پایگاه خبری سرمایه فردا

با رأی منفی شورای امنیت به پیشنهاد چین و روسیه برای تعویق مکانیزم ماشه، تحریم‌های گسترده علیه ایران از فردا آغاز می‌شود و بازار ارز واکنش فوری نشان داد. قیمت دلار در بازار آزاد از ۱۱۲ هزار تومان عبور کرد؛ نشانه‌ای از ورود اقتصاد ایران به مرحله‌ای تازه از فشارهای بین‌المللی، بی‌ثباتی داخلی و تنگنای ارزی. این تحول، نه‌تنها آخرین پنجره دیپلماسی را بست، بلکه چشم‌انداز اقتصاد ایران را با ابهام‌های جدی مواجه کرده است.

در شرایطی که خاورمیانه به نقطه جوش تحولات سیاسی و امنیتی نزدیک می‌شود، ایران در میانه خواسته‌های متضاد قدرت‌های جهانی قرار گرفته است. آمریکا و چین هر دو خواهان تغییراتی در ساختار سیاسی و اقتصادی ایران هستند، اما مسیر این تغییرات، پیچیده، پرریسک و وابسته به تحولات غیرقابل پیش‌بینی منطقه‌ای است. این گزارش، با نگاهی به سناریوهای محتمل، نقش ایران را در نظم جدید جهانی بررسی می‌کند.

افزایش بی‌سابقه هزینه‌های دانشگاهی، بدهی‌های سنگین دانشجویی و فضای سیاسی متشنج پس از انتخابات ۲۰۲۴، موجی از دانشجویان آمریکایی را به سمت دانشگاه‌های اروپا و آسیا سوق داده است. این مهاجرت تحصیلی، که با رشد چشمگیر آمار همراه بوده، نه‌تنها پاسخی به فشارهای مالی و اجتماعی است، بلکه نشانه‌ای از تغییر نگرش نسل جدید نسبت به آینده و جایگاه جهانی خود محسوب می‌شود.

در آستانه فعال شدن مکانیزم ماشه و بازگشت تحریم‌های سازمان ملل، ایران با بحرانی چندلایه مواجه شده است؛ بحرانی که نه‌تنها اقتصاد را درگیر رکود تورمی و گسترش فقر کرده، بلکه امنیت ملی و امید اجتماعی را نیز تهدید می‌کند. غلامرضا حداد، کارشناس مسائل بین‌الملل، در تحلیلی صریح هشدار می‌دهد که بدون تغییرات سیاسی بنیادین و استفاده هوشمندانه از فرصت‌های دیپلماتیک، مسیر آینده کشور به‌سوی انزوا، فشار بین‌المللی و ناامیدی داخلی خواهد رفت.

صادق الحسینی به تشریح مکانیزم ماشه، نحوه فعال‌سازی آن، و اثرات اقتصادی، روانی و مشروعیت‌بخش آن پرداخت. به گفته او، اگرچه تحریم‌های سازمان ملل در مقایسه با تحریم‌های آمریکا از نظر اجرایی ضعیف‌ترند، اما فعال شدن مکانیزم ماشه می‌تواند تبعات روانی و سیاسی گسترده‌ای برای اقتصاد ایران به همراه داشته باشد.

طلا با حمایت انس جهانی جهش کرد و بازار سهام پس از چند روز صعود، وارد فاز اصلاحی شد. در این میان، فضای سیاسی همچنان خنثی باقی مانده و فعالان بازار در انتظار تعیین تکلیف مکانیزم ماشه و گزارش‌های ماهانه شرکت‌ها هستند.

دیدار رجب طیب اردوغان با دونالد ترامپ در کاخ سفید، بار دیگر روابط پرتنش و چندلایه ترکیه و آمریکا را به صدر اخبار بازگرداند. از خرید جنگنده‌های اف-۱۶ و اف-۳۵ تا تحریم‌های نفتی علیه روسیه، این گفت‌وگوها در بستر رقابت‌های ژئوپلیتیکی، منازعات سوریه و نقش‌آفرینی اسرائیل، نشان‌دهنده تلاش آنکارا برای حفظ موازنه میان شرق و غرب است؛ موازنه‌ای که با تهدیدهای واشنگتن و کارشکنی تل‌آویو، هر روز شکننده‌تر می‌شود.

در حالی‌که نظم امنیتی خاورمیانه با حملات اسرائیل و تزلزل در تضمین‌های آمریکایی دچار فروپاشی شده، کشورهای عربی به‌ویژه عربستان و بحرین به‌دنبال پیوندهای دفاعی تازه با پاکستان، تنها قدرت هسته‌ای جهان اسلام هستند. توافقات اخیر، از نشست نظامی منامه تا پیمان راهبردی ریاض–اسلام‌آباد، نشان‌دهنده تلاش برای شکل‌دهی به موازنه‌ای جدید در برابر تهدیدات منطقه‌ای است؛ موازنه‌ای که پای چین و آمریکا را نیز به رقابت در خلیج فارس باز کرده است.

نشانه‌هایی از اصلاح بازار مجدد در روزهای آتی دیده می‌شود. همزمان، طلا با ادامه روند صعودی جهانی و دلار با تثبیت در محدوده ۱۰۳ هزار تومان، مسیرهای متفاوتی را تجربه می‌کنند که می‌تواند بر تصمیمات سرمایه‌گذاران اثرگذار باشد.