پایگاه خبری سرمایه فردا

در حالی که غزه در آستانه قحطی کامل و مرگ تدریجی قرار گرفته، ناوگان جهانی «صمود» با مشارکت فعالان ضدجنگ از ۴۵ کشور جهان، به‌عنوان بزرگ‌ترین کاروان امدادرسانی غیرنظامی، راهی سواحل محاصره‌شده غزه شده است. این حرکت نمادین و عملی، با حمایت ۱۶ وزیر خارجه و چهره‌های سیاسی بین‌المللی، تلاش دارد محاصره غیرقانونی اسرائیل را بشکند و توجه جهانی را به نسل‌کشی خاموش در غزه جلب کند. با وجود تهدیدات و حملات پهپادی رژیم صهیونیستی، صمود حامل امید، دارو و اعتراض جهانی به سکوت در برابر جنایت است.

نشست اضطراری سران کشورهای اسلامی در دوحه، که در واکنش به تجاوز اسرائیل به قطر برگزار شد، نه‌تنها نتوانست پاسخی عملی به این حمله بی‌سابقه ارائه دهد، بلکه به نمادی از فروپاشی اراده جمعی جهان عرب در برابر تهدیدات منطقه‌ای بدل شد. در شرایطی که اسرائیل با چراغ سبز آمریکا به بازطراحی ژئوپلیتیک خاورمیانه می‌پردازد، اعراب همچنان درگیر بی‌تعریفی دشمن مشترک و ناتوانی در فعال‌سازی پیمان‌های دفاعی هستند. حمله به قطر، نه‌فقط یک تجاوز نظامی، بلکه ضربه‌ای به نقش منطقه‌ای این کشور و نشانه‌ای از پایان الگوی امنیتی غرب‌ساخته برای حاشیه خلیج فارس بود.

سفر علی لاریجانی به عربستان در بحبوحه تحولات امنیتی غرب آسیا، نقطه عطفی در مناسبات تهران و ریاض محسوب می‌شود. در شرایطی که حمله رژیم صهیونیستی به قطر، راهبرد سلطه‌طلبی تل‌آویو را آشکار کرده و اعتماد حکام عربی به تضمین‌های امنیتی آمریکا فرو ریخته، عربستان سعودی ناگزیر از بازنگری در سیاست‌های منطقه‌ای خود است. از خلع سلاح حزب‌الله تا رهگیری موشک‌های یمن، اکنون هر تصمیم سعودی می‌تواند به نفع یا علیه امنیت ملی خودش تمام شود. ایران، به‌عنوان محور مقاومت، در حال تبدیل شدن به شریک اجتناب‌ناپذیر ریاض در مهار تهدیدات مشترک است.

گزارش جنجالی آکسیوس نشان داد که دونالد ترامپ پیش از حمله اسرائیل به دوحه از عملیات مطلع بوده و نه‌تنها مخالفتی نکرده، بلکه با سکوت خود راه را برای حمله هموار کرده است. این حمله، که در میانه مذاکرات صلح تحت حمایت واشنگتن رخ داد، روابط آمریکا با قطر را به‌شدت متزلزل کرد و نشانه‌ای آشکار از ترجیح اسرائیل بر متحدان عربی در سیاست خارجی آمریکا بود.

همزمان با آغاز عملیات زمینی اسرائیل در غزه، وزیر خارجه آمریکا مارکو روبیو وارد قطر شد؛ سفری که پس از دیدار جنجالی‌اش با نتانیاهو در تونل‌های زیر مسجدالاقصی انجام شد. در حالی که واشنگتن مدعی بی‌اطلاعی از حمله اسرائیل به دوحه است، گزارش‌های متعدد نشان می‌دهند ترامپ از قبل در جریان بوده و حتی هواپیماهای سوخت‌رسان آمریکایی در عملیات مشارکت داشته‌اند. این تناقض‌ها، ادعای همکاری دفاعی آمریکا با قطر را زیر سؤال برده و بیانیه وزارت خارجه قطر نیز نشان می‌دهد دوحه دیگر حاضر به ایفای نقش میانجی نیست.

صورت‌جلسات محرمانه کابینه امنیتی اسرائیل که به‌تازگی منتشر شده‌اند، نشان می‌دهند تل‌آویو با طراحی چندین ساله، قصد داشت با حملات نظامی و ترور مقامات، ایران را دچار فروپاشی داخلی کند. اما برخلاف پیش‌بینی‌ها، نه تنها طرح‌های ترور و حمله به فردو ناکام ماند، بلکه انسجام ملی در ایران تقویت شد و هیچ شورش داخلی رخ نداد. این شکست راهبردی، اکنون به‌عنوان نقطه‌عطفی در ناکامی اسرائیل در تغییر معادلات منطقه‌ای شناخته می‌شود.

در جریان جنگ ۱۲ روزه، ایران با شناختی عمیق از نقش علم در قدرت نظامی اسرائیل، مراکز پژوهشی و دانشگاهی این رژیم را هدف حملات موشکی دقیق قرار داد. تخریب مؤسسه وایزمن، دانشگاه‌های بن‌گوریون و تخنیون، و پارک فناوری گاو یام، نه‌تنها ده‌ها سال تحقیق را نابود کرد، بلکه ستون‌های علمی و دفاعی اسرائیل را لرزاند. این حملات نشان داد که در جنگ‌های مدرن، هدف قرار دادن زیرساخت‌های علمی می‌تواند به اندازه حمله به پایگاه‌های نظامی، معادلات قدرت را تغییر دهد.

با گذشت ۸۵ روز از پایان جنگ ۱۲ روزه، برخلاف پیش‌بینی‌ها، خبری از حمله مجدد اسرائیل و آمریکا به ایران نیست. این عقب‌نشینی، نتیجه شکست در تحقق اهداف اولیه، واکنش منسجم مردم ایران، قدرت دفاعی موشکی و استحکام ساختار سیاسی کشور بود. تحلیل‌ها نشان می‌دهند که تل‌آویو و واشنگتن اکنون به‌جای حمله مستقیم، بر راهبردهای اجتماعی، اقتصادی و امنیتی تمرکز کرده‌اند تا انسجام داخلی ایران را تضعیف کنند و زمینه را برای درگیری‌های آینده فراهم سازند.

حمله موشکی اسرائیل به قطر با هدف ترور رهبران حماس نه‌تنها ناکام ماند، بلکه موجی از محکومیت جهانی علیه تل‌آویو به راه انداخت. این اقدام، مذاکرات صلح را به حالت تعلیق درآورد، قطر را به کانون همبستگی منطقه‌ای تبدیل کرد و دولت ترامپ را در موقعیتی دفاعی قرار داد. در حالی که نتانیاهو از «ابر اسپارت» بودن اسرائیل سخن گفت، بورس تل‌آویو سقوط کرد و توافق «آبراهام» در آستانه فروپاشی قرار گرفت.