پایگاه خبری سرمایه فردا

صندوق بیمه کشاورزی، از نهادهای کلیدی در حمایت از تولیدکنندگان بخش کشاورزی، در سال ۱۴۰۴ با زیان خالص بیش از هزار میلیارد تومان مواجه شده است—در حالی که در سال ۱۴۰۳ سود خالص آن ۲۷۱ میلیارد تومان بود. زیان انباشته این صندوق اکنون بیش از ۲۵۰ برابر سرمایه ثبت‌شده آن است. در کنار این بحران مالی، پرداخت‌های فاقد مجوز قانونی و انتصاب‌های مدیریتی با سوابق غیرتخصصی، وضعیت این نهاد را در مسیر فرسایش قرار داده‌اند.

در دل خاک ایران، ظرفیت‌هایی نهفته‌اند که سال‌هاست زیر سایه ساختارهای سنتی و تحریم‌های بین‌المللی، فرصت شکوفایی نیافته‌اند. کشاورزی ایران، با همه تنوع اقلیمی و دانش بومی‌اش، هنوز درگیر الگوهایی است که بهره‌وری را محدود کرده‌اند. اما حالا، زمان عبور فرا رسیده—عبور از سنت به صنعت، از پراکندگی به یکپارچگی، و از وابستگی به ارزآوری پایدار.

در حالی که قیمت صیفی‌جات در نیمه نخست سال ۱۴۰۴ بین 40 تا 100 درصد افزایش یافته، وزارت جهاد کشاورزی با تأکید بر عرضه مستقیم، به دنبال اصلاح زنجیره معیوب بازار است.

هلند با منابع محدود آب و زمین، به دومین صادرکننده بزرگ محصولات کشاورزی در جهان تبدیل شده است. این موفقیت حاصل برنامه‌ریزی بلندمدت، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، تمرکز بر مزیت نسبی و نگاه جهانی به کشاورزی است. در مقابل، ایران با منابع طبیعی گسترده، همچنان با چالش‌های مدیریتی، ناترازی آب و ضعف در سیاست‌گذاری کشاورزی مواجه است. این گزارش با بررسی مدل کشاورزی هلند، پیشنهادهایی برای تحول کشاورزی ایران ارائه می‌دهد.

در حالی که کشاورزی ایران به‌عنوان متهم بحران آب و محیط زیست معرفی می‌شود، تحلیل جدید نشان می‌دهد این بخش نه مقصر، بلکه قربانی اصلی حکمرانی ناکارآمد، نارسایی بازار و کمبود سرمایه‌گذاری است. ادامه این مسیر، با کسری تجاری فراتر از ۱۱ میلیارد دلار، می‌تواند به ورشکستگی زیستی و وابستگی غذایی خطرناک منجر شود.

در پی مصوبه اخیر شورای عالی اداری درباره اصلاح ساختار وزارت جهاد کشاورزی، دو تن از صاحب‌نظران حوزه کشاورزی، عادل جلیلی و اسکندر زند، با انتشار یادداشتی مشترک، نسبت به پیامدهای حقوقی، اجرایی و راهبردی این تصمیم هشدار دادند. آنان با تأکید بر ضرورت بازنگری در این مصوبه، آن را فاقد پشتوانه کارشناسی، زمان‌شناسی مناسب و توجه به اصول بنیادین امنیت غذایی و پایداری منابع طبیعی دانستند و خواستار اصلاحی واقعی، مشارکتی و مبتنی بر منافع ملی شدند.

شرکت زملارد در سال ۱۴۰۳ عملکرد مالی قابل‌توجهی را به ثبت رساند، با رشد ۳۱٪ در ارزش تولیدات کشاورزی و ۲۵٪ در سود خالص. بهبود ساختار مالی شرکت، کاهش نسبت بدهی و افزایش جریان نقدینگی از جمله دستاوردهای مهم این دوره بوده‌اند.

در سال‌های اخیر، مدل‌سازی متابولیکی به‌عنوان یکی از ابزارهای قدرتمند در تحلیل مسیرهای زیستی، توسعه روش‌های درمانی و بهینه‌سازی فرآیندهای صنعتی مطرح شده است. با استفاده از داده‌های زیستی مانند ترانسکریپتومیکس، پروتئومیکس و فلاکسومیکس، پژوهشگران تلاش می‌کنند شبکه‌های پیچیده زیستی را مدل‌سازی کرده و تأثیر تغییرات ژنتیکی، تغذیه و بیماری‌ها را بر متابولیسم سلولی بررسی کنند. پیشرفت‌های اخیر در هوش مصنوعی امکان بهینه‌سازی این فرآیندها را فراهم کرده و به شناسایی نقاط حساس در شبکه‌های متابولیکی، تنظیم مسیرهای درمانی و تولید ترکیبات زیستی جدید کمک کرده است.

نوسانات شدید قیمت محصولات کشاورزی مانند پیاز و سیب‌زمینی، دوباره زنگ خطر ناکارآمدی سیاست‌های کشاورزی را به صدا درآورد.