پنجشنبه ۱ آذر ۱۴۰۳
نرخ بهره در بازار با مکانیسم ریپو بانک مرکزی تعیین می شود. چون در ایران حتی تقاضای پول در کنترل بانک مرکزی و بانک هاست.
به گزارش سرمایه فردا، از ابتدای شهریور مانده ی اوراقی که بانک مرکزی از بانک ها در عملیات بازار باز به صورت موقت خریداری کرده مدام نزولی بوده و پول را بانک مرکزی جذب کرده است. یعنی بانک مرکزی در همین مدت به هر دلیلی سعی کرده اوراق دولتی کمتری از بانک ها بخرد. به همین دلیل نرخ بهره در بازار افزایش داشته چراکه نقدینگی برای بانک‌های ناتراز کاهش یافته است.
در همین دوره ۸۸ هزار میلیارد تومان اوراق دولتی جدید فروخته شده و یکی از پرعرضه ترین دوران عرضه ی اوراق دولتی در مدت زمان کوتاهی را تجربه کرده ایم.
اخیرا برخی کارشناسان بسیار روی این موضوع تاکید دارند که نرخ بهره در بازار تعیین می شود. اگر بازار در تعادلی باشد که مثلا تقاضا برای پول از عرضه اش فزونی یابد، نرخ بهره بالا می رود و برعکس. این تاکید و این ادعا اتفاقا کاملا درست است.
نرخ بهره اتفاقا به عرضه و تقاضای پول و بانک مرکزی مرتبط می شود. در ایران و در بازار پول، عرضه ی آن به شدت در ید بانک مرکزی است. یعنی بانک مرکزی تعیین می کند عرضه ی پول چقدر باشد. پس اینکه بگوییم نرخ بهره بالا یا پایین به بانک مرکزی ربط ندارد کاملا اشتباه است. البته در دنیا و حتی در اقتصادهای پیشرفته (آمریکا، اروپا، چین، ژاپن و غیره) هم ساختار عرضه ی پول تقریبا چنین است. در حال حاضر مهمترین ابزار تعیین عرضه ی پول توسط بانک مرکزی ایران قراردادهای ریپو است که دقیقا کپی مدل های کشورهای پیشرفته است.
چرا همین نرخ بهره در بازار تعیین می شود، چون در ایران حتی تقاضای پول هم به نوعی در کنترل بانک مرکزی و بانک هاست. مهترین متقاضی پول در بازار ایران اول بانک های ناتراز و بعد دولت است. عدم نظارت بر بانک های نارتراز و جلوگیری از رشد موهوم ترازنامه ی آنها باز مستقیما به بانک مرکزی و فرزین مربوط می شود
در حال حاضر مهمترین متقاضی پول بانک های ناتراز و دولت است و کاهش نرخ بهره از همه بیشتر به نفع اینها می شود. اما نکته این است، آیا عدم کاهش نرخ بهره، تقاضای این دو اژدها را کاهش می دهد؟ خیر
نرخ سود اخزا از ابتدای شهریور (هم زمان با استقرار کابینه ی جدید) روند افزایشی به خودش گرفته و به ۳۱ درصد رسیده است. البته توجه به این نکته ضروری است که ناظر بازار با مداخله در معاملات اجازه ی انجام برخی معاملات با نرخ های بالاتر را نمی دهد. وگرنه نرخ سود اخزا به صورت واقعی الان حداقل ۳۴ درصد بود.
دقیقا در دوره ای که انتشار اوراق دولتی افزایش پیدا کرد بانک مرکزی خرید اوراق دولتی را کم کرده است و باعث شده نرخ سود اخزا بالا برود.
نرخ بهره در واقع قیمت پول است و اگر پول را یک کالا فرض کنیم، پس قیمت آن یعنی نرخ بهره در بازار و براساس عرضه و تقاضا تعیین می شود.
تمام حقوق برای پایگاه خبری سرمایه فردا محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
سرمایه فردا