پایگاه خبری سرمایه فردا

در شرایطی که سیاست‌های اقتصادی دولت با هدف مهار تورم و تثبیت بازار سرمایه دنبال می‌شود، نشانه‌های آشکار از ناترازی‌های مالی، کاهش ارزش پول ملی، و رکود در شاخص‌های کلیدی اقتصادی، حکایت از بحرانی دارد که در ماه‌های آینده ابعاد واقعی‌اش نمایان خواهد شد. آیا اقتصاد ایران برای مواجهه با تبعات این سیاست‌ها آماده است؟

در شرایطی که بازار سرمایه با ارزندگی نسبی سهام مواجه بود، مجموعه‌ای از ریسک‌های سیستماتیک، ناترازی‌های زیرساختی و سیاست‌های انقباضی، اقتصاد کشور را به ورطه رکود تورمی کشانده‌اند. این گزارش، تحلیلی است بر دلایل اصلی سقوط بازار سهام و ناکارآمدی سیاست‌گذاران در مواجهه با بحران‌های اقتصادی پس از جنگ.

سردترین تابستان‌های بازار سرمایه، با تزریق پول و حمایت‌ حقوقی نتوانسته‌اند مسیر رکود را تغییر دهند. بارقه‌های امید نه از جنس نقدینگی، بلکه از جنس اصلاحات اقتصادی و سیاسی می‌خواهد.

در جهانی که رقابت‌های ژئوپلیتیک به نقطه جوش رسیده و قدرت‌های بزرگ از گفت‌وگو به تقابل مستقیم روی آورده‌اند، مقاله اخیر محمدجواد ظریف در فارین‌پالیسی با عنوان «زمان تغییر پارادایم فرا رسیده» بیش از آن‌که نوید تحول باشد، بازتابی از تکرار گفتمان‌های شکست‌خورده گذشته است. مهدی حسنی در این یادداشت، با نگاهی انتقادی به بنیان‌های ایدئولوژیک این رویکرد، نشان می‌دهد که تأکید بر اصلاحات داخلی و مذاکره بدون اهرم‌های بازدارنده، نه تنها راه‌حل نیست، بلکه پیام ضعف به دشمنان ارسال می‌کند. در شرایطی که تاریخ منطقه پر از نقض تعهدات غربی است، بازگشت به دیپلماسی یک‌طرفه، ایران را در چرخه امتیازدهی بی‌پایان گرفتار خواهد کرد.

نبود تفکیک میان مالکیت و مدیریت، و بی‌تعهدی سهامداران به الزامات سرمایه‌گذاری، از مهم‌ترین دلایل فروپاشی ساختاری در بسیاری از سازمان‌های ایرانی است. این بحران نه‌تنها بهره‌وری را کاهش داده، بلکه مدیران حرفه‌ای را از میدان خارج کرده و شرکت‌های بزرگ را به سمت زیان‌دهی پایدار سوق داده است.

مصاحبه‌ای با جرمی کازمارو، تحلیلگر برجسته آمریکایی، ابعاد پنهان تهدیدهای مکرر اروپا برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه را واکاوی می‌کند؛ تهدیدی که در سایه فشارهای حداکثری واشنگتن، به ابزاری نمایشی بدل شده و تأثیر آن بر اقتصاد ایران بیش از آنکه واقعی باشد، روانی و دیپلماتیک است. در شرایطی که ایران از نقطه اوج تحریم‌ها عبور کرده، تهدید به بازگشت تحریم‌های شورای امنیت بیشتر به نمایش قدرت‌های غربی شباهت دارد تا ابزار موثر فشار.

بازار سرمایه دیگر نه بهانه‌ای برای ریزش کم دارد، نه امیدی برای صعود پررنگ. در فضایی آکنده از ترس، تناقض‌ و وعده‌های بی‌سرانجام، شاخص‌ها شاید رنگ نریزند، اما دل سهامداران هر روز بیشتر تهی می‌شود. در این گزارش، از رهاشدگی نمادها و خالی شدن خشاب صندوق‌ها گرفته تا راه‌حلِ موقتِ تعطیلی، روایتی ارائه می‌شود از بازاری که نه با منطق اقتصاد، بلکه با بی‌خبری سیاست‌ورزان در سراشیبی فرو می‌لغزد.

اظهارات اخیر رئیس‌جمهور ایران درباره روابط با جمهوری آذربایجان با وجود نیت مثبت، از نظر دیپلماتیک حاوی خلأهای مهمی بود. در شرایطی که ایران طی سه دهه گذشته سیاست حسن همجواری را در قبال باکو در پیش گرفته، همکاری‌های امنیتی آذربایجان با اسرائیل و اقدامات ضدایرانی این کشور، نشان‌دهنده فاصله معنادار از احترام متقابل است. در این گزارش تحلیلی، پیامدهای سیاسی ساده‌انگاری در دیپلماسی و اهمیت بازتعریف موضع رسمی ایران در برابر رفتارهای متناقض باکو بررسی شده است.

بازار سرمایه ایران، بیش از آن‌که محل دادوستد سهام باشد، بخشی حیاتی از ساختار تأمین مالی و اعتماد عمومی اقتصادی است، اما و ابزارهای حمایتی صرفاً در حد شعار باقی‌ مانده‌اند.