در واکنش به اقدام تروئیکای اروپایی برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه، مجلس ایران طرحی سه‌فوریتی را در دستور کار قرار داده که مفاد آن خروج از NPT، توقف اجرای پروتکل الحاقی، قطع نظارت‌های آژانس و پایان مذاکره با آمریکا و اروپا را شامل می‌شود. این طرح، نه‌تنها نقطه‌عطفی در سیاست هسته‌ای ایران محسوب می‌شود، بلکه به‌عنوان اهرم فشار متقابل، آرایش سیاسی غرب را با چالش جدی مواجه می‌سازد. در شرایطی که اروپا تلاش دارد با تهدید تحریم، امتیازاتی از ایران بگیرد، مجلس با این اقدام نشان می‌دهد که تهران آماده است تا انتهای مسیر مقاومت را بپیماید و قواعد بازی را تغییر دهد.

محسن حسین‌پور: مجلس ایران می‌خواهد در مقابل اقدام غیرقانونی و غیرحقوقی تروئیکای اروپایی برجام برای فعالسازی مکانیسم ماشه، طرحی ۳ فوریتی در دستورکار قرار دهد که مهمترین مفاد آن خروج از NPT و همینطور خروج از پروتکل الحاقی است. در این طرح همچنین قید شده کلیه نظارت‌های آژانس بر برنامه هسته‌ای ایران پایان می‌یابد و هر نوع مذاکره ایران با آمریکا و ۳ کشور اروپایی قطع خواهد شد.

در صورتی که این طرح ۳ فوریتی در دستورکار مجلس‌‌ قرار بگیرد؛ هفته جاری در صحن به رای گذاشته خواهد شد. در صورت تصویب این طرح و تایید آن در شورای نگهبان، وزارت خارجه و سازمان انرژی اتمی موظف هستند طرف یک هفته، گزارش اجرای آن را به مجلس ارائه کنند.

این اقدام نمایندگان‌ مجلس، تاثیر بسیار زیادی بر روند برنامه هسته‌ای ایران و همینطور بر آرایش سیاسی آمریکا و ۳ کشور اروپایی علیه ایران خواهد گذاشت.

برخی نکات مهم این اقدام مجلس عبارت‌اند از:

۱: این اقدام مجلس ایران، نشان می‌دهد برخلاف تصورات و القائات غرب، ایران از موضع قدرت وارد مذاکرات شده است. هم قبل از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه و هم پس از آن، مبنای سیاست‌های و اقدامات آمریکا و ۳ کشور اروپایی علیه ایران، انگاره و تصور ضعیف شدن ایران بوده است. با این حال اما هم در جنگ مشخص شد تصورات آنها در اصل تخیلات بوده؛ و هم اینک با این طرح مجلس، یک بار دیگر متوجه شده‌اند که ایران هم دارای کارت های زیادی است و هم با در نظر گرفتن همه جوانب، دست به چنین اقدامی می‌زند.

۲: ایران دست ۳ کشور اروپایی را خوانده است. با فعال‌شدن مکانیسم ماشه، ۳ کشور اروپایی دیگر هیچگونه ابزار اعمال فشار بر ایران ندارند. به همین خاطر است که خود ۳ کشور اروپایی پیشنهاد تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ را به ایران داده‌اند. اگرچه بهانه آنها، وقت دادن به دیپلماسی و مذاکره است؛ اما واقعیت این است که آنها نمی‌خواهند آخرین کارت خود بزای فشار بر ایران را از دست بدهند. این واقعیت حالا به یک نقطه ضعف ۳ کشور اروپایی تبدیل شده است. طرح ۳ فوریتی مجلس ایران نیز ناظر بر همین واقعیت است. با خروج ایران از NPT و پروتکل الحاقی، عملا دسترسی آژانس به تاسیسات هسته‌ای ایران از بین می‌رود. هر نوع مذاکره با آمریکا و ۳ کشور اروپایی نیز قطع می‌شود.‌ به عبارتی آنها نسبت به برنامه هسته‌ای ایران، کور می‌شوند. ضمن اینکه هیچ اهرم فشاری برای جلوگیری از این اقدام و یا تجدیدنظر ایران در تغییر مفاد این طرح نیز ندارند. بدون تردید این یک‌ کابوس بزای ۳ کشور اروپایی خواهد بود. گزینه نظامی نیز دیگر به عنوان یک ابزار تهدید به حساب نمی‌آید.‌‌ طرح ۳ فوریتی مجلس که در صورت فعالسازی مکانیسم ماشه، تبدیل به قانون و اجرایی می‌شود؛ استفاده درست از همین نقطه ضعف و هراس تروئیکای اروپایی است. البته ایران استدلال‌های منطقی دیگری نیز دارد. چرا ایران باید در معاهده‌‌ای بماند که تکالیف آن را مو به مو انجام می‌دهد اما از مواهب آن برخوردار نمی‌شود؟

۳: تروئیکای اروپایی برای فعالسازی مکانیسم ماشه، به شورای امنیت نامه زده‌اند. طبق مفاد بند اسنپ‌بک در برجام، پس از آنکه این اقدام آنها در دستور کار شورای امنیت قرار گرفت؛ یک‌ ماه فرصت وجود دارد که مکانیسم ماشه فعال شود و قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت علیه ایران اعمال شود. اروپایی‌ها اکنون تلاش می‌کنند این بازه زمانی یک‌ ماهه را به عنوان یک اهرم فشار بالای سر ایران نگه دارند و در مذاکرات فی‌مابین، امیتازات مورد نظر خود را از ایران بگیرند. ایران نیز در مقابل این اهرم فشار، یک اهرم فشار قرار داده است. یعنی طرح مجلس. در واقع طرح‌ مجلس نیز یک بازه زمانی یک‌ ماهه دارد. زمانی اجرا می‌شود که مکانیسم ماشه فعال شود. به همین خاطر می‌توان گفت یکی از کارکردهای مهم طرح ۳ فوریتی مجلس، خنثی‌سازی اهرم فشار فعالسازی مکانیسم ماشه است. به عبارتی در پشت‌ میز مذاکره، نمایندگان ایران به نمایندگان انگلیس، فرانسه و آلمان گوشزد می‌کنند که فعالسازی مکانیسم ماشه، چه عواقبی برای این کشورها به همراه خواهد داشت. قطعا این طرح مجلس، یک برگ موثر برای تیم مذاکره‌کننده ایرانی است.

۴: مجلس ایران با این طرح به طرف مقابل هشدار می‌دهد که خروج از NPT و پروتکل الحاقی، به مثابه یک نقطه عطف در سیاست‌ها و رفتار هسته‌ای ایران خواهد بود. ایران وارد یک دوره جدید در نحوه مواجهه با غرب می‌شود و ممکن است این موضوع باعث تجدیدنظر در بسیاری سیاست‌های ایران شود. در واقع ایران با این اقدام، به غرب نشان می‌دهد آماده است تا انتهای این مسیر را بپیماید.