سه شنبه ۱۸ دی ۱۴۰۳
به گزارش سرمایه فردا، مشروط‌سازی صدور انشعابات انرژی به رعایت مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان، یک راه‌حل ساده اما بنیادین برای کاهش مصرف انرژی ساختمان‌ها است.
عبدالکریم حسینی وحدت، کارشناس انرژی: مشروط‌سازی صدور انشعابات انرژی به رعایت مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان، یک گام اساسی و موثر است که می‌تواند مصرف انرژی ساختمان‌ها را تا ۳۰ درصد کاهش داده و بحران ناترازی انرژی کشور را مهار کند.
ایران با منابع عظیم انرژی خود سالانه هزاران میلیارد تومان از سرمایه ملی را به دلیل هدررفت انرژی در ساختمان‌ها از دست می‌دهد. مصرف بیش از ۴۰ درصد انرژی کشور در ساختمان‌ها و عدم رعایت استانداردهای مصرف انرژی باعث هدررفت بی‌رویه انرژی شده و بحران ناترازی انرژی را تشدید می‌کند.
یکی از دلایل اصلی عدم موفقیت در کاهش مصرف انرژی ساختمان‌ها، نبود سازوکار اجرایی مشخص و آیین‌نامه‌های منسجم است.
تصور کنید ایران، با تمام منابع عظیم انرژی‌اش، سالانه ده‌ها هزار میلیارد تومان از این سرمایه ملی را به‌سادگی از دست بدهد. این واقعیت تلخی است که در پشت پنجره‌ها، دیوارهای ناکارآمد و سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی غیراستاندارد ساختمان‌های کشور نهفته است. بیش از ۴۰ درصد از مصرف انرژی ایران به ساختمان‌ها اختصاص دارد و بخش عظیمی از آن هدر می‌رود. علت اصلی این هدررفت، عدم رعایت استانداردهای مصرف انرژی در ساختمان‌ها، به‌ویژه مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان است. در این مقررات، کاهش مصرف انرژی، به‌ویژه در بخش‌های گرمایشی و سرمایشی پیش‌بینی شده است. با این حال، بسیاری از ساختمان‌ها هنوز به این استانداردها پایبند نیستند.
یکی از دلایل اصلی عملیاتی نشدن مبحث ۱۹، نبود سازوکار اجرایی مشخص و آیین‌نامه‌های منسجم است. هرچند صدور انشعابات انرژی برای ساختمان‌ها مشروط به تایید مهندس ناظر است، اما گزارش‌های مهندس ناظر اغلب به این نکته اشاره دارند که سازوکار مشخص و روشنی برای ارزیابی رعایت استانداردهای مصرف انرژی در ساختمان‌ها وجود ندارد. این خلا قانونی و نبود سازوکار اجرایی کافی، موجب می‌شود که رعایت مبحث ۱۹ در عمل با مشکل روبرو شود و ساختمان‌ها بدون بررسی دقیق استانداردهای انرژی به شبکه انرژی کشور متصل شوند.
مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان، استانداردی است که اجرای آن می‌تواند مصرف انرژی ساختمان‌ها را تا ۳۰ درصد کاهش دهد. اما در عمل، کمتر از ۱۵ درصد ساختمان‌ها به این استانداردها پایبند هستند. چرا؟
در حال حاضر، فرآیند صدور انشعابات گاز، برق و آب برای ساختمان‌ها مشروط به تایید گزارش‌های مهندسین ناظر است. اما مشکلی که وجود دارد این است که گزارش‌های ناظران معمولاً شامل این جمله هستند: “سازوکار اجرایی و آیین‌نامه مشخصی برای رعایت مبحث ۱۹ وجود ندارد.” این شکاف در قوانین اجرایی، عملاً باعث می‌شود که انشعابات انرژی بدون بررسی رعایت استانداردهای انرژی به ساختمان‌ها داده شود. حالا بیایید این سناریو را تصور کنیم: صدور انشعابات گاز، برق و آب برای هر ساختمان، به تایید گزارش‌های نظارتی مهندسین ناظر از رعایت مبحث ۱۹ مشروط شود. این تغییر ساده، اما عمیق، می‌تواند نقطه عطفی در مصرف انرژی کشور باشد.
در کنار این تغییر، یک نیاز اساسی وجود دارد که نباید از نظر دور بماند: تدوین و تدقیق برنامه و فرآیند مدیریت انرژی متناسب با مبحث ۱۹ که مهندسین ناظر در گزارش‌های خود به آن ارجاع می‌دهند.
برای تحقق این تغییر بنیادی، نیازمند یک سازوکار مشترک میان نظام مهندسی و وزارت نفت و نیرو هستیم. در این مسیر، چند گام کلیدی باید برداشته شود:
برای اینکه این اقدام به نتیجه برسد، باید از ابتدا در فرآیند طراحی ساختمان‌ها، توجه ویژه‌ای به صرفه‌جویی انرژی و حفظ منابع طبیعی داشته باشیم:
سرانه‌های مصرف استاندارد برای آب، برق و گاز باید به دقت در طراحی ساختمان‌ها رعایت شود. به‌عنوان مثال، سرانه مصرف آب برای هر نفر در ساختمان‌های مسکونی باید حدود ۱۵۰ لیتر در روز باشد و مصرف برق حدود ۵-۷ کیلووات ساعت در روز.
اجرای این سیاست می‌تواند نتایج شگفت‌انگیزی را به دنبال داشته باشد:
این ایده ساده نیست؛ این یک تحول اساسی است. اگر می‌خواهیم به سمت آینده‌ای پایدار حرکت کنیم، لازم است از این فرصت استفاده کنیم و مشروط‌سازی انشعابات انرژی را به عنوان یک ابزار تحول‌آفرین در دست بگیریم.
با اجرای این سیاست، ایران می‌تواند نه تنها از هدررفت عظیم انرژی جلوگیری کند، بلکه به الگویی برای مدیریت انرژی در سطح جهانی تبدیل شود. آیا زمان آن نرسیده که این تغییر بزرگ را آغاز کنیم؟
تمام حقوق برای پایگاه خبری سرمایه فردا محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
سرمایه فردا