پایگاه خبری سرمایه فردا

راهپیمایی اربعین، با حضور بیش از ۲۰ میلیون زائر از ده‌ها کشور جهان، دیگر صرفاً یک مناسک مذهبی نیست؛ بلکه به رسانه‌ای ارگانیک، چندلایه و جهانی تبدیل شده که پیام‌های عدالت، همبستگی، و کرامت انسانی را از دل تجربه زیسته میلیون‌ها انسان به جهان مخابره می‌کند. این پدیده بی‌نظیر، با بهره‌گیری از شبکه‌های اجتماعی و تعاملات میان‌فرهنگی، در برابر تحریف‌ها و بایکوت‌های رسانه‌ای ایستاده و روایت‌هایی اصیل و مردمی از معنویت، ایثار و همزیستی را به تصویر می‌کشد. پرسش اینجاست: چگونه می‌توان ظرفیت رسانه‌ای اربعین را تقویت کرد و آن را به ابزاری مؤثر برای بازنمایی حقیقت در جهان تبدیل ساخت؟

در جهانی که تصویر هر کشور با یک نماد یا روایت تثبیت می‌شود، راهپیمایی اربعین به بستری برای شکل‌گیری «کلان‌تصویر» جدیدی از ایران بدل شده است؛ تصویری که نه از دل تبلیغات رسمی، بلکه از زبان مردم عراق، از خاطره مقاومت مشترک، و از تحسین قدرت نرم و سخت ایران برآمده است. ایران امروز، در نگاه همسایگان، نه فقط سرزمین موشک‌ها، بلکه نماد اراده، استقلال و رهبری شیعه در منطقه است—تصویری که اگر باورش کنیم، می‌توانیم آن را تثبیت و جهانی کنیم.

راهپیمایی اربعین صرفاً یک آیین مذهبی نیست؛ تجربه‌ای زیسته و جمعی است که در آن بدن‌ها، اشیاء، روایت‌ها و مناسک در هم تنیده می‌شوند تا «مایی» تازه خلق شود. این «ما» نه حاصل جمع افراد، بلکه محصول کنش مشترک، حافظه‌ی جمعی و عقل ارتباطی است که در دل مسیر شکل می‌گیرد و به سوژه‌ای تاریخی بدل می‌شود.

راهپیمایی اربعین صرفاً یک آیین مذهبی نیست؛ بلکه فناوری اجتماعی پیچیده‌ای است برای بازآرایی تخیل جمعی، صورت‌بندی سوژه مقاوم و طراحی افق‌های تمدنی آینده. این پدیده، با پیوند زنده میان خاطره عاشورا، تجربه همبستگی حال و آرمان ظهور، به کارگاهی عملی برای ساختن جامعه‌ای مبتنی بر معنویت، ایثار و کنش‌گری فعال بدل شده است. در جهانی که نظم مسلط بر رقابت و فردگرایی بنا شده، اربعین با خلق جغرافیای بدیل، امکان زیستن در نظمی دیگر را به‌صورت انضمامی اثبات می‌کند.

در جهانی که مرز میان حق و باطل بیش از هر زمان دیگری آشکار شده، راهپیمایی میلیونی اربعین به نماد همبستگی، مقاومت و کنش‌گری مؤمنانه بدل شده است. این آیین باشکوه، نه‌تنها تجدید عهد با عاشورا، بلکه مانوری از قدرت نرم امت شیعه در برابر استبداد رسانه‌ای و نظامی غرب است. امسال، در سایه پیروزی‌های مقاومت و تحقیر قدرت‌های سلطه‌گر، مسیر اربعین به صحنه‌ای برای نمایش «روح جمعی امت مقاومت» تبدیل شده؛ جمعیتی میلیونی که با قلب‌هایی متصل و گام‌هایی استوار، پیام آزادگی و ایستادگی را به گوش جهانیان می‌رسانند.

قیام عاشورا، نقطه تلاقی دین و سیاست بود؛ جایی که امام حسین علیه‌السلام با تصمیمی تاریخی، حج را نیمه‌تمام گذاشت تا در برابر انحرافی بزرگ در دین بایستد. این حرکت، الگویی از دینداری ارائه داد که در برابر ظاهرگرایی و مناسک بی‌روح، قد علم می‌کند. مراسم اربعین، در امتداد همین مسیر، وظیفه بازماندگان قیام را یادآوری می‌کند: اینکه اگر در کربلا نبودیم، امروز می‌توانیم با پای پیاده، با دل و جان، اعلام موضع کنیم.

در میان تئوری‌زدگی مزمن و گسست میان نظر و عمل در علوم انسانی ایران، اربعین به‌عنوان یک تجربه اجتماعی-معنوی بی‌نظیر، می‌تواند نقطه عزیمتی برای بازگشت به عقل عملی و بازسازی خرد اجتماعی باشد. این پدیده، فراتر از مناسک دینی، ظرفیت آن را دارد که به الگویی بومی برای نهادسازی، بازتعریف زیست جمعی و بازاندیشی در فلسفه عملی تبدیل شود؛ مشروط بر آنکه نخبگان ایرانی از انفعال نظری عبور کرده و به فهم عمیق و نظام‌مند این تجربه تمدنی دست یابند.

در آستانه اربعین حسینی، شهرداری تهران با حضور فعال در مرزهای کشور و شهرهای زیارتی عراق، مجموعه‌ای گسترده از خدمات اجتماعی، فرهنگی، رفاهی و حمل‌ونقل را برای زائران حضرت اباعبدالله الحسین (ع) فراهم کرده است. از اعزام اتوبوس‌های شهری و نیروهای خدماتی تا برپایی مواکب و غرفه‌های فرهنگی، این نهاد شهری تلاش دارد تجربه‌ای آرام، ایمن و معنوی برای زائران رقم بزند.

در حالی که سازمان هواپیمایی کشوری نرخ‌های مشخصی را اعلام کرده بودمانند مسیر تهران-نجف با رقم ۶.۵ میلیون تومان یک‌طرفه و مجموع ۱۳ میلیون تومان رفت‌وبرگشت اما در عمل، این قیمت‌ها تنها روی کاغذ ماندند. بسیاری از زائران با بهایی بین ۱۹ تا ۲3 میلیون تومان مواجه شده‌اند.