پایگاه خبری سرمایه فردا

بیانیه اخیر جبهه اصلاحات با عنوان «آشتی ملی»، به‌جای ارائه راهکاری برای اصلاحات ساختاری، به‌زعم منتقدان، نقشه‌ای برای تسلیم در برابر غرب و خلع سلاح ایران ترسیم کرده است. از پیشنهاد تعلیق داوطلبانه غنی‌سازی تا دعوت به مذاکره با آمریکا در اوج تهدیدات نظامی، این سند نه‌تنها با واقعیت‌های ژئوپلیتیکی ایران همخوانی ندارد، بلکه به گفته محمدرضا جلائی‌پور، فعال اصلاح‌طلب، فاقد تحلیل روزآمد، ساده‌انگارانه و ملتمسانه است. در شرایطی که امنیت ملی در معرض خطر است، این بیانیه بیش از آنکه مصالح مردم را نمایندگی کند، به فهرستی از آرزوهای دشمنان ایران شباهت دارد.

جبهه اصلاحات ایران در حالی پس از جنگ ۱۲ روزه علیه ایران خواستار تغییرات اساسی در ساختار حکمرانی شده که در طول بحران، هیچ نقش مؤثری در همبستگی ملی ایفا نکرد. بیانیه اخیر این جریان با نادیده‌گرفتن واقعیت‌های میدانی و نقش بازدارنده توان دفاعی کشور، بار دیگر نشان داد اصلاح‌طلبان همچنان با درکی رمانتیک از مناسبات جهانی، مذاکره را راه‌حل بحران می‌دانند؛ در حالی که تجربه جنگ اخیر ثابت کرد تنها قدرت دفاعی است که مانع تجاوز دشمن می‌شود، نه امضای تعهدات صلح‌آمیز.

نهضت ملی شدن صنعت نفت، نقطه‌عطفی در تاریخ مبارزات ضداستعماری ایران بود که با ائتلاف نادر نیروهای مذهبی و ملی‌گرا به پیروزی رسید. اما گسست تدریجی دولت مصدق از جریان مذهبی، به‌ویژه روحانیت و گروه‌هایی چون فدائیان اسلام، زمینه‌ساز انزوای اجتماعی دولت و فراهم‌کننده بستر داخلی برای موفقیت کودتای ۲۸ مرداد شد. این گزارش، با نگاهی تحلیلی به نقش محوری جریان مذهبی در شکل‌گیری، پیشبرد و در نهایت شکست نهضت، عبرت‌هایی تاریخی از تعامل سیاست و دین در ایران معاصر ارائه می‌دهد.

در مسیر تکامل سیاسی، آنچه بیش از هر چیز به ثبات و بلوغ نظام‌ها کمک می‌کند، گذار از کنشگری هیجانی به عقلانیت فرآیندی است؛ رویکردی که قواعد و نهادها را بر واکنش‌های زودگذر مقدم می‌داند. نوشتار حاضر با تکیه بر نظریات توسعه سیاسی، نشان می‌دهد چگونه فقر تفکر نهادمند در میان بخشی از نخبگان ایرانی، مانعی معرفتی برای مدیریت پایدار تعارضات و تحقق حکمت سیاسی شده است. درک پیچیدگی تاریخی، تمایز میان دولت و نظام، و اعتماد به منطق فرآیندی، الزاماتی هستند که بدون آن‌ها، انرژی اجتماعی به جای پیشرفت، صرف فرسایش خواهد شد.

در مواجهه با خشونت عریان رژیم صهیونیستی در غزه، اسلاوی ژیژک با نگاهی فلسفی و بی‌پرده، از فروپاشی معیارهای اخلاقی در نظم جهانی پرده برمی‌دارد. او با نقد واژگان فریبنده‌ای چون «دفاع از خود» و «حق امنیت»، نشان می‌دهد که چگونه رسانه، دین و سیاست، در خدمت طبیعی‌سازی جنایت قرار گرفته‌اند. غزه، در نگاه ژیژک، نه فقط یک بحران منطقه‌ای، بلکه گره‌گاهی است که حقیقت، اخلاق و ایدئولوژی در آن به آزمون گذاشته می‌شوند؛ آزمونی که جهان امروز، با نمره‌ای شرم‌آور در حال عبور از آن است.

در گفت‌وگویی تفصیلی با حجت‌الاسلام محمدصادق ابوالحسنی منذر، به واکاوی یکی از حساس‌ترین و پیچیده‌ترین بزنگاه‌های تاریخ معاصر ایران پرداختیم: اختلاف میان علمای مشروطه‌خواه و مشروعه‌خواه. ایشان با نگاهی تحلیلی و مستند، ضمن بررسی تفاوت دیدگاه‌های مرحوم آخوند خراسانی و شیخ فضل‌الله نوری (ره)، به آسیب‌های ناشی از روایت‌های جهت‌دار، مصادره‌های تاریخی و تحلیل‌های تک‌بعدی در فهم این مقطع مهم تاریخی اشاره می‌کند. این گفت‌وگو، تلاشی است برای بازخوانی منصفانه و عمیق اختلافات فکری و سیاسی علما در عصر مشروطه، با هدف عبرت‌آموزی برای امروز و فردای انقلاب اسلامی.

جنبش مشروطه در ایران، صحنه‌ی اتحاد و سپس جدایی دو فقیه برجسته، آخوند خراسانی و شیخ فضل‌الله نوری بود؛ همکاری اولیه این دو در مبارزه با استبداد قاجار و تأسیس عدالتخانه، خیلی زود جای خود را به اختلافاتی عمیق داد که ریشه در تفاوت تجربه زیسته، دسترسی اطلاعات و نگرش نسبت به مدرنیته غربی داشت. این نوشتار، با بررسی دلایل واگرایی این دو چهره تأثیرگذار، پرتوی تازه بر پیچیدگی‌های فکری و تاریخی نهضت مشروطه می‌افکند.

در جنگ دوازده‌روزه، ایران تنها در میدان نبرد نظامی نایستاد، بلکه در متن جامعه، کنش‌های فداکارانه، مقاومت مردمی و همبستگی چندلایه‌ای، چهره‌ای تازه از حماسه‌ی ملی آفریدند. این رویداد نه فقط تصویر اقتدار دفاعی ایران را بازسازی کرد، بلکه با حضور نسل‌های گوناگون، تثبیت تاب‌آوری روانی، و انتخاب اخلاقی ملت، پایه‌های روایتی امیدوارانه برای آینده‌ای استوار بنا نهاد.

همزمان با طرح اتهامات امنیتی از سوی آمریکا، انگلیس و هلند، جمهوری اسلامی ایران این اقدامات را بخشی از یک کارزار هدفمند «ایران‌هراسی» و عملیات روانی برای تشدید فشارهای سیاسی و اقتصادی دانست. گزارش پیش‌رو، ابعاد ادعاهای غرب را بررسی می‌کند و از احتمال تشکیل پرونده‌های حقوق بشری، احیای مکانیسم ماشه و حتی آماده‌سازی افکار عمومی برای عملیات نظامی پرده برمی‌دارد.