سناریو گرانی بنزین

به گزارش سرمایه فردا، جمهوری اسلامی ایران برای گرانی بنزین به یک مشکل پیش‌بینی نشده بزرگ برخورد کرده که تقریبا هیچ راه گریزی از آن‌ ندارد. شکل‌گیری خیل عظیمی از رانندگان تاکسی‌های اینترنتی و پیک‌های موتوری که کارشان بخاطر بنزین رایگان بسیار رونق گرفته و با افزایش چند برابری قیمت بنزین از صرفه می‌افتد.
چندی پیش برخی منابع، تعداد رانندگان اسنپ را بیش از ۱٫۵برابر کل کارگران شاغل در صنعت براورد کرده بودند. بسیاری از این افراد خودروها و موتورها را به واسطه کار در تاکسی‌های اینترنتی بصورت قرضی تهیه کرده‌اند. در صورت گرانی بنزین کاهش درامد رخ می‌دهد و این مشکل به حدی است که ممکن است برای اعتراض دست به هر کاری بزنند.
جمهوری اسلامی فرصت‌های طلایی بسیاری را برای تعدیل و‌ شناورسازی قیمت بنزین و گازوییل از دست داد. همیشه با خود اینطور محاسبه می‌کرد که با تثبیت قیمت بنزین، به حکومت‌ بی‌دردسرش ادامه می‌دهد، حال اگر بخاطر تثبیت قیمت با وجود تورم‌های سنگین، منابع کشور دود می‌شود و فجایع بزرگی زیر پوست اقتصاد اتفاق می‌افتد، اما این بهتر از فاجعه‌ای گرانی بنزین است. کسی هرگز فکر نمی‌کرد این روند رایگان‌سازی انرژی چه چالش‌های پیش‌بینی نشده‌ای در مقابل‌ش قرار می‌دهد و‌ سرانجام به نقطه‌ای می‌رساندش که مجبورش می‌کند جام‌های بسیار تلخی از زهر را سر بکشد.

چند سناریو برای گرانی بنزین

گرانی بنزین مسیری که مقصد آن نه با احیای برجام که حتی با عادی سازی روابط با آمریکا و ۱۰ برابر شدن درآمدهای نفتی هم تغییری نمی‌کند و عاقبت سر از جهنم درمی‌آورد.
گ چطور قیمت بنزین را واقعی کنند که هم از بار سنگین یارانه‌ها روی دولت کم بشود، هم مردم کمتر آسیب ببینند. در این شرایط، چند سناریو پیش روی آن‌هاست:
سناریو ۱: گرانی بنزین و پرداخت یارانه نقدی
رئیس‌جمهور پیشنهاد می‌ده که قیمت بنزین رو به‌صورت تدریجی و کم‌کم بالا ببرن، نه یهک دفعه. هر چند ماه یه مقدار قیمت رو افزایش بدن، اما در کنارش به حساب مردم پول بریزن که فشار این گرانی بنزین را کمتر حس کنند. اینطوری مردم هم کمتر شاکی می‌شن و هم دولت می‌تواند درآمدش را کم‌کم افزایش بدهد .
سناریو ۲: توسعه و تقویت حمل‌ونقل عمومی
رئیس‌جمهور می‌گوید: “بیایم مترو، اتوبوس و قطار را بیشتر کنیم تا مردم مانند اروپا و ژاپن و کره جنوبی و خیلی کشورها ، راحت‌تر بتوانند از این وسایل استفاده کنند. و دیگر نیازی به ماشین‌های شخصی و مصرف بنزین نداشته باشند.” این کار باعث می‌شود هم ترافیک کمتر بشه، هم آلودگی هوا پایین بیاد و هم مصرف بنزین کاهش پیدا کنه.البته تهران هم جای زندگی می شه.
سناریو ۳: جایگزینی خودروهای بنزینی با خودروهای برقی
رئیس‌جمهور فکر می‌کنه که باید ماشین‌های برقی رو بیشتر وارد کنیم. چپن آینده دنیا است و به مردم وام بدیم تا بتونند این ماشین‌ها رو بخرند. تعرفه واردات این ماشین‌ها رو هم کمتر کنیم تا قیمتشان بیاد پایین. اینجوری مردم به‌جای ماشین‌های بنزینی، ماشین‌های برقی سوار می‌شوند و دیگه اونقدر نیاز به بنزین ندارند.
سناریو ۴: بهینه‌سازی مصرف انرژی
رئیس‌جمهور پیشنهاد می‌دهد که مردم رو به مصرف کمتر انرژی عادت بدهیم. باید ماشین‌هایی که کم‌تر بنزین می‌سوزانند وارد کنیم و به مردم یاد بدیم چطور با مصرف کمتر، همون کارایی قبلی را داشته باشند. این کار باعث می‌شود مصرف بنزین تو کل کشور کمتر بشه و نیاز به یارانه هم کاهش پیدا کند.
سناریو ۵: اصلاح ساختار مالیاتی و اعمال مالیات بر مصرف سوخت
رئیس‌جمهور می‌گوید: “بیایم از هر کسی که بنزین مصرف می‌کند، مالیات بگیریم.” این مالیات باعث می‌شود مردم کمتر بنزین مصرف کنند و دولت هم درآمد بیشتری داشته باشد. این درآمد را می‌تونند برای کارای دیگری مثل بهبود زیرساخت‌ها و حمایت از مردم نیازمند و کم برخوردار استفاده کنند. باز توزیع درآمد و ضریب جینی هم بهتر می‌شود.
سناریو ۶: تبعیت از گرانی بنزین در کشورهای همسایه و استفاده از مابه‌التفاوت
رئیس‌جمهور پیشنهاد می‌دهد که قیمت بنزین رو به میانگین قیمت بنزین در ده تا کشور همسایه نزدیک کنند. اینطوری قاچاق سوخت کمتر می‌شه و قاچاق بنزین روزانه میلیونها لیتر ارزون دیگه به نفع قاچاقچی‌ها نیست. از اون طرف، پولی که از این تفاوت قیمت درمیاد رو می‌تونند صرف واردات ماشین‌های برقی، تغییر سرمایه‌گذاری خودروسازهای داخلی به تولید ماشین‌های برقی، بهتر کردن جاده‌ها و بیمه‌ها، و پرداخت یارانه به افراد نیازمند کنند.