پایگاه خبری سرمایه فردا

در فروردین‌ماه ۱۴۰۴، بانک‌ها مجموعاً ۴,۲۹۴ هزار میلیارد ریال تسهیلات به بخش‌های مختلف اقتصادی پرداخت کرده‌اند. بخش صنعت و معدن با دریافت ۴۷.۱ درصد از کل تسهیلات، بیشترین سهم را به خود اختصاص داده است، در حالی که مصرف‌کنندگان نهایی (خانوارها) ۲۲.۸ درصد از این اعتبارات را دریافت کرده‌اند. بیش از ۶۶ درصد از این منابع صرف تأمین سرمایه در گردش کسب‌وکارها شده و خانوارها عمدتاً برای خرید کالاهای مصرفی، خودرو و دریافت وام‌های ضروری از تسهیلات بانکی استفاده کرده‌اند. تمرکز بانک‌ها بر حمایت از واحدهای اقتصادی و تقویت بخش تولید نشان‌دهنده رویکردی هدفمند در تأمین مالی بخش‌های مختلف است.

با شدت گرفتن تحولات سیاسی و اقتصادی، بازارهای مالی شاهد نوسانات قابل‌توجهی بوده‌اند. تصویب FATF به هفته آینده موکول شده، کاهش درآمد نفتی کشور فشارهای اقتصادی را افزایش داده، و تحریم‌های جدید علیه نفتکش‌های ایرانی اعمال شده است. در همین حال، ورود سرمایه به بورس و عبور شاخص کل از کانال چهار‌ساله خود، نشانه‌هایی از تغییر رویکرد سرمایه‌گذاران به بازار سهام ارائه داده است. با نزدیک شدن به مراحل حساس مذاکرات، سرنوشت اقتصادی ایران در گرو تصمیمات سیاسی قرار دارد و سرمایه‌گذاران در انتظار سیگنال‌های قطعی از آینده توافق هستند.

با ادامه تنش‌های سیاسی و عدم قطعیت در مذاکرات ایران و آمریکا، بازارهای مالی دستخوش نوسانات شدید شده‌اند. نرخ دلار، قیمت طلا و ارزش زعفران در بورس کالا، به‌طور مستقیم تحت تأثیر تحولات دیپلماتیک قرار دارند. در صورت توافق، احتمال کاهش نرخ ارز و تثبیت بازارهای مالی وجود دارد، اما در صورت شکست مذاکرات، تنش‌های اقتصادی می‌توانند روند صعودی دلار و کاهش جذابیت سایر دارایی‌ها را رقم بزنند. در این شرایط، سرمایه‌گذاران باید با استراتژی‌های متعادل، دارایی‌های خود را مدیریت کنند تا از نوسانات غیرمنتظره آسیب نبینند.

کارشناسان و نمایندگان بر لزوم معرفی فوری وزیر جدید اقتصاد تأکید دارند تا مدیریت اقتصادی کشور از وضعیت بلاتکلیفی خارج شود، اما خبرها حکایت از این دارد که دولت نگران عدم رای اعتماد است به همین دلیل گزینه های دولت متنوع شده است.

صندوق‌های اهرمی در هفته‌های اخیر به یکی از پرمناقشه‌ترین ابزارهای مالی بازار سرمایه تبدیل شده‌اند. افزایش حجم معاملات و استقبال گسترده سرمایه‌گذاران نشان‌دهنده نقش کلیدی این ابزار در تحولات بازار است. با این حال، روند بازار و تغییرات در قیمت نمادهای کلیدی از جمله بانک ملت، فولاد، فملی و شبندر، تعیین‌کننده سرنوشت کوتاه‌مدت صندوق‌های اهرمی خواهد بود. در صورتی که بازار رشد کند، احتمال جمع شدن صف‌های فروش و حرکت برخی صندوق‌ها به سمت صف خرید وجود دارد، اما در صورت افت بازار، فشار فروش این ابزارهای مالی دو برابر خواهد شد.

در ماه‌های اخیر، رشد چشمگیر تقاضا برای طلا در بازارهای جهانی و داخلی، توجه سرمایه‌گذاران را به صندوق‌های طلا در بورس ایران معطوف کرده است. در حالی که این صندوق‌ها به تنوع‌بخشی به بازارهای مالی کمک کرده‌اند، برخی فعالان بازار آن‌ها را رقیبی برای سهام می‌دانند. تفاوت در هزینه‌های معاملاتی، دامنه نوسان، ساعات معاملات و میزان نقدشوندگی بین سهام و صندوق‌های طلا، موجب عدم تقارن معاملاتی میان این دو کلاس دارایی شده است. نسبت نقدشوندگی روزانه صندوق‌های طلا چندین برابر سهام است، که این موضوع لزوم اتخاذ سیاست‌هایی برای بهبود نقدشوندگی بازار سهام را برجسته می‌کند.

تصور رایج درباره جذابیت چین برای سرمایه‌گذاری خارجی، ارزان بودن نیروی کار است، اما واقعیت چیز دیگری را نشان می‌دهد. مهارت بالا، تخصص گسترده و فرهنگ کاری قوی، چین را به گزینه‌ای غیرقابل جایگزین برای شرکت‌های بین‌المللی تبدیل کرده است. تیم کوک، مدیرعامل اپل تأکید می‌کند که برخلاف کشورهای دیگر که مهندسان متخصص را به‌سختی می‌توان در یک اتاق جمع کرد، در چین به اندازه چند زمین فوتبال نیروی متخصص در دسترس است. این مهارت عمیق و تجربه گسترده، نقش مهمی در پیشرفت صنعتی و موقعیت منحصر‌به‌فرد چین در زنجیره تأمین جهانی داشته است. آیا تنها با تعرفه‌های تجاری می‌توان با چین رقابت کرد؟

اقتصاد دیجیتال به‌ویژه در حوزه خدمات مالی و بانکی، با تغییرات گسترده‌ای روبه‌رو است. پست بانک، تحت نظارت وزارت ارتباطات، در حال اجرای پروژه‌ای با همکاری بخش خصوصی برای تحول مدل خدمات بانکی و ارائه فرمت جدید در نظام مالی کشور است. از سوی دیگر، پروژه فیبر نوری که در دولت گذشته آغاز شد، اکنون با سیاست‌های جدید اولویت‌بندی مناطق مشترکین فعال و توسعه زیرساخت‌های مخابراتی ادامه دارد.

اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۴ با چالش‌های متعدد داخلی و خارجی مواجه شده است. از یک سو، مذاکرات مستقیم و غیرمستقیم بین ایران و آمریکا امیدهایی برای کاهش تنش‌های سیاسی ایجاد کرده، و از سوی دیگر، سیاست‌های تعرفه‌ای ترامپ موجب افت قیمت کالاهای پایه و ایجاد نگرانی در بازارهای جهانی شده است. کاهش شدید قیمت مس، نفت و سایر فلزات در کنار ناترازی‌های گسترده اقتصادی، می‌تواند تأثیر مستقیمی بر نرخ ارز، تورم و کسری بودجه کشور داشته باشد.