جمعه ۲ آذر ۱۴۰۳
نظر فلاسفه درباره حکومت هرچند متنوع است اما همه آنها معتقدند که مصالح و منافع مردم باید توسط حکومت‌ها در نظر گرفته شود.
به گزارش سرمایه فردا، نظر فلاسفه درباره حکومت می‌تواند تا حدود مسیر حرکت جامعه را روشن کند. چراکه با توسعه فناوری و ارتباطات جمعی دیدگاههای مختلفی درباره حکومت‌های دموکراتیک و غیر دموکراتیک مطرح میشود.
۱ – دیدگاه سقراط درباره حکومت عامه
سقراط حکومت عامه را که در آن زمان در آتن رایج بود، نوعی هرج و مرج و در نتیجه، نامطلوب می‌شمرد.
۲ – دیدگاه افلاطون درباره حکومت عامه
افلاطون عالی‌‌ترین آرمان حکومت را در مدینه فاضله، که سعادت دنیا و آخرت ( خیر مطلق ) را فراهم می‌آورد، می‌دانست. به نظر او حکومت عامه مردم به دور از حکمت و حکومت استبدادی موجب پایمال شدن منافع و مصالح عمومی است و فیلسوفان بهترین فرمانروایان‌اند.
۲.۱ – شرایط حاکم از دیدگاه افلاطون
وی برای حاکم سه شرط قائل بود: حکمت، شجاعت اخلاقی و اعتدال .
۳ – دیدگاه ارسطو درباره حکومت
رمز کارآییِ حکومت را دو چیز می‌دانست: پیروی مردم از قوانین و خوب بودن قوانین. وی در کتاب سیاست، اهداف حکومت و اَشکال مطلوب و نامطلوب آن را توضیح داده و به تفصیل، ویژگی‌های حکومت پولیتی ( حکومت طبقه متوسط ) و وجوه تمایز و تفاوت آن با دیگر انواع حکومت را بررسی کرده و این نوع حکومت را ستوده است. وی، همچنین بخشی را به بررسی علل و عوامل تباهی حکومت و راه‌های تضمین بقای آن اختصاص داده است.
۴ – حکومت در منابع فلسفی اسلامی
پس از آشنایی فلاسفه مسلمان با فلسفه یونان، موضوع حکومت در منابع فلسفی اسلامی در مبحث حکمت عملی (با عنوان سیاست مُدُن ) جایگاه خاصی یافت.
در این آثار از نیاز انسان به تعاون و اجتماع سخن به میان آمده و پس از بیان ضرورت حکومت، شرایط و اوصاف « مدینه فاضله » و حاکم آن و اقسام «مُدُن غیرفاضله» ذکر شده است.
۴.۱ – دیدگاه فارابی
به نظر فارابی نیاز امت‌ها به حکومت از آن روست که در پرتو اقتدارِ آن، مجموعه سنّت‌های شایسته و مَلَکات اخلاقی در میان مردم رواج یابد و مستقر گردد.
۴.۲ – دیدگاه سهروردی
شهاب‌الدین یحیی سهروردی (متوفی ۵۸۷) بدون اشاره به مدینه فاضله، حکومت را شایسته حکیمی متأله و دارای صفاتی همچون انبیا و فرّه ایزدی می‌دانست که با اشراق نورِ حق تعالی، دیگران را به اطاعت وا می‌دارد.
۴.۳ – دیدگاه نجم‌الدین رازی
نجم‌الدین رازی، از مشایخ عارفان و صوفیان، رسیدن به پادشاهی (یا به تعبیر او، ظل‌اللهی ) را از عنایات الهی دانسته و جمع شدن صفات ملوک دین و ملوک دنیا را در سلطان بزرگ‌‌ترین سعادت معرفی کرده است.
او قدرت حکومت را برای تخلّق به صفات ربوبی و کمال اخلاق وسیله مناسبی می‌داند.
۴.۴ – دیدگاه ملاصدرا
به نظر ملاصدرا هم مردم برای بقا و آسایش نیازمند حکومت و قانون‌اند و غایت اصلی سیاست، اطاعت از شریعت است.
تمام حقوق برای پایگاه خبری سرمایه فردا محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
سرمایه فردا