عدم‌پرداخت مطالبات، موضوعی است که به‌شدت گریبانگیر صنعتگران برای ادامه تولید شده و آنها را به دلیل در اختیار نداشتن نقدینگی کافی از افزایش فعالیت بازمی‌دارد.

به گزارش سرمایه فردا، عدم‌پرداخت مطالبات، موضوعی است که به‌شدت گریبانگیر صنعتگران برای ادامه تولید شده و آنها را به دلیل در اختیار نداشتن نقدینگی کافی از افزایش فعالیت بازمی‌دارد. این موضوع تقریبا در همه ۱۱صنعت منتخب گزارش ماهانه شامخ، به‌تناوب کم یا زیاد، خود را نمایان کرده است و تاثیرات آن، به‌راحتی قابل چشم‌پوشی نیست.

اگر قرار باشد عملکرد کلی شامخ صنایع منتخب را در یک‌عبارت خلاصه کرد، می‌‌‌توان عبارت «ترس از تولید به دلیل فقدان نقدینگی» را برای آن در نظر گرفت. جدیدترین گزارش مرکز پژوهش‌‌‌های اتاق بازرگانی از شامخ صنایع منتخب در مردادماه، در مقایسه با شامخ تیرماه صنایع، نشان‌‌‌دهنده این است که تنها صنایع ماشین‌سازی و لوازم‌خانگی با رشدی قابل‌توجه و ۱۰واحدی و صنایع فرآورده‌‌‌های نفت و گاز با رشد ۹واحدی مواجه شده‌‌‌اند و در میان ۹صنعت منتخب دیگر تنها سایر صنایع با رشد بسیار اندکی مواجه شده است.

بر این اساس، شامخ مردادماه صنایع لاستیک و پلاستیک ۰۴/ ۵۴، صنایع فرآورده‌‌‌های نفتی و گازی ۴۷/ ۵۵، صنایع نساجی ۹۲/ ۴۷، صنایع ماشین‌سازی و لوازم‌خانگی ۲۰/ ۶۲، صنایع کانی غیرفلزی ۴۶/ ۴۹، صنایع فلزی ۰۶/ ۴۲، صنایع غذایی ۳۵/ ۴۷، صنایع شیمیایی ۱۰/ ۵۰، صنایع چوب، کاغذ و مبلمان ۹۶/ ۳۸، صنایع پوشاک و چرم ۲۲/ ۴۲ و سایر صنایع، ۹۳/ ۴۸ اعلام شده است.

با نگاهی به شرایط و مشکلات موجود، باید این انتظار را داشت که وضعیت صنایع در شامخ ماه آتی نیز همین روند فعلی را طی کند یا اینکه وضعیتی نابسامان‌‌‌تر را تجربه کند. با نگاهی اجمالی متوجه خواهیم شد که صنایع منتخب به دلیل کاهش تقاضا، عدم‌‌‌پرداخت به‌‌‌موقع مطالبات، عدم‌‌‌تامین مالی و دریافت وام و تسهیلات، در وضعیت نابسامانی برای تولید قرار گرفته‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند.

کاهش شاخص مواد اولیه در لاستیک و پلاستیک

مقایسه شامخ تیرماه با شامخ صنعت لاستیک و پلاستیک در مردادماه نشان‌دهنده این است که با وجود رشد مقدار تولید محصولات، میزان سفارش‌های جدید کاهش ۳واحدی را به خود دیده است و با توجه به اینکه صنایع مختلف از عدم‌پرداخت به‌موقع مطالبات خود گلایه می‌کنند، این صنایع نیز با این موضوع مواجه شده و سرعت انجام و تحویل سفارش خود را کاهش داده‎‌‌‌اند.

از سوی دیگر با توجه به نگرش منفی نسبت به آینده از سوی بازار، با وجود کاهش شاخص قیمت خرید مواد اولیه، شاخص موجودی مواد اولیه نیز با کاهش شدید حدود ۳۰واحدی مواجه شده است. رشد اندک شاخص موجودی محصولات نیز نشان‌دهنده این است که صنایع لاستیک و پلاستیک ترجیح داده‌‌‌اند تغییری در میزان دپوی محصولات خود ندهند.

 کاهش قیمت محصولات تولیدشده و میزان فروش محصولات نیز مهر تایید محکمی بر این موضوع است که این صنایع در تحقق انتظارات تولید ۴۶/ ۸۸واحدی خود برای تولید در ماه آتی موفق نخواهند بود.

رشد شامخ نفت و گاز

با بررسی آمار شامخ تیرماه و مردادماه صنایع فرآورده‌‌‌های نفت و گاز، درمی‌‌‌یابیم که با توجه به رشد میزان سفارش‌های جدید و نیاز برخی صنایع دیگر به خوراک‌‌‌های مد نظر، تولید این صنعت نیز با رشد حدود ۱۸واحدی مواجه شده است. با توجه به اینکه این صنایع، تقریبا دولتی هستند و خریداران آنها باید در پرداخت‌‌‌های خود تعلل کمتری داشته باشند، می‌‌‌توان منطقی دانست که چرا سرعت انجام و تحویل سفارش این صنایع، افزایش ۱۰واحدی به خود ببیند.

 نیاز همیشگی دیگر صنایع به نفت و انرژی باعث می‌شود تا صحت این اتفاق، بیش از پیش اثبات شود. با این حال به دلیل جهش ۱۷واحدی شاخص قیمت خرید مواد اولیه، شاخص موجودی مواد اولیه با کاهش تقریبا ۱۰واحدی مواجه شده است. بهبود فضای بین‌المللی تجارت نفتی باعث شده است تا میزان صادرات این صنایع با رشد محسوسی روبه‌‌‌رو شود.

با توجه به رشد قابل‌توجه شاخص میزان فروش محصولات، می‌‌‌توان شاخص انتظار تولید در ماه آینده با عدد ۶۳/ ۶۵ را منطقی دانست.

سقوط بزرگ نساجی

صنایع نساجی با سقوط قابل‌توجه در شامخ کل خود در مرداد، وضعیت نابسامانی را سپری می‌کنند.

کاهش بیش از ۱۱واحدی شاخص میزان سفارش‌ها، تاثیر شگرفی بر شاخص تولید گذاشته و بیش از ۲۵واحد افت را در این شاخص مشاهده می‌‌‌کنیم. این موضوع در کنار بحث عدم‌پرداخت مطالبات بر همه صنایع تاثیرگذار بوده است. با وجود این، وضعیت تلخ موجودی مواد اولیه در این صنعت از بعد شاخصی، تفاوت قابل‌توجهی در مردادماه به خود دید و با رشد ۲۳واحدی مواجه شد تا این شاخص، کمی سامان‌یافته‌‌‌تر شود. البته کاهش ۱۱واحدی شاخص قیمت خرید مواد اولیه نیز بر این موضوع اثربخش بوده است. با این حال چشم‌انداز مبهم این صنعت، باعث شد تا میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی کار از بعد شاخصی، افت ۶۷/ ۱۶واحدی را به خود ببیند. کاهش تولید و در عین حال افزایش محسوس میزان فروش محصولات از بعد شاخصی، باعث شده است تا این صنایع محصولات دپویی خود را در اولویت فروش قرار دهند و افت بیش از ۲۲واحدی شاخص موجودی انبار مشاهده شود.

با اینکه در ماه گذشته، انتظارات تولید رقمی منطقی را به خود دیده بود و حتی فراتر از آن نیز محقق شد، عدد ۷۵ برای این شاخص، بیش از حد خوش‌بینانه است.

جهش شامخ ماشین‌‌‌سازی و لوازم‌‌‌خانگی

با بررسی آمار منتشرشده شامخ صنایع مردادماه، مشاهده می‌شود که با رشد شاخص میزان سفارش‌های جدید در صنایع ماشین‌‌‌سازی و لوازم‌‌‌خانگی به میزان ۱۷واحد، مقدار تولید محصول نیز رشد محسوسی به خود دید. با وجود این، بالا ماندن شاخص قیمت خرید مواد اولیه باعث شد تا شاخص موجودی مواد اولیه نیز تغییر چندانی به خود نبیند.

با رشد ۱۵واحدی شاخص میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی کار، تاثیر مثبتی روی تولید، افزایش میزان فروش محصولات و میزان صادرات گذاشته شد. ناترازی‌‌‌های انرژی نیز تاثیر اندکی روی کاهش شاخص میزان مصرف‌‌‌ حامل‌‌‌های انرژی این صنایع گذاشت. با توجه به تحقق انتظارات تولید ماه گذشته، انتظار ۶۴واحدی تولید برای ماه آینده، عددی منطقی به نظر می‌‌‌رسد.

رکود صنایع غیرفلزی

کاهش شاخص میزان سفارش‌های جدید در کانی‌‌‌های غیرفلزی نیز روند رکودی را ایجاد کرد و بر کاهش شاخص مقدار تولید محصولات، سرعت انجام و تحویل سفارش‌ها و ناامیدی موثر بر کاهش میزان استخدام نیروی کار، اثر گذاشته است. همچنین کاهش محسوس شاخص قیمت خرید مواد اولیه، باعث شد تا رشد ۳واحدی در شاخص موجودی مواد اولیه مشاهده شود.

خطر فقدان مواد اولیه در صنایع پوشاک و چرم

در حالی که در صنایع پوشاک و چرم نیز رویه کاهش شاخص سفارش‌های جدید (۸۹/ ۳۸) و کاهش شاخص تولید (۷۸/ ۲۷) را می‌‌‌توان مشاهده کرد، کاهش وحشتناک شاخص موجودی مواد اولیه به میزان ۷۸/ ۲۷واحد، زنگ خطر فقدان مواد اولیه در این صنایع را به صدا درآورد. رشد محسوس شاخص قیمت مواد اولیه به میزان بیش از ۶واحد بر این موضوع اثر‌گذار بود.

اما به طور کلی، توجه بیشتر این صنایع به افزایش استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی، موجب شد تا کمتر به خرید مواد اولیه در این صنایع توجه شود. از سوی دیگر دلیل افزایش محسوس در میزان فروش محصولات به‌رغم کاهش چشمگیر شاخص صادرات محصولات چرم و پوشاک را می‌‌‌توان در کاهش ۱۱واحدی شاخص قیمت محصولات تولیدی یافت. جالب اینکه انتظارات تولید ماه گذشته در این ماه تحقق تقریبی را به خود دید، اما با آمارها و وضعیت وخیم موجودی مواد اولیه این صنایع، نمی‌‌‌توان انتظار داشت که عدد ۲۲/ ۷۲ در شاخص انتظارات تولید در ماه آینده، محقق شود.

روند ساکن سایر صنایع در شامخ صنعت

ثبات در شاخص‌‌‌های میزان سفارش‌های جدید و تولید محصولات در سایر صنایع، در کنار کاهش سرعت انجام و تحویل سفارش‌ها، نشان‌‌‌دهنده این است که حتی با وجود ثبات در سایر صنایع از بعد تولید و سفارش، بحث عدم‌پرداخت به‌موقع مطالبات در این بخش هم مطرح است. از سوی دیگر روند کاهشی شاخص موجودی مواد اولیه این بخش نیز ادامه‌دار بود که می‌‌‌توان دلیل آن را به افزایش شاخص قیمت خرید مواد اولیه مرتبط دانست (۵۷/ ۷۸). کاهش موجودی محصولات دپوشده نیز نشان‌دهنده آن است که محصولات فروخته‌شده، عمدتا در این صنایع نیز از بخش انبار بوده‌‌‌اند.

نکته جالبی که در همه صنایع منتخب ۱۱بخش دیده می‌شود جایی است که مصرف حامل‌‌‌های انرژی یا به مقداری اندک یا مانند بخش سایر صنایع به مقدار قابل‌توجهی کاهش داشته است و این، معنایی جز تاثیر قطعی‌‌‌های برق بر روند تولید ندارد. در نهایت مدیران خرید سایر صنایع، انتظار دارند در ماه آتی، شاخص تولید در عددی نزدیک به ۱۴/ ۵۷ قرار داشته باشد./دنیای اقتصاد