به گزارش سرمایه فردا، کمیته مشترک بانک مرکزی با ارکان بازار سرمایه برای مدیریت نقدینگی و کاهش اثر منفی آن بر بازار سرمایه تشکیل شده است. در همین راستا در هفته‌ اخیر شاهد افت سود اخزا به محدود ۳۰ درصد بودیم.

بازار سهام در هفته گذشته بارقه های امیدی از توقف ریزش و شاید برگشت شاخص داشت. به نظر می رسد به دلیل اشباع فروش در برخی نمادها و همچنین کاهش نرخ اخزا و ورود پول حمایتی به بازار منجر شد برخی نمادهای بورسی مثبت شوند. اما آیا نرخ اخزا در محدوده ۳۰ درصد می تواند سیگنالی برای بازگشت پول به بازار سهام باشد. از طرف دیگر نقش بانک‌ها در صندوق‌های درآمد ثابت و مهندسی نقدینگی در بازار و همچنین ناترازی بانک‌ها باعث شده سیاست‌های پولی به چالش بزرگی برای بورس تبدیل شود.
بر همین مبنا سرپرست اداره تحلیل‌های اقتصادی و ریسک های سازمان بورس با تاکید بر اینکه در مذاکرات سازمان بورس و بانک مرکزی سیاست هایی برای هماهنگی بازار سرمایه و بازار پول توافق کرده اند، اظهار کرد: در حال حاضر با تاکید بر حمایت از مشارکت اقتصادی خلأها و ریسک‌های که بازار سرمایه را تحت تاثیر قرار می دهد باید مدیریت شود.
در واقع بازار اخزا مداخله می خواهد و بدون خرید قابل توجه توسط ارکان بازار پول، تعادل به آن بر نمی گردد. فعلا نرخ سود اخزا یک سقفی را تجربه کرده که احتمالا این سقف پایدار هم باشد، اما برای کاهش نرخ سود حتما باید مداخله صورت بگیرد.

تاثیر گذاری نرخ سود اخزا روی حجم و ارزش معاملات بازار سهام

حسن کاظم زاده کارشناس بازار سرمایه با اشاره به تاثیر گذاری نرخ سود اخزا روی حجم و ارزش معاملات بازار سهام، گفت: بخش عمده‌ای از ریزش اخیر بازار سهام به دلیل افزایش نرخ سود اخزا از ۳۲ درصد به ۳۸ درصد اتفاق افتاد. فعلا اخزا با مداخله‌ی نظارتی فرابورس و سازمان بورس کنترل  و جلوی افزایش نرخ سود آن گرفته شده است.

حسن کاظم معتقد است که کنترل نرخ اخزا در صورتی تداوم پیدا می‌کند که سمت خریدار اخزا قوی‌تر شود. این ورود خریدار می‌تواند با مداخله‌ی بانک مرکزی باشد که در این صورت کنترل پایدار بسیار موثر خواهد بود

او افزود: اما این کنترل در صورتی تداوم پیدا می‌کند که سمت خریدار اخزا قوی‌تر شود. این ورود خریدار می‌تواند با مداخله‌ی بانک مرکزی باشد که در این صورت کنترل پایدار بسیار موثر خواهد بود. اما اگر این اتفاق نیافتد، باید امیدوار بود جریان پول در بازارها باعث شود، پولی وارد بازار اخزا شود.
کاظم زاده با تاکید بر اینکه تا زمانی که تخلفات بانک ها با دقت بالا مورد ارزیابی و نظارت قرار نگیرد، مشکلات بخش پولی و تسری این مشکلات به بازار مالی غیرقابل حل خواهد بود. گفت: همچنین افزایش سرمایه گذاری در صندوقهای درآمد ثابت همچنان پیام خوبی برای بازار ندارد. لزوما نشانه ادامه نزول نیست. ولی می‌تواند  نشانه عدم صعود ادامه دار بازار باشد. یعنی صعودی اگر اتفاق بیفتد مقطعی خواهد بود.
کاظم زاده با اشاره به اینکه فشار به نهادهای مالی و صندوق های درآمد ثابت از گواهی سپرده ی ۳۰ درصدی شروع شده است، گفت: این فشار با گسیل اخزا به بازار بدهی تشدید شد. راه اول جلوگیری ساماندهی بازار اخزا با مداخله غیرمستقیم یا مستقیم بانک مرکزی است. بعد از آن یا هم زمان رقابت جذب سپرده با نرخ بالا توسط بانک ها باید کنترل شود.

این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه بانک‌های تراز در حال حاضر به خوبی توانسته‌اند نرخ سود سپرده بالا را به متقاضیان تسهیلات منتقل کنند، گفت: اما نرخ تسهیلات بالا مطالبات معوق است. بانک های ناتراز اصلا حال و روز خوشی ندارند. اگر مداخله‌ی مساعدی در کوتاه مدت صورت نگیرد، بانک‌های ناتراز به مشکل خواهند خورد و سپرده گذاری در آنها خصوصا در مبالغ بالا می تواند مشکل ساز شود. حتی اگر مداخله مساعد کم حجم باشد و دردی از حال این بانک ها دوا نمی‌کند. در واقع بانک‌های ناتراز در شرایطی قرار دارند که تنها با مداخله سنگین از خطر دور می‌شوند. اما اگر مداخله مساعد کم حجم صورت نگیرد و در مجموع مداخله‌ای صورت نگیرد بعد از یک بازه یک ساله و با افزایش نکول بدهکاران به بانک‌ها، شرایط برای بانک‌های تراز نیز خراب می‌شود.
این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه با افت نرخ سود اخزا شاهد برگشت در معاملات سهام بودیم گفت: در یک هفته  10 هزار میلیارد تومان اوراق مرابحه دولتی (اراد) سررسید شد و در واقع این پول توسط دولت به دارندگان اوراق که هم نهادهای مالی بازار سرمایه و هم بانک ها بودند پرداخت شد. از طرف دیگر کنترل بیشتری بر روی رقابت پیمانکارها در فروش اخزا صورت گرفت. با خبر کنترل بیشتر بانک مرکزی بر نرخ سود رقابتی بانک ها و همچنین احتمالا مداخله تسهیلی توسط بانک مرکزی در بازار اوراق، خوش بینی به عدم رشد نرخ سود اخزا افزایش پیدا کرد. همین افت نرخ اخزا تا ۳۰ درصد نیاز به منابع مالی واقعی دارد و خبر صرف نمی تواند کمک کننده باشد. از سوی دیگر خود نرخ ۳۰ درصد برای اخزا و در مجموع نرخ سود بدون ریسک رایج، کماکان رکودزاست.

نقش بانک‌ها و صندوق‌های درآمد ثابت در بازار سهام
بخشی از افت نرخ سود به خاطر اخبار کنترل سود سپرده بانکی و همچنین مداخله ی بانک ها در بازار اخزا بود. تابلو اخزا ظاهرا این اثر کوتاه مدت را پشت سر گذاشت و البته کمی نرخ سودها نسبت به سه شنبه ی هفته ی گذشته بالاتر آمد و در این تابلو هنوز نشانه ای از مداخله بانک ها یا سایر مداخله هایی که عطش عرضه را فروکش کند نیست. طلبکاران از دولت که اخزا گرفته اند، پول می خواهند و حجم این پول هم کوچک نیست. طبق وعده های داده شده، هر چه زودتر باید مداخله صورت بگیرد تا بعداً بانک مرکزی مجبور به مداخله ی بزرگتر نشود.

به گفته پرویز خلیلی مجوز صندوق های درآمد ثابت وابسته به بانک ها باید ابطال گردد. یا صندوق های درآمد ثابت که به صورت غیرمستقیم با بانک‌ها در ارتباط هستند باید فعالیت آنها متوقف شود. این موضوع می تواند در مدیریت نقدینگی بازار سهام موثر باشد

پرویز خلیلی کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه جریان نقدینگی در صندوق‌ها نیز روی معاملات بورس تاثیر می گذارد، گفت: مجوز صندوق های درآمد ثابت وابسته به بانک ها باید ابطال گردد. یا صندوق های درآمد ثابت که به صورت غیرمستقیم با بانک‌ها در ارتباط هستند باید فعالیت آنها متوقف شود. این موضوع می تواند در مدیریت نقدینگی بازار سهام موثر باشد.
او با بیان اینکه افت سود شدید اخزا و رشد قیمت آنها مانع خروج پول از بورس می شود، گفت: در روزهای گذشته این اتفاق تا حدودی رخ داد و به نظر می رسد با زمزمه مداخله به شکل کنترل نرخ سود اخزا و همچنین تقویت طرف خریدار، شدت افت نرخ سود اخزا سرعت بیشتری به خودش گرفته است.
براساس این گزارش می توان ادعا کرد که بانک مرکزی در حال حاضر سیاست‌های موثری را برای مهار تورم و همچنین مدیریت نقدینگی اجرا کرده است. به طور قطع این موضوع بازار سرمایه را نیز تحت تأثیر قرار داده است. از این رو کمیته مشترک بانک مرکزی با ارکان بازار سرمایه برای مدیریت نقدینگی و کاهش اثر منفی آن بر بازار سرمایه تشکیل شده است. در همین راستا در هفته‌ اخیر شاهد افت سود اخزا به محدود ۳۰ درصد بودیم. اما اینکه نرخ ۳۰ درصدی اخزا چقدر می تواند از جذابیت آن بکاهد به وضعیت بازار سهام بستگی دارد.