پایگاه خبری سرمایه فردا

در عصر جنگ‌های شناختی، کلمات مقامات عالی‌رتبه دیگر صرفاً ابزار انتقال پیام نیستند؛ بلکه خود به مثابه سلاحی راهبردی در میدان نبرد ادراکی عمل می‌کنند. هر جمله، موضع‌گیری یا سکوت رئیس‌جمهور، به سرعت در آزمایشگاه تحلیل دشمن رمزگشایی می‌شود تا نقاط ضعف احتمالی اراده ملی شناسایی گردد. در چنین شرایطی، گفتمان تُرد و واژگان بی‌محابا می‌توانند سرمایه راهبردی کشور را فرسایش دهند و دشمن را به محاسبات خطرناک و جسورانه ترغیب کنند. این یادداشت، با نگاهی دقیق به مسئولیت رئیس‌جمهور در معماری کلام ملی، نسبت به پیامدهای یک گفتمان ضعیف هشدار می‌دهد و اصول یک روایت بازدارنده و مقتدر را بازخوانی می‌کند.

مستند «تهران تل‌آویو» به کارگردانی میکائیل دیانی و تهیه‌کنندگی علی صدری‌نیا، روایتی است از جنگی متفاوت؛ جنگی که در دل شهرها و میان مردم شکل گرفت. این مجموعه، با نگاهی انسانی و فرهنگی، تلاش دارد قصه‌هایی را ثبت کند که در هیاهوی اخبار و تحلیل‌های نظامی گم شده‌اند؛ قصه‌هایی از بی‌خانمان‌ها، کودکان، خانواده‌های شهدا و هنرمندانی که در روزهای سخت، قهرمان شدند.

پژوهش ۵۸ صفحه‌ای آکادمی اطلاعات ملی ترکیه درباره جنگ ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی علیه ایران، با طرح احتمال حمله اسرائیل به ترکیه، فضای امنیتی این کشور را دستخوش نگرانی کرده است. سرویس اطلاعاتی ترکیه (MIT) در این گزارش، ضمن تحلیل ابعاد دیپلماتیک و نظامی جنگ، به مقامات آنکارا هشدار داده است که استراتژی جدید تل‌آویو مبتنی بر گسترش جنگ و تجزیه کشورهای منطقه است؛ موضوعی که پس از حمله اسرائیل به دمشق، به دغدغه‌ای جدی در محافل امنیتی ترکیه تبدیل شده است.

«بزرگراه ترامپ» نه‌تنها مسیر تازه‌ای میان آذربایجان و نخجوان از دل خاک ارمنستان است، بلکه نماد بازتعریف قدرت در قفقاز جنوبی است؛ جایی که آمریکا با کنار زدن روسیه، ابتکار صلح را در دست گرفته و ایران را با چالشی تازه در حوزه ترانزیت و نفوذ منطقه‌ای روبه‌رو کرده است. این پروژه، همزمان با تحولات انرژی و دیپلماسی جهانی، نقشه ژئوپلیتیکی منطقه را دگرگون می‌کند و ایران را ناگزیر به بازنگری در راهبردهای اقتصادی و سیاسی‌اش می‌سازد.

با امضای توافقنامه صلح میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان در واشنگتن و درج بند مربوط به «مسیر ترامپ»، پروژه کریدور زنگزور وارد مرحله‌ای تازه و نگران‌کننده شد؛ مسیری که می‌تواند زمینه‌ساز حضور نظامی آمریکا در مرزهای شمالی ایران، حذف تهران از معادلات انرژی منطقه و تقویت جریان‌های پان‌ترک باشد. در حالی‌که ایران سال‌ها با تحرکات دیپلماتیک و نظامی مانع تحقق این پروژه شده بود، اکنون سطحی‌نگری برخی مسئولان داخلی، از جمله اظهارات اخیر رئیس‌جمهور پزشکیان، نگرانی‌ها درباره تضعیف مواضع راهبردی ایران را افزایش داده است.

در تحلیلی منتشرشده از سوی شورای روابط خارجی آمریکا، استیو کوک، پژوهشگر ارشد خاورمیانه، با نقد راهبرد نظامی اسرائیل در قبال ایران، سوریه و غزه، هشدار می‌دهد که اتکای صرف به زور نه‌تنها امنیت اسرائیل را تضمین نمی‌کند، بلکه دستاوردهای نظامی این رژیم را نیز در معرض فروپاشی قرار داده است. کوک با اشاره به ناتوانی اسرائیل در شکست حماس، تداوم مقاومت ایران و وخامت انسانی در غزه، نتیجه می‌گیرد که راهبرد «نابودی کامل دشمن» به جای مدیریت درگیری، اسرائیل را به انزوای بین‌المللی و بن‌بست سیاسی کشانده است.

در مسیر تکامل سیاسی، آنچه بیش از هر چیز به ثبات و بلوغ نظام‌ها کمک می‌کند، گذار از کنشگری هیجانی به عقلانیت فرآیندی است؛ رویکردی که قواعد و نهادها را بر واکنش‌های زودگذر مقدم می‌داند. نوشتار حاضر با تکیه بر نظریات توسعه سیاسی، نشان می‌دهد چگونه فقر تفکر نهادمند در میان بخشی از نخبگان ایرانی، مانعی معرفتی برای مدیریت پایدار تعارضات و تحقق حکمت سیاسی شده است. درک پیچیدگی تاریخی، تمایز میان دولت و نظام، و اعتماد به منطق فرآیندی، الزاماتی هستند که بدون آن‌ها، انرژی اجتماعی به جای پیشرفت، صرف فرسایش خواهد شد.

تصمیم کابینه امنیتی اسرائیل برای اشغال کامل شهر غزه، نقطه عطفی خطرناک در بحران فلسطین و تحولی تنش‌زا در معادلات منطقه‌ای است. این اقدام، نه‌تنها نشانه‌ای از تغییر فاز عملیات نظامی به تسلط میدانی است، بلکه پیامدهایی گسترده در حوزه انسانی، دیپلماتیک و امنیتی به‌همراه دارد. از تشدید درگیری‌ها و گسترش جنگ فرسایشی گرفته تا تقویت گفتمان مقاومت و افزایش نفوذ ایران در معادلات خاورمیانه، اشغال غزه می‌تواند جهنمی باشد که اسرائیل خود آن را شعله‌ور کرده است.

حمله موشکی ایران به پایگاه هوایی العدید قطر، نه‌تنها قدرت هدف‌گیری دقیق موشک‌های ایرانی را به نمایش گذاشت، بلکه ناکارآمدی سامانه‌های پدافندی پیشرفته آمریکا مانند پاتریوت و AN/TPY-2 را نیز آشکار کرد. با وجود هشدار قبلی ایران، ۶ موشک بالستیک با دقت بالا به اهداف حساس اصابت کردند و خساراتی چندمیلیون‌دلاری به تأسیسات نظامی آمریکا وارد شد. در حالی که دولت آمریکا تلاش کرد با انکار اولیه، از فشار سیاسی و خدشه‌دار شدن اعتبار نظامی خود بکاهد، تصاویر ماهواره‌ای و گزارش‌های تحلیلی، روایت رسمی واشنگتن را به چالش کشیدند و نشان دادند که گنبد دفاعی آمریکا در منطقه، آسیب‌پذیرتر از همیشه است.