پایگاه خبری سرمایه فردا

در حالی که دولت انگلیس ۱۰۸ سال پس از صدور بیانیه بالفور، به‌ظاهر دولت مستقل فلسطینی را به رسمیت شناخته، همزمان با ادامه صادرات تسلیحات به اسرائیل و سکوت در برابر جنایات جنگی در غزه، این اقدام بیش از آنکه نشانه‌ای از تغییر سیاست باشد، به‌نظر می‌رسد تلاشی برای آرام‌سازی افکار عمومی غربی و فرار از فشارهای حقوق بشری باشد. منتقدان این تصمیم را «ریاکاری تاریخی» و «شناسایی نمایشی» می‌دانند که هیچ تأثیر واقعی در توقف اشغالگری و نسل‌کشی ندارد.

در چهل‌وهفتمین سالگرد توافق کمپ دیوید میان مصر و اسرائیل، نشانه‌های آشکاری از شکنندگی این پیمان تاریخی دیده می‌شود. تحولات پس از طوفان الاقصی، پیشروی نظامی اسرائیل در مرز رفح، فشارهای بین‌المللی بر قاهره و تهدیدات تل‌آویو درباره فعالیت‌های نظامی مصر در سینا، همگی حاکی از آن‌اند که صلح سرد میان دو طرف در معرض بحرانی راهبردی قرار گرفته است.

در پی تهدیدات اخیر بنیامین نتانیاهو برای توقف قرارداد گازی با مصر و ادعای نقض معاهده کمپ دیوید، روابط تل‌آویو و قاهره وارد مرحله‌ای بحرانی شده است. تحلیلگران اسرائیلی هشدار داده‌اند که سیاست‌های تحریک‌آمیز کابینه نتانیاهو، در بحبوحه جنگ غزه و فشارهای منطقه‌ای، می‌تواند به تضعیف یکی از مهم‌ترین مشارکت‌های عربی-عبری منجر شود و صلح سرد ۴۶ ساله را به نقطه شکست برساند.

در پی جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل، وزارت دفاع آمریکا درخواست بودجه اضطراری نزدیک به یک میلیارد دلار را برای جایگزینی موشک‌های مصرف‌شده سامانه پدافندی تاد به کنگره ارائه کرده است. این بودجه، تنها بخشی از هزینه‌های سنگین دفاعی ایالات متحده در حمایت از اسرائیل محسوب می‌شود و نشان‌دهنده فشار مالی و راهبردی ناشی از قدرت موشکی ایران در معادلات منطقه‌ای است. همزمان، واشنگتن و تل‌آویو با افزایش بی‌سابقه بودجه‌های نظامی خود، تلاش می‌کنند برتری یک‌جانبه خود را حفظ کرده و ایران را از توان دفاعی محروم سازند.

در خاورمیانه‌ای که سال‌ها میدان رقابت‌های ایدئولوژیک و ژئوپلیتیکی بوده، نشانه‌هایی از یک تحول دیپلماتیک معنادار پدیدار شده است: نزدیکی تدریجی عربستان سعودی و حزب‌الله لبنان. این همگرایی، حاصل تهدیدهای مشترک، دیپلماسی هدفمند ایران و تغییر محاسبات راهبردی ریاض است—تحولی که می‌تواند معادلات منطقه‌ای را بازنویسی کند و طرح‌های اسرائیل برای تجزیه و تسلط را با چالش مواجه سازد.

سقوط ساختار قدرت مرکزی در دمشق نه پایان جنگ داخلی، بلکه آغاز رقابتی ژئوپلیتیکی است که نقشه منطقه شام را از نو ترسیم می‌کند. اسرائیل با بهره‌گیری از خلاء قدرت، در حال ایجاد منطقه‌ای تحت نفوذ در جنوب سوریه است—طرحی که نه‌تنها امنیت مرزهای شمالی‌اش را تضمین می‌کند، بلکه کریدور مقاومت را قطع و توازن منطقه‌ای را دگرگون می‌سازد.

سه ماه پس از پایان جنگ ۱۲ روزه، رسانه‌های غربی و رژیم صهیونیستی با برجسته‌سازی احتمال حمله مجدد به ایران، در حال بازسازی روایت شکست‌خورده خود از نبرد هستند. در حالی که افکار عمومی ایران و منطقه، پیروزی تهران را در آن جنگ تأیید کرده‌اند، تل‌آویو با کمک عملیات روانی و رسانه‌های جریان اصلی، تلاش می‌کند تهدید جنگ جدید را به ابزار تثبیت قدرت خود تبدیل کند. اما واقعیت‌های میدانی، از قدرت آفندی موشکی ایران تا آرایش جبهه مقاومت، نشان می‌دهد که رژیم صهیونیستی نه توان حمله مجدد دارد و نه ظرفیت اجرای پروژه تغییر نظام در ایران.

در حالی که شهر غزه زیر آوار جنگ و قحطی به آخر دنیا شباهت یافته و بیش از ۶۵ هزار نفر جان باخته‌اند، آمریکا بار دیگر قطعنامه آتش‌بس شورای امنیت را وتو کرد. این قطعنامه با حمایت ۱۴ کشور عضو، خواستار توقف فوری جنگ و رسیدگی به وضعیت انسانی بود، اما رأی منفی واشنگتن آن را ناکام گذاشت. گزارش‌ها نشان می‌دهد که آمریکا تاکنون بیش از ۵۱ بار برای حمایت از اسرائیل از حق وتو استفاده کرده و با ارسال بیش از ۹۰ هزار تُن تجهیزات نظامی، شریک اصلی جنگ غزه بوده است. در چنین شرایطی، بسیاری خواستار اصلاح ساختار شورای امنیت و پایان مصونیت اسرائیل از مجازات‌های بین‌المللی شده‌اند.

حمله اسرائیل به قطر، نه‌تنها معادلات امنیتی منطقه را دگرگون کرد، بلکه پرده از فروپاشی نقش سنتی حکام عربی در نظم‌سازی خاورمیانه برداشت. در شرایطی که واشنگتن از مهار تل‌آویو ناتوان یا بی‌میل است، کشورهای عربی با تهدیدات بی‌سابقه‌ای مواجه شده‌اند و ناگزیرند در سیاست‌های خود نسبت به ایران و محور مقاومت تجدیدنظر کنند. هم‌زمان، رقابت هژمونیک میان ایران، اسرائیل و ترکیه وارد مرحله‌ای تازه شده و تهران، به‌عنوان تنها قدرت خودیار منطقه، بیش از گذشته در موقعیت بازتعریف نظم امنیتی خاورمیانه قرار گرفته است.