گزارش‌های مرکز آمار ایران از افزایش چشمگیر نرخ تورم در بخش مسکن حکایت دارد، از این رو بسیاری از مستاجران و مالکان با چالش‌های جدیدی در زمینه میزان اجاره مسکن مواجه شده‌اند.

به گزارش سرمایه فردا، میزان اجاره مسکن به یکی از موضوعات حساس و چالش‌برانگیز در بازار مسکن ایران تبدیل شده است. در شرایطی که تورم و نوسانات ارزی روز به روز افزایش می‌یابد، مستاجران و صاحبان خانه‌ها به دنبال پاسخ‌هایی برای چگونگی تأثیر این تغییرات بر میزان اجاره‌هایشان هستند. گزارش‌های اخیر مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که نرخ تورم در بخش مسکن به طرز چشمگیری افزایش یافته و باعث شده است میزان اجاره مسکن نیز به مراتب بیشتر از پیش‌بینی‌های دولت رشد کند. در این مقاله، به بررسی اثرات تورم ارز بر میزان اجاره مسکن و همچنین تحلیل تصمیمات دولتی در این زمینه خواهیم پرداخت.

با افزایش تورم و نوسانات ارزی، میزان اجاره مسکن به یکی از موضوعات حساس و بحث‌برانگیز بازار املاک ایران تبدیل شده است. در این مقاله به بررسی تاثیرات اقتصادی این تغییرات و تحلیل واکنش‌های بازار مسکن می‌پردازیم.

تورم ارز و تأثیر آن بر میزان اجاره مسکن

یک کارشناس مسکن اثرگذاری نرخ ارز بر میزان اجاره مسکن را تشریح کرد تورم ارز در مسکن با تاخیر بروز می‌کند گروه اقتصادی: مرکز آمار ایران در هفته‌های گذشته گزارش داد: در بخش مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها، تورم نقطه به نقطه ۳۸ درصد و نرخ تورم سالانه ۴۰.۷ درصد افزایش یافته است. در این گزارش امده است، بخش اجاره مسکن نیز تورم نقطه به نقطه ۳۸.۲ درصد افزایش یافته و نرخ تورم سالانه (یک‌سال منتهی به آذرماه سال ۱۴۰۳) برای اجاره مسکن ۴۱.۵ درصد بوده است. این آمار نشان می‌دهد که علی‌رغم اعلام دولت مبنی بر حداکثر افزایش ۲۵ درصدی مبلغ اجاره برای سال جاری، مستاجرانی که قصد تمدید یا تغییر محل اجاره خود در پاییز و زمستان را دارند، با افزایش مبلغ اجاره‌ای بیشتر از نرخ تورم مواجه شده‌اند.

رابطه تورم و قدرت خرید با میزان اجاره مسکن

مهدی سلطان محمدی، کارشناس و فعال حوزه مسکن درباره اثرگذاری تورم ناشی از افزایش ارزش دلار در ماه های اخیر و اثرگذاری این موضوع بر میزان اجاره مسکن و بازار املاک به وطن امروز اظهار کرد: قیمت مسکن در این چند دهه به شدت تحت تأثیر نوسانات ارزی بوده و این موضوع به یکی از چالش‌های اصلی بازار مسکن تبدیل شده است. سلطان محمدی تأکید کرد که خیلی از افرادی که در بخش مسکن سرمایه‌گذاری می‌کنند، مصرف‌کننده نهایی نیستند. این سرمایه‌گذاران بیشتر به دنبال کسب سود از طریق خرید و فروش یا اجاره دادن املاک هستند. بنابراین، تحولات بازار مسکن بیشتر تحت تأثیر رفتار این گروه قرار دارد تا مصرف‌کنندگان واقعی.

این کارشناس همچنین به ارتباط میزان اجاره مسکن با تورم و قدرت خرید خانواده‌ها اشاره کرد و افزود: در سال‌های اخیر، میزان اجاره مسکن نسبت به قیمت مسکن عقب مانده بود، اما در ماه های گذشته و در پی تاثیر انتظارات تورمی این روند تغییر کرده. این کارشناس گفت: میزان اجاره‌بهای سالیانه در سیستم املاک مسکن احتمالا تا اخر سال به تدریج به ۴.۵ تا ۵ درصد قیمت مسکن خواهد رسید. این تغییرات در میزان اجاره مسکن مستقل از نوسانات قیمت مسکن پیش خواهد رفت و تا زمانی که افزایش نرخ ارز ادامه داشته باشه و قیمت تمام شده ساخت و فروش را تحت تأثیر قرار دهد، روند افزایشی بازار اجاره هم احتمالا ادامه خواهد داشت.

تأثیرات کوتاه‌مدت و بلندمدت تصمیمات دولتی بر میزان اجاره مسکن

سلطان محمدی ضمن اشاره به تأثیرات کوتاه‌مدت حمایت‌های دولت و قوانین اعلام شده بر کنترل میزان اجاره مسکن، هشدار داد که این سیاست ها در بلندمدت با کاهش عرضه واحدهای اجاره‌ای می‌تواند به زیان مستأجران منجر شود. وی توضیح داد که قیمت اجاره به عرضه و تقاضا وابسته است و کاهش عرضه معمولاً به افزایش قیمت‌ها منجر خواهد شد. افزایش قیمت‌های کنونی هم از یه سو باعث کاهش و کند شدن ساخت و ساز و عرضه شده و از سوی دیگه روی قیمت نهایی املاک اثرگذار بوده. بنابراین، انتظارات تورمی مردم با توجه به این روند شکل گرفته که باعث افزایش میزان اجاره مسکن برای بار دوم در میانه سال شده است.

این کارشناس به ریسک‌های مرتبط با اجاره دادن و مقررات سخت‌گیرانه دولت اشاره کرد و گفت: این عوامل ممکن است سرمایه‌گذاران و مالکان املاک را از ورود به بازار اجاره منصرف کند. بنابراین، با کاهش عرضه واحدهای اجاره‌ای، قیمت‌های مسکن استیجاری به سمت افزایش حرکت خواهد کرد.

وضعیت مستأجران در تهران: چالش‌ها و راهکارها

سلطان محمدی همچنین به وضعیت مستأجران در تهران اشاره کرده و گفت: خواسته یا ناخواسته، حدود ۵۰ درصد از مردم تهران مستأجر هستند. این در حالی است که تقاضا برای اجاره به طور مداوم در حال افزایش است، در حالی که عرضه کاهش پیدا کرده است. این دو عامل در نهایت منجر به افزایش میزان اجاره مسکن خواهد شد و حالا می‌بینیم که مستاجران در شرایطی که افزایش قیمت رو مشاهده می‌کنند، به مناطق پایین‌تر و مستاجران مناطق پایین شهر به طرف شهرستان‌های اطراف تهران کوچ می‌کنند که این هم اثرات اقتصادی و اجتماعی خاص خودش را در حمل و نقل و مصرف سوخت و … دارد.
وی در پایان، به ویژگی‌های خاص بازار خرید و فروش مسکن اشاره کرد و گفت: این بازار، بازاری کند و لخت است و تغییرات قیمت در آن به سرعت بازار دلار نیست. بنابراین، تأثیر نوسانات نرخ دلار بر قیمت مسکن معمولاً با تأخیر رخ می‌ده و اثر افزایش نرخ دلار بر بازار مسکن هنوز به‌طور کامل مشخص نشده است و معولا در بازار مسکن این اثرات در بازه بیش از سه ماه دیده خواهند شد.