پایگاه خبری سرمایه فردا

گزارش جنجالی آکسیوس نشان داد که دونالد ترامپ پیش از حمله اسرائیل به دوحه از عملیات مطلع بوده و نه‌تنها مخالفتی نکرده، بلکه با سکوت خود راه را برای حمله هموار کرده است. این حمله، که در میانه مذاکرات صلح تحت حمایت واشنگتن رخ داد، روابط آمریکا با قطر را به‌شدت متزلزل کرد و نشانه‌ای آشکار از ترجیح اسرائیل بر متحدان عربی در سیاست خارجی آمریکا بود.

همزمان با آغاز عملیات زمینی اسرائیل در غزه، وزیر خارجه آمریکا مارکو روبیو وارد قطر شد؛ سفری که پس از دیدار جنجالی‌اش با نتانیاهو در تونل‌های زیر مسجدالاقصی انجام شد. در حالی که واشنگتن مدعی بی‌اطلاعی از حمله اسرائیل به دوحه است، گزارش‌های متعدد نشان می‌دهند ترامپ از قبل در جریان بوده و حتی هواپیماهای سوخت‌رسان آمریکایی در عملیات مشارکت داشته‌اند. این تناقض‌ها، ادعای همکاری دفاعی آمریکا با قطر را زیر سؤال برده و بیانیه وزارت خارجه قطر نیز نشان می‌دهد دوحه دیگر حاضر به ایفای نقش میانجی نیست.

صورت‌جلسات محرمانه کابینه امنیتی اسرائیل که به‌تازگی منتشر شده‌اند، نشان می‌دهند تل‌آویو با طراحی چندین ساله، قصد داشت با حملات نظامی و ترور مقامات، ایران را دچار فروپاشی داخلی کند. اما برخلاف پیش‌بینی‌ها، نه تنها طرح‌های ترور و حمله به فردو ناکام ماند، بلکه انسجام ملی در ایران تقویت شد و هیچ شورش داخلی رخ نداد. این شکست راهبردی، اکنون به‌عنوان نقطه‌عطفی در ناکامی اسرائیل در تغییر معادلات منطقه‌ای شناخته می‌شود.

در جریان جنگ ۱۲ روزه، ایران با شناختی عمیق از نقش علم در قدرت نظامی اسرائیل، مراکز پژوهشی و دانشگاهی این رژیم را هدف حملات موشکی دقیق قرار داد. تخریب مؤسسه وایزمن، دانشگاه‌های بن‌گوریون و تخنیون، و پارک فناوری گاو یام، نه‌تنها ده‌ها سال تحقیق را نابود کرد، بلکه ستون‌های علمی و دفاعی اسرائیل را لرزاند. این حملات نشان داد که در جنگ‌های مدرن، هدف قرار دادن زیرساخت‌های علمی می‌تواند به اندازه حمله به پایگاه‌های نظامی، معادلات قدرت را تغییر دهد.

با گذشت ۸۵ روز از پایان جنگ ۱۲ روزه، برخلاف پیش‌بینی‌ها، خبری از حمله مجدد اسرائیل و آمریکا به ایران نیست. این عقب‌نشینی، نتیجه شکست در تحقق اهداف اولیه، واکنش منسجم مردم ایران، قدرت دفاعی موشکی و استحکام ساختار سیاسی کشور بود. تحلیل‌ها نشان می‌دهند که تل‌آویو و واشنگتن اکنون به‌جای حمله مستقیم، بر راهبردهای اجتماعی، اقتصادی و امنیتی تمرکز کرده‌اند تا انسجام داخلی ایران را تضعیف کنند و زمینه را برای درگیری‌های آینده فراهم سازند.

حمله موشکی اسرائیل به قطر با هدف ترور رهبران حماس نه‌تنها ناکام ماند، بلکه موجی از محکومیت جهانی علیه تل‌آویو به راه انداخت. این اقدام، مذاکرات صلح را به حالت تعلیق درآورد، قطر را به کانون همبستگی منطقه‌ای تبدیل کرد و دولت ترامپ را در موقعیتی دفاعی قرار داد. در حالی که نتانیاهو از «ابر اسپارت» بودن اسرائیل سخن گفت، بورس تل‌آویو سقوط کرد و توافق «آبراهام» در آستانه فروپاشی قرار گرفت.

جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل، نقطه عطفی در بازتعریف نظم منطقه‌ای بود. ایران با وجود تحریم‌های سنگین و فشارهای بین‌المللی، نه‌تنها توانست حملات اسرائیل را دفع کند، بلکه با پاسخ‌های موشکی دقیق، تل‌آویو را به درخواست آتش‌بس وادار کرد. در حالی که کشورهای عربی همچنان به امنیت خریداری‌شده از آمریکا دل بسته‌اند، ایران با دیپلماسی فعال و قدرت نظامی مستقل، مانع تجزیه کشورهای منطقه شده و به الگویی برای مقاومت در برابر سلطه‌طلبی غرب تبدیل شده است. این روند، ضرورت همکاری کشورهای غرب آسیا برای مقابله با تهدیدات مشترک را بیش از پیش آشکار کرده است.

در حالی که سازمان همکاری اسلامی بیش از پنج دهه پیش در واکنش به آتش‌زدن مسجدالاقصی تشکیل شد، حمله اخیر رژیم صهیونیستی به پایتخت قطر بار دیگر این نهاد را در برابر آزمونی تاریخی قرار داده است. اجلاس اضطراری با حضور ۵۱ کشور اسلامی در دوحه برگزار شد و رهبران عربی و اسلامی خواستار اقدام عملی علیه اسرائیل شدند. پیشنهادهایی چون تشکیل ارتش عربی، تحریم‌های اقتصادی، توقف قراردادهای صلح و به رسمیت شناختن کامل کشور فلسطین، به‌عنوان سناریوهای مقابله با تجاوزات تل‌آویو مطرح شد. اکنون، پس از حمله به قطر، کشورهای عربی دریافته‌اند که بی‌عملی در برابر اسرائیل، امنیت هیچ پایتختی را تضمین نمی‌کند.

در پی حمله نظامی رژیم صهیونیستی به پایتخت قطر، سران کشورهای اسلامی و عربی در نشست اضطراری سازمان همکاری‌های اسلامی گرد هم آمدند تا ضمن محکومیت تجاوز اخیر، خواستار اقدام عملی، تشکیل ائتلاف منطقه‌ای و پاسخ بازدارنده به تل‌آویو شوند. رهبران ایران، عراق، مصر، اردن، ترکیه و قطر در سخنرانی‌های خود تأکید کردند که اسرائیل با عبور از تمامی خطوط قرمز، امنیت منطقه را تهدید کرده و باید با فشار سیاسی، اقتصادی و حقوقی مهار شود. این اجلاس، نقطه عطفی در همگرایی کشورهای اسلامی برای مقابله با سیاست‌های تجاوزگرانه اسرائیل تلقی می‌شود.