جان نش ، ریاضیدان برجسته و برنده جایزه نوبل اقتصاد در سال ۱۹۹۴، به‌خاطر توسعه مفهوم ” تعادل نش” در نظریه بازی‌ها یا همان گیم تئوری شهرت دارد.
به گزارش سرمایه فردا، مفهوم به‌ویژه در تصمیم‌گیری‌های استراتژیک کاربرد دارد، جایی که افراد یا سازمان‌ها یا حتی کشورها به دنبال دستیابی به بهترین نتایج ممکن هستند، بدون آنکه نیاز به تغییر استراتژی داشته باشند.
نش در زندگی شخصی خود نیز از این تئوری بهره می‌برد. روزی او و همسرش، الیشیا ،با چالشی در برنامه‌ریزی برای گذراندن وقت آزاد خود مواجه شدند. جان به مطالعه علاقه‌مند بود، در حالی که الیشیا ترجیح می‌داد فیلم ببیند. نش به همسرش پیشنهاد داد: «بیایید این مسئله را با استفاده از تعادل نش حل کنیم. فرض کنیم هر کدام از ما تصمیمی می‌گیرد که به نفع خودش باشد، اما اگر هر دو به منافع مشترکمان فکر کنیم، می‌توانیم به تعادلی برسیم که هر دو از آن راضی باشیم.»
پس از بحث و تبادل نظر، به این نتیجه رسیدند که یک برنامه هفتگی تنظیم کنند که در آن زمانی را به مطالعه و زمانی دیگر را به تماشای فیلم اختصاص داده شود. این برنامه به هر دو اجازه می‌داد که به علایق خود بپردازند و در عین حال از زمان مشترکشان نیز لذت ببرند.
تعادل نش به آن‌ها نشان داد که حتی در شرایطی که به‌نظر می‌رسد ترجیحات متفاوت است، همکاری و توجه به منافع یکدیگر می‌تواند به یک نتیجه متعادل و پایدار منجر شود.
نقش تئوری تعادل نش در کسب و کارها
مثالی از ، تصور کنید دو شرکت تولیدکننده گوشی‌های هوشمند در یک بازار رقابتی فعالیت می‌کنند. هر دو شرکت می‌توانند با کاهش قیمت‌ها برای جذب مشتریان بیشتر رقابت کنند، اما این کار ممکن است به کاهش حاشیه سود و کاهش کیفیت محصول منجر شود. در عوض، اگر هر دو شرکت تصمیم بگیرند که بر روی ارتقاء ویژگی‌های منحصر به فرد محصولات خود، مثل دوربین‌های پیشرفته‌تر یا باتری‌های با عمر طولانی‌تر، تمرکز کنند و قیمت‌ها را در سطح معقولی نگه‌دارند، به تعادلی خواهند رسید که هر دو شرکت می‌توانند از آن بهره‌مند شوند. این رویکرد باعث می‌شود که هر دو شرکت سودآوری خود را حفظ کرده و در عین حال رضایت مشتریان را نیز جلب کنند.
مثالی دیگر از تعادل نش در دنیای کسب‌وکار می‌تواند به همکاری بین دو استارتاپ مرتبط با صنعت مد و پوشاک مربوط شود. فرض کنید یکی از استارتاپ‌ها در زمینه طراحی و تولید لباس‌های مد روز فعالیت می‌کند و دیگری در زمینه فروش آنلاین و بازاریابی تخصص دارد. اگر هر دو استارتاپ به‌جای رقابت برای جذب مشتریان به صورت مستقل، تصمیم بگیرند که با یکدیگر همکاری کنند و یک پلتفرم جامع برای طراحی، تولید و فروش آنلاین ایجاد کنند، به تعادلی دست خواهند یافت که به نفع هر دو طرف است. این همکاری می‌تواند به افزایش دامنه بازار، کاهش هزینه‌های تولید و بازاریابی، و بهبود تجربه مشتری منجر شود، و در نتیجه هر دو استارتاپ از مزایای مالی و استراتژیک بهره‌مند خواهند شد.
