راه آهن کاسپین- رشت در فعالسازی کریدور شمال- جنوب موثر است. اما عدم همکاری کشورهای هند و روسیه تنها به دلیل نبود راه آهن نبوده است. تبعات ضعف زیرساخت‌های بندری و حمل‌ونقلی منتهی به انزلی در ناکارآمدی کریدوری این منطقه بی تاثیر نبوده است.

به گزارش سرمایه فردا، با توجه به اینکه منطقه آزاد انزلی در مسیر تجارت جنوب آسیا با شمال آسیا و حتی اروپا قرار دارد بر اقتصاد منطقه و کشور تاثیر قابل توجهی دارد. این منطقه پس از تکمیل راه آهن کاسپین- رشت به عنوان محرکی برای رشد تجارت و جذب سرمایه‌گذاری عمل می کند. همچنین پیش بینی می شود به تقویت روابط تجاری بین‌المللی ایران با کشورهای منطقه کمک می‌کند. توسعه گردشگری ارزان در منطقه آزاد انزلی یکی دیگر از راهبردهای تکمیل اتصال ریلی این منطقه به راه آهن سراسری است. این اقدام ضمن افزایش درآمدهای منطقه ازاد، به توسعه سرمایه گذاری در این منطقه نیز کمک می کند.

عرصه‌های تجاری و گردشگری انزلی

در واقع منطقه آزاد انزلی با برخورداری از موقعیت استراتژیکی جغرافیایی، دسترسی‌های چندگانه، به عنوان یکی از پرپتانسیل‌ترین مناطق آزاد ایران در عرصه‌های تجاری و گردشگری مطرح است. این منطقه در مقایسه با دیگر مناطق آزاد کشور از مزایای رقابتی برخوردار است.

هرچند در سالهای گذشته مدیران این منطقه آزاد توجه چندانی به ظرفیت‌های آن نداشته‌اند. به همین دلیل شاهد عقب‌ماندگی پروژه‌های توسعه‌ای آن در سال‌های اخیر بوده‌ایم. شاید اگر طرح جامع این منطقه آزاد پیش از این بر مبنای ظرفیت بندری و حمل ‌و نقلی آن ارایه می‌شد در حال حاضر سهم بالاتری از تجارت اوراسیا داشتیم.

همچنین یکی دیگر از مشکلات پیش پای توسعه تجارت از منطقه آزاد انزلی نبود رژیم گمرکی – ترانزیتی مورد توافق میان ایران و کشورهای همسایه، هزینه‌های بالای ترانزیت کالا از ایران، همچنین سرعت پایین حمل است.
در سالهای گذشته همپوشانی عملکرد ارگان‌های نظارتی باعث کندی تحویل بار عبوری از مسیر ایران به کشور مقصد شده است. هرچند در کریدور شمال- جنوب کشورهای هند و روسیه تمایلی برای بهره مندی از کریدور نداشته باشند.

ضعف زیرساخت‌های بندری و حمل‌ونقلی منتهی به انزلی

ضعف زیرساخت‌های بندری و حمل‌ونقلی منتهی به انزلی در ناکارآمدی کریدوری این منطقه بی تاثیر نبوده است.
فراهم کردن زیرساخت‌های ترمینال کانتینری از قبیل تجهیزات حمل کانتینری، زیرساخت‌های لجستیکی ترمینال کانتینر یخچالی، حمایت از برطرف کردن کمبود شناورهای رو رو، عدم برخورداری از خطوط کشتیرانی کانتینری و اتصال سریع بنادر انزلی – کاسپین به شبکه ریلی می تواند در به ثمر رسیدن نقش محوری بندر انزلی در کریدورهای بین المللی موثر باشد.
اگر این زیرساخت‌ها وجود داشته باشد بنادر شمالی هاب منطقه خواهند شد. رفع انحصار بخش دولتی و باز کردن فضای رقابتی و تسهیلگری در قوانین و سپردن کارهای اجرایی به بخش‌های خصوصی توانمند و تخصصی داخلی و خارجی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در منطقه آزاد انزلی را تقویت می کند.
در شرایط کنونی تسهیلات و معافیت‌های مالیاتی و گمرکی متنوع، در مناطق آزاد از جذابیت بالایی برخوردار است. این امتیازات به همراه پتانسیل منطقه آزاد انزلی زمینه سرمایه‌گذارانی را فراهم کرده است. اما تاکنون فرصت‌ سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف از جمله صنعت، تجارت، گردشگری و خدمات از دست رفته است.

انزلی به هاب تجاری تبدیل می‌شود شود؟

حالا باید دید که مدیران این منطقه آزاد با در نظر گرفتن اینکه بندر انزلی به آب و خشکی راه دارد می تواند به هاب تجاری تبدیل شود. در واقع این بندر بعد از پشت سرگذاشتن کشورهای خزر و با ورود به سرزمین روسیه از بندر ولگاگراد به بندر رستوف در آذو می رسد. با گذر از تنگه «کرچ» در شبه جزیره کریمه وارد دریای سیاه می شود. همچنین با عبور از کشورهای حاشیه سیاه ضمن عبور از تنگه بسفر، داردانل وارد دریای اژه سپس به مدیترانه می‌رسد.
بنابراین درک واقعی کریدور شمال -جنوب یا شرق – غرب پردرآمدترین راه آبی بندر خواهد شد. اگر تیم اقتصادی از طریق دیپلماسی اقتصادی به همراه دیپلماسی سیاسی حرکت کند. منطقه آزاد انزلی با قرار دادهای عدیده با ترکمنستان ،قزاقستان آذربایجان و روسیه میتواند تجارت شمال و جنوب آسیا را تسهیل کند.