شنبه ۸ دی ۱۴۰۳
نمایشگاه بین المللی در ایران بیشتر از اینکه رویکردی برای توسعه صادرات باشد، عملا به یک دورهمی برای شرکتها تبدیل شده است.
به گزارش سرمایه فردا، اقتصاد ایران در سالهای اخیر به دلیل تحریم‌ها نیازمند توسعه صادرات غیر نفتی نبود. به همین دلیل همکاری با شرکتهای خارجی در زمینه تامین مواد اولیه و همچنین تجهیزات صنعتی باید در اولویت قرار می گرفت. از طرف دیگر شرکتهای ایرانی باید می توانستند بازار صادراتی مناسبی را برای کالاهای خود ایجاد می کردند. این موضوع نیازمند حضور در نمایشگاه بین‌المللی بود.
اما بسیاری از شرکتهای خصوصی توان مالی لازم برای تامین هزینه‌های حضور در نمایشگاههای بین‌المللی را نداشتند. به همین دلیل عمدتا شرکتهای دولتی هستند که در نمایشگاه بین‌المللی حضور پیدا می‌کنند. از طرف دیگر بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقد هستند که نمایشگاههای بین‌المللی که شرکتهای خارجی در آن حضور نداشته باشند عملا نمی‌تواند بازدهی مناسبی برای شرکتها داشته باشد. به همین دلیل شاهد این هستیم که حضور در نمایشگاه به یک روتین برای شرکتهای بزرگ تبدیل شده است.
از طرف دیگر در سالهای گذشته مجوز برگزاری نمایشگاه تبدیل به یک کاسبی شده بود به طوری که برخی با استفاده از رانت و … مجوز برگزاری نمایشگاه می گرفتند و بعد آن را واگذار می کردند. همین موضوع مشکلاتی را به وجود آورد که کیفیت نمایشگاه عمدتا ملاک توجه نباشد. از همین رو به نظر می‌رسد که تغییر در ساختار نمایشگاه بین‌المللی نیز تحت تأثیر همین عوامل باشد.
هرچند از سالهای گذشته نمایشگاه ها قرار بود با دعوت شرکتهای خارجی پلی برای توسعه صادرات کالاهای ایرانی شوند، اما در حال حاضر نمایشگاهها با عنوان بین‌المللی یکی پس از دیگری برگزار می‌شوند و خبری از شرکتهای خارجی نیست. اما نکته عجیب تر این است که شرکت نمایشگاه بین المللی تهران سال گذشته از سالن اصفهان در حدوده ۵۰۰ میلیون تومان درآمد داشته، اما این شرکت تابستان امسال برای بازسازی و بهسازی آن قراردادی معادل ۴۰۰ میلیارد ریال در نظر گرفت که معادل ۸۰ سال از درآمد این سالن بود.
این موضوع نشان می‌دهد که شرکت نمایشگاههای بین المللی تهران هیچ راهبردی اقتصادی ندارد و شاید مهمترین دلیل آن وابستگی این مجموعه به وزارت اقتصاد است که عملا هدف‌گذاری درآمدی را از دستور خارج کرده‌است.
طبق آمار اتحادیه جهانی نمایشگاههای بین‌المللی، صنعت نمایشگاهی سالانه ۱۶۷میلیارد یورو تولید ناخالص داخلی ایجاد کرده و ۲/۳میلیون شغل را به خود اختصاص داده است. همچنین درآمد جهانی این صنعت ۲۷۵میلیارد یورو برآورد شده است. ایران از نظر تعداد نمایشگاهها رتبه سوم را در منطقه پس از آفریقای‌جنوبی و امارات دارد و از لحاظ فضای نمایشگاهی رتبه دوم را با ۱۹۶هزار مترمربع کسب کرده است. با این حال بسیاری از نمایشگاههای ایران، به‌ویژه نمایشگاه بین‌المللی تهران با فضای ۹۶هزار متر مربعی، از زیرساخت‌های کافی برخوردار نیستند.
۳۵ سایت نمایشگاهی در کشور وجود دارد خدمات نمایشگاهی به دلیل انحصار موجود در سایتهای فعلی، از کیفیت کافی برخوردار نیست. به همین دلیل بخش خصوصی معتقد است که توسعه نمایشگاهها نباید کمی باشد بلکه کیفی انجام شود. این سایت‌ها باید خدماتی مشابه نمایشگاههای بین‌المللی مانند هانوفر آلمان ارائه دهند. اما فعلا فاصله زیادی بین خدمات نمایشگاهی ایران و المان وجود دارد.
چند سالی است که موضوع توسعه نمایشگاههای کشور در سطح بین‌المللی مطرح شده است، اما شرکت نمایشگاههای بین‌المللی کشور به دلیل وسعت محدود و قرار گرفتن در محور ترافیک تهران نتوانسته در رویدادهای بین‌المللی مانند اکسپو موفقیتی کسب کند. از طرف دیگر اختلافات زیادی با شهرداری تهران درباره توسعه نمایشگاه شهر آفتاب پیدا کرده است. به عبارت دیگر شرکت نمایشگاههای بین‌المللی تهرغ مانع از برگزاری نمایشگاههای بزرگ در شهر آفتاب می‌شود. در مقابل شهرداری نیز با این استدلال که نمایشگاه بین المللی تهران باعث بروز ترافیک و آلودگی هوا می‌شود خواستار انتقال آن به خارج از شهر است.
البته اخیراً مرتضی صالحی قایم مقام سازمان توسعه تجارت به خبرنگار بازار اعلام کرده که «طبق تفاهم‌نامه‌ای که با شهرداری تهران منعقد شده قرار است یک ایستگاه مترو به داخل نمایشگاه بین المللی تهران نیز منتقل شود.» این به معنای این است که توافقاتی صورت گرفته که هر دو نمایشگاه به صورت موازی فعالیت داشته باشند.
عباس تقدسی نژاد مدیرعامل نمایشگاه شهر آفتاب گفت: «رویکرد ما در برگزاری نمایشگاه دورهمی نیست به همین دلیل شعار ما این است حل یک مسئله در هر نمایشگاه است. همانطور که دیده می‌شود برخی شرکت در سایتهای نمایشگاهی به شکل دید و بازدید در نمایشگاهها شرکت می‌کنند. اما ما معتقدیم که نشست ها و سمپوزیم ها در کنار نمایشگاه شهر آفتاب برگزار شود. از طرف دیگر مصاحبه های مستقل از صنعتگران تهیه میکنیم تا از چالش‌های تولیدکنندگان مطلع شویم و در نشست‌های تخصصی ارائه می‌دهیم.»
او تصریح کرد: «فضای نمایشگاهی شهر آفتاب قرار است ۳۶ هزار متر مربع توسعه دهیم که امسال عملیات آن را شروع شده‌است و اگر منابع مالی در شهرداری تهران به مشکل نخورد سال آینده آماده می‌شود. البته پیمانکار پروژه تا اردیبهشت قرارداد دارد»
تقدسی نژاد تصریح کرد: «موضوع انتقال نمایشگاههای کشور از سال ۸۵ بین شهرداری تهران و دولت مطرح بوده و گاهی تقابل هایی نیز صورت گرفته است. با توجه به اینکه توسعه نمایشگاه شهر آفتاب در حال رخ دادن است تا دو سال آینده امکان انتقال همه نمایشگاههای سطح تهران به شهر آفتاب وجود دارد.»
همچنین مدیرعامل شهر آفتاب تصریح کرد: «با توجه به اینکه زیرساخت‌های نمایشگاه شهر آفتاب در هیچ نمایشگاه خاورمیانه وجود ندارد قابل مقایسه با سایر نمایشگاه های کشور نیست. درواقع به دلیل سقف بلند هزینه غرفه سازان را کاهش می‌دهد به همین دلیل شرکتها تمایل دارند در این نمایشگاه حضور پیدا کنند.»
تقدسی نژاد تصریح کرد: «در حال حاضر به دنبال برندینگ و تغییر لوگوی نمایشگاه بین المللی شهر آفتاب هستیم. از آنجایی که ترافیک در برگزاری نمایشگاههای کشور، شهر آفتاب وجود دارد برندینگ در حال رخ دادن است.»
براساس این گزارش یکی از مهمترین علل مشکلات واحدهای تولیدی، عدم وجود بازاریابی مناسب و پایدار است. بسیاری از واحدهای تولیدی با چالش‌های جدی در حوزه بازار داخلی و خارجی مواجه هستند. بخشی از آن ناشی از تحریم‌ها، بخشی به دلیل عدم امکان‌سنجی اولیه و بخشی نیز به دلیل فقدان ابزارهای بازاریابی مناسب است. این مسائل باعث شده‌اند تولیدات روی دست تولیدکنندگان باقی بمانند و نتوانند سفارش‌های کافی دریافت کنند. به همین دلیل نقش نمایشگاههای بین‌المللی در کشور می‌توانند این خلأ را جبران کنند. اما به نظر می‌رسد که شرکت نمایشگاههای بین‌المللی کشور فعلا نتوانسته راهبرد مناسبی برای تحقق این هدف تدوین کند.
بر همین مبنا وزارت صنعت، معدن و تجارت باید نسبت به موضوع برگزاری نمایشگاهها تعیین تکلیف کند که آیا قرار است همچنان در قالب یک برگزار کننده نفش ایفا کند یا اینکه به وظیفه اصلی خود یعنی سیاست‌گذاری برگردد.
از طرف دیگر شرکتها برای اینکه بتوانند به نوعی بودجه‌ای که برای تبلیغات در نظر گرفته‌اند راحت هزینه کنند و دورهمی با مدیران و کارکنان شرکتهای دیگر داشته باشند حالا در این بین بریزو بپاشید هم برای غرفه سازی و … نیز انجام می‌شود.
تمام حقوق برای پایگاه خبری سرمایه فردا محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
سرمایه فردا