پایگاه خبری سرمایه فردا

در کشوری که توانسته پیچیده‌ترین فناوری‌های هسته‌ای را بومی‌سازی کند، هنوز میلیون‌ها کولر آبی با فناوری قرن گذشته، بی‌وقفه منابع آبی را می‌بلعند. این تضاد حیرت‌انگیز، نماد توسعه‌ای است که در آن افتخارهای ملی در اوج‌اند، اما نیازهای زیستی در فراموشی. ایران، هم‌زمان با فتح قله‌های دانش، در دام فناوری‌های فرسوده روزمره گرفتار مانده است؛ تصویری از توسعه نامتوازن که آینده تمدن ایرانی را با پرسشی بنیادین روبه‌رو می‌کند.

در شرایطی که اقتصاد ایران با بحران‌های عمیق و ناکارآمدی‌های ساختاری مواجه است، بازگشت به مدل موفق دهه ۱۳۴۰ و احیای تیم چهار نفره توسعه‌گرا می‌تواند نقطه عطفی در مسیر نجات باشد. تجربه تاریخی نشان می‌دهد که تنها با توافقی بلندمدت میان حاکمیت و کارآفرینان بزرگ، می‌توان ریسک‌های بزرگ را پذیرفت و مسیر توسعه صنعتی و زیست‌محیطی کشور را هموار کرد.

در دو دهه اخیر، سهم اشتغال کشاورزی و صنعت در ایران به‌طرز نگران‌کننده‌ای کاهش یافته و بخش خدمات، به‌رغم رشد ظاهری، به پناهگاه نیروی کار مازاد بدل شده است. این تحول نامتوازن، پیامد بحران آب، ناکارآمدی صنعتی، و نبود سیاست‌گذاری راهبردی است؛ و تنها راه نجات، گذار به سیاست صنعتی فعال برای احیای تولید ملی و تحقق رشد پایدار است

در روزهایی که صدای انفجارها خواب شهر را ربود و نگرانی‌ها در جان مردم ریشه دواند، نبردی خاموش در میدان اقتصاد شکل گرفت. نه با توپ و تانک، بلکه با توزیع منظم کالا، پرداخت زودهنگام حقوق، و حفظ اعتماد عمومی؛ جنگ دوازده‌روزه نشان داد که اقتصاد، سنگری حیاتی در حفظ انسجام ملی و آرامش روانی جامعه است.

در روزهای پرتنش خرداد ۱۴۰۴ که ایران با رژیم صهیونیستی درگیر جنگی ۱۲ روزه بود، نگرانی‌هایی جدی از واکنش‌های هیجانی و احتکاری در جامعه وجود داشت. اما برخلاف پیش‌بینی‌ها، داده‌های تراکنش‌های بانکی نشان دادند که مردم ایران با رفتار منطقی و خردمندانه، نه‌تنها از احتکار دوری کردند بلکه با حفظ الگوی خرید روزمره، جلوه‌ای کم‌نظیر از بلوغ اقتصادی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی را به نمایش گذاشتند.

اقتصاد ایران درگیر دو بحران بنیادی است؛ انرژی و آب. تداوم ناتوانی در تأمین پایدار سوخت و منابع آبی، تولید بنگاه‌ها را مختل کرده و تبعات آن به‌صورت کاهش سودآوری، تعدیل نیروی انسانی، افزایش آلاینده‌ها، بحران در امنیت غذایی و فشار فزاینده بر بودجه عمومی خود را نشان داده است. این چالش‌ها در کنار کاهش اعتماد عمومی و افت سرمایه‌گذاری، ساختار تولید کشور را در معرض تهدید جدی قرار داده‌اند.

در کشاکش تحولات سیاسی‌ـ‌اقتصادی دهه‌های اخیر، جریان مشخصی از اقتصاددانان با تکیه بر روایت‌های علمی‌نما، استقلال ملی را مانع توسعه‌ معرفی کرده‌اند. این تحلیل، در تقابل با راهبرد «مقاومت فعال»، مسیر وابسته‌نگر و رفاه‌محور را ترسیم می‌کند؛ مسیری که حافظه تاریخی ملت ایران بارها آن را تجربه کرده و هزینه‌اش را پرداخته است.

محور اصلی توسعه پایدار اقتصادی کشور تولید است که میتواند به تعادل بازار و ایجاد اشتغال کمک کند. جزئیات را بخوانید؛

توسعه مفهومی چندبعدی است که معیارهای اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی را شامل می‌شود. ایران باوجود برنامه‌ریزی‌های توسعه‌ای، همچنان با چالش‌هایی در مسیر رشد اقتصادی و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان مواجه است.