نشست تخصصی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی با محوریت گردشگری سلامت، به بررسی جایگاه ایران در بازار منطقه‌ای، چالش‌های زنجیره خدمات درمانی، و نقش رسانه‌ها در تقویت اعتماد عمومی پرداخت. مسئولان نظام پزشکی و گردشگری سلامت با اشاره به ظرفیت‌های بین‌المللی ایران، خواستار تدوین سند راهبردی پنج‌ساله و حمایت عملی دولت از بخش خصوصی شدند تا ایران بتواند سهمی شایسته در اقتصاد سلامت جهانی کسب کند.

به گزارش سرمایه فردا، محمد رئیس‌زاده، رئیس سازمان نظام پزشکی کشور، امروز- یکشنبه نوزدهم مرداد ۱۴۰۴- در نشست همایش و نمایشگاه بین المللی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی با اشاره به جایگاه جامعه پزشکی در افکار عمومی اظهار کرد: جامعه پزشکی یکی از سه گروه مرجع مورد اعتماد در کشور است. نکته قابل توجه این است که با وجود کاهش سطح اعتماد عمومی در برخی حوزه‌ها، اعتماد به جامعه پزشکی همچنان حفظ شده و دچار افت نشده است.

وی افزود: در کشور ما، بیش از ۸۰ تا ۹۰ میلیون نفر در طول زندگی خود حداقل یک‌بار از خدمات بهداشتی و درمانی بهره‌مند می‌شوند. این ارتباط گسترده، جامعه پزشکی را در موقعیتی قرار داده که نه‌تنها نقش درمانگر، بلکه نقش حامی و سرمایه‌گذار اجتماعی را ایفا می‌کند. پزشک، در بسیاری از موارد، با نگاهی پدرانه و مسئولانه به سلامت مردم می‌نگرد و این نگاه، سرمایه‌ای ارزشمند برای نظام سلامت کشور است.

رئیس سازمان نظام پزشکی کشور با تأکید بر اهمیت نقد سازنده گفت: نقد منصفانه و علمی به عملکرد جامعه پزشکی نه‌تنها اشکالی ندارد، بلکه می‌تواند به ارتقا کیفیت خدمات کمک کند. اما آنچه نگران‌کننده است، فضای رسانه‌ای و مجازی است که گاه به‌جای نقد، به سمت تخریب و مچ‌گیری از جامعه پزشکی سوق پیدا می‌کند. این نوع برخورد، نه‌تنها بی‌اثر است، بلکه می‌تواند اعتماد عمومی را تضعیف کند.

رئیس‌زاده، ادامه داد: تحقیقات متعدد نشان داده‌اند که بی‌اعتمادی به جامعه پزشکی، یکی از مؤلفه‌های آسیب‌زا در نظام سلامت است. برای حل این مسئله، باید با احساس مسئولیت ملی و نگاه جامع به نقش پزشکان در جامعه، فضای مجازی و رسانه‌ها را به بستری برای گفت‌وگوی سازنده و ارتقا اعتماد عمومی تبدیل کنیم.

رئیس سازمان نظام پزشکی در پایان خاطرنشان کرد: واقعیت این است که جامعه پزشکی کشور، با تمام چالش‌ها و فشارها، همچنان با تعهد و مسئولیت‌پذیری در خدمت سلامت مردم ایستاده است. تقویت اعتماد عمومی به این جامعه، نیازمند هم‌افزایی رسانه‌ها، نهادهای سیاست‌گذار و فعالان حوزه سلامت است.

اهمیت تدوین سند استراتژیک گردشگری سلامت

مهدی کریمی رئیس شورای سیاست‌گذاری مرکز توسعه گردشگری سلامت کشورهای اسلامی اظهار کرد: تدوین سند استراتژیک گردشگری سلامت می‌تواند ظرف پنج سال آینده، جایگاه ایران را در میان کشورهای پیشرو غرب آسیا تثبیت کند. این هدف، البته نیازمند عزم ملی، مشارکت جوانان متخصص، و حضور مؤثر نهادهای دولتی است. متأسفانه در حال حاضر، دولت به‌طور کامل پای کار نیامده و این خلأ، روند توسعه را با چالش مواجه کرده است.

وی با تأکید بر اهمیت راهبردی گردشگری سلامت افزود: این حوزه نه‌تنها یک فرصت اقتصادی، بلکه بخشی از امنیت ملی و منافع کلان کشور است. اگر تصور شود که گردشگری سلامت اولویت ندارد یا می‌توان آن را به حاشیه راند، باید گفت چنین نگاهی غافلانه و آسیب‌زا خواهد بود. برای تولید قدرت ملی، خلق ثروت پایدار، و حفظ منافع کشور، حضور فعال وزارتخانه‌های مرتبط به‌ویژه وزارت بهداشت، وزارت کار و وزارت گردشگری ضروری است. بدون مشارکت عملی این نهادها، هیچ جلسه، سخنرانی یا تیتر رسانه‌ای نمی‌تواند جایگزین اقدام واقعی شود.

رئیس شورای سیاست‌گذاری مرکز توسعه گردشگری سلامت کشورهای اسلامی ادامه داد: امروز برخی نهادهای تخصصی مانند انجمن‌ها و مراکز سلامت، با حداقل امکانات و بدون بودجه کافی، تلاش‌هایی ارزشمند را آغاز کرده‌اند. اما برای تحول بنیادین، باید وزارتخانه‌ها وارد عمل شوند. این نهادها منابع انسانی و زیرساخت‌های گسترده‌ای در اختیار دارند، اما تا زمانی که اراده‌ای برای اقدام وجود نداشته باشد، ظرفیت‌ها بلااستفاده باقی خواهند ماند.

کریمی با اشاره به ساختار اقتصادی کشور گفت: اقتصاد ایران عمدتاً دولتی است و تنها ۱۵ درصد آن در اختیار بخش خصوصی قرار دارد. بنابراین، انتظار تحول از بخش خصوصی بدون حمایت دولت، واقع‌بینانه نیست. ما باید خود را نشان دهیم، درخشان عمل کنیم، و با شفافیت و سلامت، مسیر توسعه را هموار سازیم. فساد و بی‌برنامگی نباید جایگزین خلاقیت و تعهد شود.

وی همچنین پیشنهاد کرد: اگر وزارت کار از شرکت‌های مدیریت گردشگری سلامت حمایت کند، فرصت‌های اشتغال قابل توجهی ایجاد خواهد شد. همچنین، وزارت گردشگری می‌تواند با ارائه آموزش‌های تخصصی و تدوین برنامه‌های اجرایی، مسیر توسعه را تسهیل کند. سازمان نظام پزشکی نیز ظرفیت بالایی از پزشکان عمومی و فارغ‌التحصیلان پزشکی دارد که می‌توانند در این حوزه به‌کار گرفته شوند.

رئیس شورای سیاست‌گذاری مرکز توسعه گردشگری سلامت کشورهای اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: امیدواریم با مکاتبات رسمی با وزارت بهداشت، تدوین سند استراتژیک پنج‌ساله گردشگری سلامت کشور آغاز شود. این سند می‌تواند نقطه عطفی در تحول صنعت گردشگری سلامت باشد و با مشارکت مجلس، دولت و بخش خصوصی، ایران را به جایگاهی شایسته در منطقه برساند.

بیشترین توریست درمانی برای چه بخشی مراجعه می‌کنند؟

مجید زنگویی، رئیس انجمن گردشگری سلامت ایران، در پاسخ با خبرگزاری ایمنا اظهار داشت: فارغ از نقش و عملکرد دولت، ما همواره مسیر مستقل خود را در حوزه گردشگری سلامت دنبال کرده‌ایم و با اتکا به ظرفیت‌های داخلی، موفقیت‌هایی چشمگیر در سطح بین‌المللی کسب کرده‌ایم. این توفیقات، نه‌تنها در ایران بلکه در فضای جهانی قابل ردیابی هستند. علاقه‌مندان و فعالان حوزه سلامت، با مرور اخبار و گزارش‌های منتشرشده در فضای مجازی، می‌توانند رد پای فعالیت‌های ما را در نقاط مختلف جهان مشاهده کنند.

وی افزود: در حال حاضر، وزارت بهداشت ایران از ظرفیت‌های بین‌المللی برای معرفی خدمات درمانی کشور بهره می‌برد. به‌عنوان نمونه، ارائه خدمات درمانی در اسپانیا و بارسلونا، تعامل با وزارت بهداشت بنگلادش و عمان، و ارتباطات مؤثر با نهادهای درمانی عراق، ترکیه و عربستان سعودی از جمله اقدامات جاری در این حوزه است. این تعاملات، فرصت‌های ارزشمندی را برای معرفی توانمندی‌های بخش سلامت ایران در سطح جهانی فراهم کرده‌اند.

رئیس انجمن گردشگری سلامت ایران، گفت: شبکه ارتباطی گسترده‌ای که از طریق انجمن‌های بیمارستانی، تشکل‌های تخصصی، و نهادهای مرتبط با وزارت بهداشت شکل گرفته، بستری مناسب برای بهره‌برداری فعالان حوزه سلامت کشور فراهم کرده است. این ظرفیت‌ها می‌توانند در اختیار شرکت‌های فعال در زمینه تجهیزات پزشکی، دارو، خدمات درمانی و سایر زیرشاخه‌های سلامت قرار گیرند تا ارتباطات بین‌المللی خود را توسعه دهند.

زنگویی، تاکید کرد: در این مسیر، جمعی از متخصصان و فعالان حوزه سلامت در ایران نیز با ما همراه هستند و با هم‌افزایی و همکاری، تلاش می‌کنیم تا جایگاه ایران را در عرصه گردشگری سلامت جهانی ارتقا دهیم.

وی در پاسخ به خبرگزاری ایمنا درباره اینکه بیشترین توریست درمانی برای چه بخشی مراجعه می‌کنند، گفت: هرچند اطلاعات دقیقی در این زمینه توسط وزارت بهداشت ارائه نشده است اما در سال‌های اخیر گردشگرهان حوزه درمان برای بخش ناباوری به ایران بیشترین مراجعه را داشته اند.

برند ملی سلامت؛ کلید ورود ایران به بازار جهانی گردشگری درمانی

دیاکوعباسی، دبیر شورای راهبری گردشگری سلامت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، در نشست خبری اظهار کرد: در مسیر معرفی ظرفیت‌های گردشگری سلامت کشور قرار داریم و تلاش می‌کنیم این حوزه را به‌درستی در سطح ملی و بین‌المللی معرفی کنیم. سال گذشته نیز در همین نشست حضور داشتم و اکنون با توجه به اقدامات انجام‌شده، مایلم به برخی از آن‌ها اشاره کنم.

وی با تأکید بر ضرورت شناخت میدانی از وضعیت واقعی گردشگری سلامت افزود: تا زمانی که فعالان دولتی، خصوصی و عمومی وارد میدان عمل نشوند و از نزدیک با چالش‌ها و ظرفیت‌های این حوزه آشنا نشوند، نمی‌توان انتظار تحول داشت. این همان چیزی است که در مطالعات قوم‌نگاری به آن اشاره می‌شود؛ یعنی شناخت از طریق تجربه مستقیم. باید دید بخش خصوصی چگونه عمل می‌کند، بخش دولتی چه نقشی ایفا می‌کند، و آیا این دو در مسیر ساماندهی منسجم سیستم گردشگری سلامت هم‌راستا هستند یا خیر.

دبیر شورای راهبری گردشگری سلامت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ادامه داد: صنعت گردشگری سلامت، صنعتی است که بیشترین تأثیرپذیری را از بحران‌ها دارد. در یک سال گذشته، با حضور دکتر پزشکیان، تلاش‌هایی برای بررسی این تأثیرات صورت گرفته است. اما برای تحلیل دقیق، باید این صنعت را در چارچوب همکاری‌های بین‌بخشی مورد بررسی قرار داد. موفقیت در این حوزه مستلزم حضور فعال همه بازیگران، به‌ویژه بخش خصوصی توانمند و حرفه‌ای است که بتواند امور اجرایی را به‌درستی مدیریت کند.

عباسی با اشاره به سیاست‌های وزارتخانه گفت: رویکرد ما در بخش دولتی، ورود به اجرا نیست؛ بلکه تمرکز بر سیاست‌گذاری، هماهنگی و توانمندسازی بخش خصوصی است. اعتقاد ما این است که سند گردشگری سلامت متعلق به بخش خصوصی است، نه دولت. دولت‌ها می‌آیند و می‌روند، اما بازیگران اصلی این حوزه، شرکت‌ها، مدیران بیمارستان‌ها و پزشکانی هستند که سال‌هاست در این عرصه فعالیت می‌کنند و با چالش‌های آن آشنا هستند.

وی افزود: شورای راهبری گردشگری سلامت با هدف ایجاد تعامل بین‌بخشی میان دستگاه‌های نقش‌آفرین شکل گرفته و چند سیاست کلیدی را در دستور کار قرار داده است. یکی از این سیاست‌ها، تمرکز بر برند ملی سلامت کشور است. به‌عنوان نمونه، کشور مالزی با برند “Healthy Journey” توانسته جایگاه خود را در بازار جهانی تثبیت کند. ما نیز باید در مسیر توسعه برند ملی سلامت حرکت کنیم.

دبیر شورای راهبری گردشگری سلامت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با اشاره به چالش‌های نظارتی در این حوزه گفت: یکی از مشکلات اساسی، نبود انسجام در زنجیره گردشگری سلامت در استان‌های مختلف کشور است. در تهران، به دلیل نزدیکی به مراکز تصمیم‌گیری، ساماندهی نسبی وجود دارد، اما در سایر استان‌ها، پزشکان حتی از وجود شرکت‌های گردشگری سلامت یا مفهوم IP بی‌اطلاع هستند. این نشان می‌دهد که زنجیره خدمات در بسیاری از مناطق کشور هنوز نتوانسته به‌درستی شکل بگیرد و سرمایه انسانی مورد نیاز برای حمایت از این بخش نیز به‌طور کامل توسعه نیافته است.

عباسی در ادامه با استناد به گزارش‌های بین‌المللی معتبر اظهار داشت: طبق آخرین گزارش‌های سازمان‌های جهانی، ایران از نظر هزینه‌های پایین درمان، دسترسی مناسب و پیشرفت‌های فناورانه، جایگاه مطلوبی دارد. اما آنچه در سطح بین‌المللی اهمیت دارد، اعتماد بیماران به کل زنجیره خدمات است. ۹۷ درصد از بیماران اعلام کرده‌اند که اعتماد به سیستم درمانی، عامل اصلی در انتخاب مقصد درمانی و توصیه آن به اطرافیان است. این اعتماد باید در تمامی حلقه‌های زنجیره از صدور ویزا و بیمه تا خدمات درمانی و پشتیبانی تقویت شود.

وی با اشاره به اهداف سند برنامه هفتم توسعه گفت: دستیابی به ۶ میلیارد یورو درآمد از محل گردشگری سلامت هدفی مهم و قابل تحقق است، اما در مقایسه با کشورهایی مانند هند که هدف خود را ۴۳ میلیارد دلار تعیین کرده‌اند، نیازمند تلاش مضاعف هستیم. ایران از نظر منابع انسانی، ظرفیت‌های تاریخی و زیرساخت‌های درمانی، توانمندی‌های قابل توجهی دارد که باید به‌درستی در مسیر توسعه این صنعت به‌کار گرفته شوند.