کاهش خوراک دریافتی از پالایشگاه‌های تهران و بندرعباس، تولید ایرانول، بهران و پارس را در آبان‌ماه به شدت کاهش داد؛ در مقابل نفت سپاهان با اتکا به خوراک پالایشگاه اصفهان افت محدودی را تجربه کرد. با وجود این، افزایش قیمت محصولات باعث شد همه شرکت‌ها رشد درآمدی قابل توجهی ثبت کنند.

به گزارش سرمایه فردا، آبان ۱۴۰۴ برای صنعت روانکارهای بورسی ماهی پرچالش بود؛ ماهی که نشان داد وابستگی به خوراک پالایشگاه‌ها می‌تواند سرنوشت تولید شرکت‌ها را تغییر دهد. در حالی که محدودیت خوراک از پالایشگاه‌های تهران و بندرعباس ضربه‌ای جدی به سه شرکت اصلی این صنعت وارد کرد، نفت سپاهان با اتکا به خوراک پایدار پالایشگاه اصفهان توانست از بحران عبور کند. این وضعیت تصویری دوگانه از صنعت روانکارها در آبان ترسیم کرد: کاهش تولید در یک سو و رشد درآمد در سوی دیگر.

آبان ۱۴۰۴ برای صنعت روانکار کشور یکی از نزولی‌ترین دوره‌های تولیدی سال بود. افت محسوس خوراک ورودی از پالایشگاه‌های تهران و بندرعباس موجب شد سه شرکت اصلی این صنعت یعنی ایرانول، بهران و پارس با کاهش تولید مواجه شوند. تنها نفت سپاهان به دلیل تأمین خوراک از پالایشگاه اصفهان توانست افت محدودی را تجربه کند و از بحران عبور کند.

جزئیات عملکرد شرکت‌ها:

• ایرانول بیشترین افت تولید را داشت. تولید این شرکت از ۶۰ هزار و ۶ مترمکعب در آبان ۱۴۰۳ به ۵۰ هزار و ۱۶۹ مترمکعب در آبان ۱۴۰۴ رسید؛ کاهش ۱۶ درصدی که ناشی از وابستگی شدید به خوراک پالایشگاه بندرعباس بود.
• بهران نیز با کاهش ۱۲ درصدی تولید روبه‌رو شد و حجم تولید آن از ۵۴ میلیون و ۲۸۶ هزار لیتر به ۴۷ میلیون و ۹۱۴ هزار لیتر رسید.
• پارس افت ملایم‌تری داشت؛ تولید این شرکت از ۳۳ میلیون و ۹۱۰ هزار لیتر به ۳۱ میلیون و ۷۵۶ هزار لیتر رسید که کاهش ۶ درصدی را نشان می‌دهد.
• سپاهان تنها شرکت این صنعت بود که افت قابل توجهی ثبت نکرد. تولید آن با کاهش یک درصدی از ۶۱ هزار و ۳۳۵ تن به ۶۱ هزار و ۱۰ تن رسید.

در بخش درآمد اما تصویر کاملاً متفاوت بود. افزایش قیمت محصولات باعث شد همه شرکت‌ها رشد درآمدی ثبت کنند:

• نفت سپاهان با درآمد ۳۴۲۴ میلیارد تومان و رشد ۵۴ درصدی در صدر قرار گرفت.
• نفت پارس درآمد خود را با رشد ۵۲ درصدی به ۲۲۵۱ میلیارد تومان رساند.
• نفت بهران جهش ۴۲ درصدی داشت و نفت ایرانول نیز با رشد ۲۴ درصدی همراه شد.

تمرکز بر افت تولید ناشی از محدودیت خوراک

اگر در بخش نخست تمرکز بر افت تولید ناشی از محدودیت خوراک بود، در ادامه می‌توان به تصویر مالی و بازار مصرف صنعت روانکارها پرداخت؛ جایی که برخلاف کاهش حجم تولید، شرکت‌ها توانستند با رشد قیمت‌ها و تقاضای پایدار، درآمدهای خود را افزایش دهند.

بازار داخلی و صادراتی روانکارها در آبان نشان داد که تقاضا همچنان پرقدرت باقی مانده است. افزایش نرخ فروش محصولات باعث شد حتی شرکت‌هایی که افت تولید داشتند، بتوانند رشد درآمدی ثبت کنند. این موضوع نشان می‌دهد مصرف‌کنندگان و بازارهای صادراتی حاضرند هزینه بیشتری برای تأمین نیاز خود بپردازند و ضعف تولید تا حدی جبران شده است.

از سوی دیگر، این وضعیت یک هشدار جدی نیز به همراه دارد: وابستگی بیش از حد به خوراک پالایشگاه‌ها می‌تواند در بلندمدت آسیب‌زا باشد. اگرچه افزایش قیمت‌ها در کوتاه‌مدت درآمد شرکت‌ها را بالا برده، اما تداوم محدودیت خوراک می‌تواند در آینده به کاهش سهم بازار و از دست رفتن مشتریان منجر شود.

نکته مهم دیگر، مزیت رقابتی نفت سپاهان است. این شرکت با اتکا به خوراک پایدار پالایشگاه اصفهان توانست افت تولید خود را به حداقل برساند و در عین حال بیشترین رشد درآمدی را ثبت کند. این تجربه نشان می‌دهد شرکت‌هایی که به منابع خوراک متنوع و پایدار دسترسی دارند، در شرایط بحرانی عملکرد بهتری خواهند داشت.

در مجموع، آبان برای صنعت روانکارها ماهی با دو چهره بود:

• چهره منفی: کاهش تولید ناشی از افت خوراک در سه شرکت اصلی.
• چهره مثبت: جهش درآمدی ناشی از افزایش قیمت‌ها و تقاضای پایدار.

این دوگانگی نشان می‌دهد آینده صنعت روانکارها بیش از هر چیز به مدیریت خوراک و تنوع منابع تأمین وابسته است؛ عاملی که می‌تواند در ماه‌های پیش‌رو برنده‌ها و بازنده‌های واقعی این صنعت را مشخص کند.

آبان برای صنعت روانکار ماهی با دو چهره بود؛ از یک‌سو افت خوراک و کاهش تولید سه شرکت اصلی و از سوی دیگر جهش درآمدی ناشی از افزایش قیمت‌ها. این وضعیت نشان می‌دهد بازار مصرف و صادرات همچنان پرتقاضاست، اما تداوم محدودیت خوراک می‌تواند در ماه‌های آینده چالش‌های جدی‌تری برای شرکت‌های فاقد پشتوانه پایدار ایجاد کند.