأسیس سازمان انرژی اتمی، انعقاد قراردادهای گسترده با قدرت‌های غربی، و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های فناورانه، همگی بخشی از استراتژی جامع هسته‌ای شاهنشاهی ایران برای دستیابی به استقلال در چرخه سوخت هسته‌ای بودند.

افزایش عرضه عربستان ، داده‌های متناقض ذخایر آمریکا نتوانسته به ناپایداری وضعیت بازار انرژی پایان دهد به ویژه اینکه تنش های زئوپلتیک همچنان ادامه دارد.

کشورهای اروپایی که در سال‌های اخیر به‌دلیل بحران اوکراین به دنبال تنوع‌بخشی به منابع انرژی خود بوده‌اند، به‌طور فزاینده‌ای به مسیرهای انرژی خاورمیانه وابسته شده‌اند.