پایگاه خبری سرمایه فردا

در شهری که فاصله میان ایستگاه‌های مترو، گاه به اندازه یک سبک زندگی است، چای از نوشیدنی روزمره به نماد تفاوت‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی بدل شده. از لیوان کاغذی کنار خیابان تا سرویس چای ویژه در نیاوران، تهران را می‌توان در طعم‌ها، قیمت‌ها و آیین‌های چای‌نوشی‌اش خواند.

در روز ملی محیط‌بان، بار دیگر وعده اصلاح قانون حمل سلاح تکرار شد؛ وعده‌ای که پانزده سال است در پیچ‌و‌خم مجلس مانده و جان مدافعان طبیعت را در برابر گلوله شکارچیان بی‌پناه گذاشته است. با شهادت ۱۵۴ محیط‌بان در نیم قرن اخیر، پرسش این است: تا کی قانون عقب‌تر از خطر خواهد ایستاد؟

با گذشت پنج سال پیاپی از بارش‌های کمتر از نرمال، ایران در آستانه ورود به ششمین سال خشکسالی قرار دارد. کاهش شدید بارندگی، افت سطح آب‌های زیرزمینی، تهدید امنیت غذایی و بحران تأمین آب شرب، نشانه‌هایی از یک سال آبی پرخطر هستند که تنها با اصلاح حکمرانی آب و بازنگری در الگوی مصرف می‌توان از تبعات آن کاست.

رهاسازی ۱۰۰ هزار قطعه بچه‌ماهی در دریاچه شهدای خلیج فارس، در حالی از سوی شهرداری تهران آغاز شده که نه مطالعات زیست‌محیطی انجام شده، نه نظارت سازمان محیط زیست برقرار است. این تصمیم، با هدف کاهش جمعیت حشرات و افزایش سرانه مصرف آبزیان، در شرایط خشکسالی و افت کیفیت آب، نگرانی‌های جدی درباره سلامت اکوسیستم و ایمنی غذایی شهروندان ایجاد کرده است.

پس از هشت سال تلاش مستمر فعالان محیط زیست و حقوقدانان، دیوان عدالت اداری با استناد به نظر شورای نگهبان، صدور سند مالکیت برای حریم و بستر رودخانه‌ها به نام وزارت نیرو را غیرقانونی اعلام کرد. این رأی تاریخی، مانع از خروج رودخانه‌ها از شمول اموال عمومی شد و مالکیت ملی این منابع حیاتی را تثبیت کرد.

در حالی که سازمان‌های مردم‌نهاد محیط زیستی باید نقش ناظر و منتقد سیاست‌های دولتی را ایفا کنند، ساختارهای قانونی موجود آن‌ها را به منابع مالی دولتی وابسته کرده و عملاً استقلال‌شان را سلب کرده است. فعالان این حوزه هشدار می‌دهند که ادامه این وضعیت، سمن‌ها را از کنشگری مؤثر به بیانیه‌نویسی منفعلانه تقلیل می‌دهد.

هشت سال پس از تصویب طرح تنفس جنگل‌های شمال، نه تنها خبری از برنامه جایگزین نیست، بلکه زیرساخت‌های مدیریتی، توان کارشناسی و نظم حفاظتی نیز از هم پاشیده‌اند. طرحی که قرار بود نفس جنگل را تازه کند، حالا خود به یکی از عوامل رهاشدگی و گسترش قاچاق چوب تبدیل شده است.

در تصمیمی جنجالی، وزارت میراث فرهنگی مجوز ساخت‌وساز در حریم رودخانه‌ها، سدها و دریاچه‌ها را صادر کرده؛ مصوبه‌ای که بدون نظر کارشناسی سازمان محیط زیست تهیه شده و با قوانین بالادستی کشور در تضاد است. فعالان محیط زیست این اقدام را «قانونی‌سازی تخریب منابع آبی» می‌دانند و هشدار می‌دهند که میراث طبیعی ایران در معرض تهدیدی جدی قرار گرفته است.

با پایان نخستین ماه پاییز و نبود بارش‌های مؤثر، خطر آتش‌سوزی در جنگل‌های ایران به‌ویژه در مناطق غربی و شمالی به‌شدت افزایش یافته است. در حالی که بیش از ۳۰۰ مورد حریق از ابتدای سال ثبت شده، کارشناسان هشدار می‌دهند که پاییز خشک امسال می‌تواند آتش‌سوزی‌ها را تا ۴۰ درصد نسبت به سال گذشته افزایش دهد.