رضا کیان، مدیر تحقیق و توسعه بورس تهران، با تشریح روند جهانی اوراق‌بهادارسازی کالاها، توضیح داد که چگونه طلا، غلات، نفت و حتی دارایی‌های دیجیتال از مسیر صندوق‌های کالایی و ابزارهای مشتقه وارد بورس‌های اوراق بهادار شده‌اند و چه الگویی می‌تواند برای توسعه بازار سرمایه ایران الهام‌بخش باشد.

به گزارش سرمایه فردا، رضا کیان، مدیر تحقیق و توسعه بورس تهران، در گفت‌وگویی با سنا به روند رو‌به‌گسترش ابزارهای مالی قابل معامله در بورس‌های جهان اشاره کرد و گفت امروز دامنه اوراق بهادار به اندازه‌ای وسیع شده که تقریباً هر نوع دارایی قابلیت ورود به بورس‌های اوراق بهادار را دارد. او توضیح داد که بورس‌های بزرگ دنیا مانند نیویورک، نزدک، مالزی و سنگاپور سال‌هاست پذیرای اوراق کالایی طلا هستند؛ موضوعی که نشان می‌دهد ظرفیت بورس‌های اوراق بهادار برای پذیرش ابزارهای مبتنی بر کالا بسیار بالاست.

کیان ادامه داد که این روند تنها محدود به فلزات گران‌بها نیست و حتی کالاهای اساسی مانند گندم، سویا و ذرت نیز از طریق فرآیند «اوراق‌بهادارسازی» وارد بورس‌های اوراق بهادار شده‌اند. به گفته او، راه‌اندازی صندوق‌های کالایی یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای تبدیل دارایی‌های کالایی به اوراق بهادار و عرضه آن‌ها در بازار سرمایه است.

او در توضیح تفاوت بورس‌های کالایی و بورس‌های اوراق بهادار گفت: در بورس‌های کالایی معمولاً ابزارهایی معامله می‌شود که امکان تحویل فیزیکی کالا در سررسید را دارند؛ مانند قراردادهای آتی و مشتقات کالایی. اما در بورس‌های اوراق بهادار، صندوق‌های کالایی و ابزارهای مالی مبتنی بر کالا بدون الزام به تحویل فیزیکی معامله می‌شوند.

کیان با اشاره به تجربه جهانی افزود: در بورس‌های انرژی دنیا، قراردادهای آتی و اختیار معامله نفت خام در بورس‌های کالایی معامله می‌شود، اما صندوق‌های قابل معامله نفت مانند «ProShares Ultra Bloomberg Crude Oil» و «Invesco DB Oil Fund» در بورس اوراق بهادار نیویورک خرید و فروش می‌شوند. همین الگو در بازار فلزات نیز دیده می‌شود؛ جایی که قراردادهای آتی طلا و مس در بورس شیکاگو معامله می‌شود، اما صندوق‌های قابل معامله طلا در بورس نیویورک پذیرش شده‌اند.

او در ادامه به حوزه دارایی‌های دیجیتال پرداخت و گفت: قراردادهای آتی و اختیار معامله مرتبط با کریپتو در بورس کالای شیکاگو دادوستد می‌شود، در حالی که صندوق‌های کریپتو در بورس‌های نیویورک و نزدک پذیرش شده‌اند. این روند نشان می‌دهد که بازارهای مالی جهان به سمت تفکیک نقش بورس‌های کالایی و بورس‌های اوراق بهادار حرکت کرده‌اند؛ جایی که ابزارهای تحویلی در بورس‌های کالایی و ابزارهای مالی مبتنی بر دارایی در بورس‌های اوراق بهادار معامله می‌شوند.