پایگاه خبری سرمایه فردا

در حالی‌که اصلاحات اقتصادی در آرژانتین نتایجی چشمگیر به همراه داشته، بسیاری از اقتصاددانان چپ‌گرا که پیش‌تر نسبت به این سیاست‌ها هشدار داده بودند، بار دیگر در پیش‌بینی‌های خود ناکام ماندند. این شکست‌ها تصادفی نیستند؛ بلکه ریشه در نظریه‌هایی دارند که واقعیت‌های بازار را نادیده می‌گیرند. در جهانی که بازار ایده‌ها فاقد سازوکار بازخورد شفاف است، حتی اندیشه‌های اشتباه نیز می‌توانند مورد ستایش قرار گیرند و مسیر سیاست‌گذاری را منحرف کنند.

در مسیر تکامل سیاسی، آنچه بیش از هر چیز به ثبات و بلوغ نظام‌ها کمک می‌کند، گذار از کنشگری هیجانی به عقلانیت فرآیندی است؛ رویکردی که قواعد و نهادها را بر واکنش‌های زودگذر مقدم می‌داند. نوشتار حاضر با تکیه بر نظریات توسعه سیاسی، نشان می‌دهد چگونه فقر تفکر نهادمند در میان بخشی از نخبگان ایرانی، مانعی معرفتی برای مدیریت پایدار تعارضات و تحقق حکمت سیاسی شده است. درک پیچیدگی تاریخی، تمایز میان دولت و نظام، و اعتماد به منطق فرآیندی، الزاماتی هستند که بدون آن‌ها، انرژی اجتماعی به جای پیشرفت، صرف فرسایش خواهد شد.

در مواجهه با خشونت عریان رژیم صهیونیستی در غزه، اسلاوی ژیژک با نگاهی فلسفی و بی‌پرده، از فروپاشی معیارهای اخلاقی در نظم جهانی پرده برمی‌دارد. او با نقد واژگان فریبنده‌ای چون «دفاع از خود» و «حق امنیت»، نشان می‌دهد که چگونه رسانه، دین و سیاست، در خدمت طبیعی‌سازی جنایت قرار گرفته‌اند. غزه، در نگاه ژیژک، نه فقط یک بحران منطقه‌ای، بلکه گره‌گاهی است که حقیقت، اخلاق و ایدئولوژی در آن به آزمون گذاشته می‌شوند؛ آزمونی که جهان امروز، با نمره‌ای شرم‌آور در حال عبور از آن است.

در گفت‌وگویی تفصیلی با حجت‌الاسلام محمدصادق ابوالحسنی منذر، به واکاوی یکی از حساس‌ترین و پیچیده‌ترین بزنگاه‌های تاریخ معاصر ایران پرداختیم: اختلاف میان علمای مشروطه‌خواه و مشروعه‌خواه. ایشان با نگاهی تحلیلی و مستند، ضمن بررسی تفاوت دیدگاه‌های مرحوم آخوند خراسانی و شیخ فضل‌الله نوری (ره)، به آسیب‌های ناشی از روایت‌های جهت‌دار، مصادره‌های تاریخی و تحلیل‌های تک‌بعدی در فهم این مقطع مهم تاریخی اشاره می‌کند. این گفت‌وگو، تلاشی است برای بازخوانی منصفانه و عمیق اختلافات فکری و سیاسی علما در عصر مشروطه، با هدف عبرت‌آموزی برای امروز و فردای انقلاب اسلامی.

جنبش مشروطه در ایران، صحنه‌ی اتحاد و سپس جدایی دو فقیه برجسته، آخوند خراسانی و شیخ فضل‌الله نوری بود؛ همکاری اولیه این دو در مبارزه با استبداد قاجار و تأسیس عدالتخانه، خیلی زود جای خود را به اختلافاتی عمیق داد که ریشه در تفاوت تجربه زیسته، دسترسی اطلاعات و نگرش نسبت به مدرنیته غربی داشت. این نوشتار، با بررسی دلایل واگرایی این دو چهره تأثیرگذار، پرتوی تازه بر پیچیدگی‌های فکری و تاریخی نهضت مشروطه می‌افکند.

همزمان با طرح اتهامات امنیتی از سوی آمریکا، انگلیس و هلند، جمهوری اسلامی ایران این اقدامات را بخشی از یک کارزار هدفمند «ایران‌هراسی» و عملیات روانی برای تشدید فشارهای سیاسی و اقتصادی دانست. گزارش پیش‌رو، ابعاد ادعاهای غرب را بررسی می‌کند و از احتمال تشکیل پرونده‌های حقوق بشری، احیای مکانیسم ماشه و حتی آماده‌سازی افکار عمومی برای عملیات نظامی پرده برمی‌دارد.

ناامیدی دیگر صرفاً واکنشی انسانی به بحران‌ها نیست، بلکه به کالایی راهبردی در عرصه قدرت‌های ژئوپلیتیک بدل شده است. «اقتصاد سیاسی یأس» نشان می‌دهد که حس بن‌بست نه‌تنها مدیریت‌ناپذیر نیست، بلکه می‌تواند عامدانه تولید، توزیع و بهره‌برداری شود؛ ابزاری برای انفعال اجتماعی، تضعیف اراده ملی و تسهیل پیشبرد سیاست‌هایی که در شرایط عادی قابل اجرا نیستند. این گزارش، سازوکار پیچیده تولید یأس و تأثیر آن بر قدرت، رسانه و افکار عمومی را واکاوی می‌کند.

اظهارات اخیر رئیس‌جمهور ایران درباره روابط با جمهوری آذربایجان با وجود نیت مثبت، از نظر دیپلماتیک حاوی خلأهای مهمی بود. در شرایطی که ایران طی سه دهه گذشته سیاست حسن همجواری را در قبال باکو در پیش گرفته، همکاری‌های امنیتی آذربایجان با اسرائیل و اقدامات ضدایرانی این کشور، نشان‌دهنده فاصله معنادار از احترام متقابل است. در این گزارش تحلیلی، پیامدهای سیاسی ساده‌انگاری در دیپلماسی و اهمیت بازتعریف موضع رسمی ایران در برابر رفتارهای متناقض باکو بررسی شده است.

تلاش ایران برای کنترل فضای رسانه‌ای مذاکرات برجام ناکام ماند، چراکه رسانه‌ها نقش کلیدی در دیپلماسی آمریکایی ایفا می‌کنند. اکنون، با انبوهی از اخبار تکراری و نبود تحولات اساسی، بازارها در انتظار یک تغییر واقعی هستند. آیا تاریخ دقیق دور بعدی مذاکرات می‌تواند این روند را دگرگون کند؟