پایگاه خبری سرمایه فردا

حمله ناکام اسرائیل به قطر و تلاش نافرجام برای ترور مقامات حماس، نه‌تنها موقعیت سیاسی بنیامین نتانیاهو را متزلزل کرده، بلکه موجب همگرایی بی‌سابقه کشورهای مسلمان منطقه علیه تل‌آویو شده است. در این میان، سکوت راهبردی ایران و تغییر نگاه کشورهای عربی به توان بازدارندگی تهران، نشانه‌ای از آغاز یک بازآرایی ژئوپلیتیک در خاورمیانه است؛ بازآرایی‌ای که می‌تواند به پایان دوران نتانیاهو و آغاز فصل جدیدی در موازنه قدرت منطقه‌ای منجر شود.

در حالی‌که کاروان جهانی صمود با پیام همبستگی به سوی غزه حرکت کرده، رژیم صهیونیستی با حملات پهپادی، مواد شیمیایی و پرتابه‌های آتش‌زا، امدادگران را هدف قرار داده و همزمان با بمباران مراکز درمانی، ساختار بهداشت و درمان غزه را به‌طور هدفمند نابود می‌کند.

سه ماه پس از جنگ ۱۲ روزه اسرائیل علیه ایران، تنش‌های دیپلماتیک میان چین و تل‌آویو به سطحی بی‌سابقه رسیده است. اظهارات تند نتانیاهو علیه چین، واکنش رسمی سفارت پکن، و افشاگری‌ها درباره کمک‌های نظامی چین به ایران، نشان می‌دهد که شکست اسرائیل در جنگ اخیر نه‌تنها معادلات منطقه‌ای را تغییر داده، بلکه روابط پکن و تل‌آویو را وارد مرحله‌ای از تقابل آشکار کرده است—تقابلی که ایران در مرکز آن قرار دارد.

در حالی که دولت انگلیس ۱۰۸ سال پس از صدور بیانیه بالفور، به‌ظاهر دولت مستقل فلسطینی را به رسمیت شناخته، همزمان با ادامه صادرات تسلیحات به اسرائیل و سکوت در برابر جنایات جنگی در غزه، این اقدام بیش از آنکه نشانه‌ای از تغییر سیاست باشد، به‌نظر می‌رسد تلاشی برای آرام‌سازی افکار عمومی غربی و فرار از فشارهای حقوق بشری باشد. منتقدان این تصمیم را «ریاکاری تاریخی» و «شناسایی نمایشی» می‌دانند که هیچ تأثیر واقعی در توقف اشغالگری و نسل‌کشی ندارد.

در چهل‌وهفتمین سالگرد توافق کمپ دیوید میان مصر و اسرائیل، نشانه‌های آشکاری از شکنندگی این پیمان تاریخی دیده می‌شود. تحولات پس از طوفان الاقصی، پیشروی نظامی اسرائیل در مرز رفح، فشارهای بین‌المللی بر قاهره و تهدیدات تل‌آویو درباره فعالیت‌های نظامی مصر در سینا، همگی حاکی از آن‌اند که صلح سرد میان دو طرف در معرض بحرانی راهبردی قرار گرفته است.

در پی تهدیدات اخیر بنیامین نتانیاهو برای توقف قرارداد گازی با مصر و ادعای نقض معاهده کمپ دیوید، روابط تل‌آویو و قاهره وارد مرحله‌ای بحرانی شده است. تحلیلگران اسرائیلی هشدار داده‌اند که سیاست‌های تحریک‌آمیز کابینه نتانیاهو، در بحبوحه جنگ غزه و فشارهای منطقه‌ای، می‌تواند به تضعیف یکی از مهم‌ترین مشارکت‌های عربی-عبری منجر شود و صلح سرد ۴۶ ساله را به نقطه شکست برساند.

در پی جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل، وزارت دفاع آمریکا درخواست بودجه اضطراری نزدیک به یک میلیارد دلار را برای جایگزینی موشک‌های مصرف‌شده سامانه پدافندی تاد به کنگره ارائه کرده است. این بودجه، تنها بخشی از هزینه‌های سنگین دفاعی ایالات متحده در حمایت از اسرائیل محسوب می‌شود و نشان‌دهنده فشار مالی و راهبردی ناشی از قدرت موشکی ایران در معادلات منطقه‌ای است. همزمان، واشنگتن و تل‌آویو با افزایش بی‌سابقه بودجه‌های نظامی خود، تلاش می‌کنند برتری یک‌جانبه خود را حفظ کرده و ایران را از توان دفاعی محروم سازند.

در خاورمیانه‌ای که سال‌ها میدان رقابت‌های ایدئولوژیک و ژئوپلیتیکی بوده، نشانه‌هایی از یک تحول دیپلماتیک معنادار پدیدار شده است: نزدیکی تدریجی عربستان سعودی و حزب‌الله لبنان. این همگرایی، حاصل تهدیدهای مشترک، دیپلماسی هدفمند ایران و تغییر محاسبات راهبردی ریاض است—تحولی که می‌تواند معادلات منطقه‌ای را بازنویسی کند و طرح‌های اسرائیل برای تجزیه و تسلط را با چالش مواجه سازد.

سقوط ساختار قدرت مرکزی در دمشق نه پایان جنگ داخلی، بلکه آغاز رقابتی ژئوپلیتیکی است که نقشه منطقه شام را از نو ترسیم می‌کند. اسرائیل با بهره‌گیری از خلاء قدرت، در حال ایجاد منطقه‌ای تحت نفوذ در جنوب سوریه است—طرحی که نه‌تنها امنیت مرزهای شمالی‌اش را تضمین می‌کند، بلکه کریدور مقاومت را قطع و توازن منطقه‌ای را دگرگون می‌سازد.