راهکار کاهش مصرف برق تابستان

به گزارش سرمایه فردا، گفته می‌شود مصرف برق کولرها و دستگاه‌های سرمایشی در ایران، به تنهایی بیش از کل مصرف برق در کشور مصر با جمعیت ۱۰۵ میلیون نفری است.

حقیقت این است که الگوی مصرف و تقاضای برق، به خاطر تحولات فناوری و نیز سبک زندگی، دگرگون شده است. روزگاری نه چندان دور، یعنی ۲۰ سال پیش، اوج مصرف برق در ساعات اولیه شب بود. ولی امروزه این ساعت، به ظهر تابستان منتقل شده که در اوج روشنایی طبیعی روز است.

با در نظر گرفتن تفاوت حدودا ۴۰ درصدی میزان مصرف برق در ظهر تابستان با روزهای مطبوع پاییز و بهاری، روشن می‌شود که عامل اصلی وضع ناترازی برق، کولرها و دستگاه‌های سرمایشی اند.

اگر ۲۰ سال پیش، نهضت جایگزینی لامپهای رشته‌ای با لامپهای کم‌مصرف، توانست تا حد بسیاری وضع برق را بهتر کند؛ امروز عقلای صنعت و اقتصاد و فرهنگ، باید در فکر بهبود وضع کولرها و دستگاه‌های سرمایشی در ایران باشند.

جایگزین کولرهای قدیمی با جدید راهکار کاهش مصرف برق

این راهکار حتی از سرمایه‌گذاری در گسترش ظرفیت تولید برق و ساخت نیروگاه، هم مؤثرتر و هم کم‌هزینه‌تر و هم فوری‌تر می‌نماید؛ چه آنکه کاهش ۵۰ درصدی در مصرف برق کولرها، می‌تواند کل بحران ناترازی برق در تابستان را یکباره برطرف کند.

به طور مشخص در سالیان اخیر، و مخصوصا بعد از روی کار آمدن دولت آقای روحانی و تثبیت قیمت انرژی و در واقع کاهش پیوسته قیمت نسبی برق، خانوارها در مناطقی از کشور که شرجی نیست و کولر آبی جواب می‌دهد، به سمت استفاده از کولر گازی رفتند.

یک کولر گازی کوچک، حداقل ۲۰۰۰ وات برق مصرف می‌کند و یک کولر آبی در دور کند، ۴۰۰ وات می‌کشد، این یعنی مصرف ۵ برابری برق.

وانگهی توان خنک‌سازی کولر گازی، کاملا تابع حجم خانه و محیط است. یعنی یک خانه بزرگ یا یک مسجد با سقف بلند، نیازمند کولرهای گازی پرتوان و متعدد است.

ولی کولر آبی سازوکار خنک‌سازیش متفاوت است و با وجود کانال‌کشی، می‌تواند همزمان اتاقهای دیگر را هم خنک سازد. به عبارت ساده‌تر، همان کاری را که یک کولر آبی با مصرف ۴۰۰ وات برق برای یک آپارتمان ۱۰۰ متری می‌کند، دو تا سه کولر گازی با مجموع مصرف ۴۰۰۰ تا ۶۰۰۰ وات باید صورت دهند.

همچنین وضع برای تالارها و پاساژها و مساجد و کلاً محیطهای با سقف بلند و حجم زیاد، بسیار بدتر است؛ خاصه آنکه جابجایی هوا و حرارت به خاطر عایق‌بندی ضعیف، در کارکرد غیربهینه کولر گازی اثر بسیار بیشتری نسبت به کولر آبی دارد. مخلص کلام آنکه هدف نهضت جدید اصلاح الگوی مصرف، بازگشت به استفاده از کولر آبی به جای کولر گازی در مناطق غیرشرجی ایران باید باشد، یعنی شهرهای پرجمعیت و گرم تهران، اصفهان، شیراز، مشهد، یزد، کرمان و امثالهم.

مورد دیگری که در نهضت احتمالی اخیر می‌تواند موثر باشد، جایگزینی تدریجی کولرهای آبی فعلی با کولرهای آبی هوشمند است. موتورهای القایی به کار رفته در کولرهای آبی معمولی، هم مصرف برق نسبتا بالایی دارند، و هم اینکه کنترل‌پذیریشان محدود است.

یعنی دو دور بیشتر ندارند، که سرعت در دور تند حدود ۳۰۰۰ و در دور کند ۱۵۰۰ دور در دقیقه است. این دورها، بالا هستند و برای کاهش سرعت و افزایش قدرت و گشتاور، در کولرهای آبی مجبور به استفاده از تسمه و پولی هستیم. همچنین لحظه راه‌اندازی و شروع به کار موتور القایی، چندین برابر حالت معمول برق می‌کشد که این منجر به آسیب‌هایی به شبکه برق می‌شود.

اما کولرهای هوشمند جدید، از موتور جریان مستقیم بدون جاروبک موسوم به بی‌ال‌دی‌سی استفاده می‌کنند که هم مصرف برق پایین‌تر، و هم ۲۰ تعداد دور، و هم راه‌اندازی ملایمی دارد. این کولرها با استفاده از حسگرهایشان، می‌توانند دور موتور را متناسب با دمای هوا و تعیین کاربر تنظیم و بالا و پایین کنند. به عبارتی وقتی کولر قدیمی نمی‌تواند در حالت دور کند کمتر از ۴۰۰ وات مصرف کند، کولر جدید می‌تواند با دورهای پایین‌تر، ۲۰۰ وات بکشد و رضایت کاربر را نیز فراهم کند.

بدین ترتیب با تعویض تدریجی کولرهای آبی موجود با کولرهای آبی هوشمند، می‌توان مصرف برق را نیز کاهش چشمگیری داد و بحران ناترازی برق در ایران را فرونشاند. از آنجایی که قیمت کولرهای آبی هوشمند، تقریبا دو برابر نظایر قدیمیشان است، خرید و استفاده از این وسیله نیازمند انگیزه کافی در مصرف‌کننده میباشد.

خوشبختانه فناوری تولید چنین کولرهایی در شرکت‌ها و کارخانه‌های متعددی در داخل کشور وجود دارد، ولی ایجاد انگیزه در مصرف‌کننده، کار دولت و سیاستگذار است.

در تابستان ناترازی برق به ۱۷ هزار مگاوات رسیده است. بخشی از این کمبود برق تابستان به مصرف برق کولرگازی برمی‌گردد. اما راهکار چیست؟