نارضایتی از وضعیت نان سال‌هاست که همچنان شکایت از گرانی نان را در صدر شکایات مردم قرار داده است. در این گزارش جزئیات بررسی شده است.

به گزارش سرمایه فردا، مهم‌ترین و پرتعدادترین این شکایت از گرانی نان ، کم‌فروشی، آب رفتن وزن چانه‌های نان، کیفیت پایین، آردفروشی به واحدهای صنف و صنعت، ترش بودن نان و غیرقابل‌مصرف شدن زودهنگام نان مطرح است.
همه این تخلفات در حالی اتفاق می‌افتد که خبازان و نانوایان وقتی می‌بینند سایر قیمت‌ها افزایش میابد، قبل از اینکه قیمت‌های مصوب جدید اعلام شود، خود نسبت به افزایش قیمت کالاهای اساسی همچون نان اقدام می‌کنند. متأسفانه شکایت از گرانی نان صورت نمی‌گیرد یا مبادی ذی‌ربط همچون اصناف پیگیری جدی را باتوجه به اوضاع تأسف‌بار اقتصادی کشور انجام نمی‌دهند. که این موضوع در روزهای اخیر و پیش از اعلام قیمت نان هم تکرار شد و نانوایان چند روز پیش از اعلام قیمت نان، این کالا را گران‌تر از قیمت مصوب می‌فروختند.

عدم رسیدگی به شکایت از گرانی نان

در برخی موارد هم دیده شده که با وجود چندین بار شکایت از گرانی نان ، تخلف همچنان ادامه دارد و پیگیری شکایت‌کننده از ۱۲۴ به این نتیجه می‌رسد که ۱۲۴ فقط انتقال‌دهنده شکایت است و کم‌کاری را به گردن بازرسان وزارت کشاورزی می‌اندازند و هیچ درگاهی هم برای پیگیری شکایت‌ها از وزارت کشاورزی وجود ندارد.
به عنوان نمونه کد پیگیری ۱۲۴۸۱۳۲۴۷۱ که شکایت کننده هفته گذشته از گران‌فروشی، کم فروشی و… یک نانوایی ثبت کرده و هنوز نه بررسی شده و نه اطلاع رسانی در این زمینه اتفاق افتاده و نانوای متخلف هنوز دارد به تخلف خود ادامه می‌دهد.
البته به گفته مسئولین، نان در اولویت بازرسی‌ها قرار دارد و در حال حاضر بازرسان دائماً به نانوایی‌های سطح کشور مراجعه نموده و نانوایی‌های متخلف را به سازمان تعزیرات حکومتی معرفی می‌نمایند؛ ولی جرایم بازدارنده نیست و پرداخت جریمه، جزء کوچکی از سود یک روز یک نانوای متخلف است.

نظارت برای جلوگیری از شکایت از گرانی نان

در سیاست‌گذاری‌های اقتصادی بنا بر این بود که با اجرایی‌شدن گام اول مرحله دوم طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان، تخلفات کاهش یابد، ولی همچنان برخی نانوایی‌ها نان را فراتر از نرخ درج شده در کارت‌خوان‌های ویژه فروش نان عرضه می‌کنند؛ این در حالی است که دولت سالانه حدود ۱۲۰ هزار میلیارد تومان یارانه آرد پرداخت می‌کند تا نان با قیمت مصوب عرضه شود؛ ولی هنوز این اتفاق در نانوایی‌ها نمی‌افتد و به‌نوعی باوجوداینکه از بیت‌المال و دارایی همه مردم کشور یارانه نان پرداخت می‌شود، ولی سود آن به جیب برخی خبازان سودجو می‌رود.
مشاهدات میدانی حکایت از آن دارند که نان با نرخ مصوب کمتر به دست مردم می‌رسد، به طور مثال سنگک کنجدی دو رو مصوبش ۹ هزار و ۵۰۰ تومان و نان ساده سنگک ۵ هزار تومان است؛ ولی متأسفانه در برخی نانوایی‌ها علاوه بر گران‌فروشی کم‌فروشی هم صورت می‌پذیرد و نان ساده را ۸ هزار تومان و نان کنجدی را تا ۱۵ هزار تومان می‌فروشند.
بازدید میدانی از محلات گوناگون تهران نشان می‌دهد که نانوایی‌ها مثلاً در محله شهرک رضویه و مشیریه قانون را رعایت نمی‌کنند و گزارش این تخلف هم به ۱۲۴ داده شد و کد رهگیری شکایات هم به پیوست گزارش وجود دارد. ولی هنوز همان تخلفات جاری است و در سایر محلات هم کم فروشی و سبکی چانه نان در برخی نانوایی‌ها ادامه دارد. نانوایی که باید چانه نان ۶۰۰ گرمی بگیرد و نان ۴۵۰ گرمی را به مشتری بدهد، نان پخته شده ۳۵۰ گرمی را به دست مشتری می‌دهد. در جواب شکایت از گرانی نان یا از سبکی نان و سوختگی آن می‌گوید: ایراد از آرد است.

افزایش قیمت نان‌های حجیم و آزادپز

همه این موضوعات در برخی استان‌ها نمود بیشتری دارد. یکی دیگر از شکایات مردم این است که در شهرستان‌ها به‌خصوص در روستاها و شهرهای کوچک شمال کشور از جمله گیلان نانوایان به کسانی که نمی‌شناسند نان ارائه نمی‌کنند. می‌گویند نان فقط برای محلی‌ها پخت می‌شود و آرد تخصیصی به ما کم است و فقط به‌اندازه محلی‌ها نان پخت می‌کنیم.
ادامه این روند خارج از عرف و انصاف و عدل انسانی و اسلامی است، سؤالی که برای مردم پیش می‌آید این است، مسافری که به قسمتی از کشورش سفرکرده حق تهیه نان ندارد؟ این شکایت را یکی از مخاطبان گفت: در سفر به یکی از شهرهای استان سمنان این اتفاق برایش رخ داده است. دیگر مخاطبان هم از تکرار این عدم عرضه نان در دیگر شهرها شکایت داشتند و درخواست کردند این موضوع مطرح و از سوی مسئولان مرتفع شود.
مشکل این است که در نهایت مسافران مجبور به تهیه نان‌های حجیم و آزادپز به قیمت بالاتر می‌شوند. در شرایطی اتفاق می‌افتد که نانوایان در روستاها بارها دیده شده به مسافری که ساعت‌ها در صف ایستاده به‌جای ۵ قرص نان با منت ۳ قرص نان ارائه می‌کنند. ولی شخصی به اسم مدرسه، کارخانه و… صدها نان را یکجا دریافت می‌کند. بعد مشخص می‌شود نامبرده دامدار است و این نان را به‌واسطه اینکه از علوفه ارزان‌تر تمام می‌شود به دام‌های خود می‌دهد.

وظیقه نهادهای نظارت درقبال شکایت از گرانی نان

هنوز پس از چند سال و اعمال چندین سیاست اقتصادی باز هم تخلفات نان، پرتکرارترین تخلفات سطح جامعه است. چرا باید یک نانوا از تخلف خود و با ظلم به اکثر مردم، روزانه ۳ تا ۵ میلیون تومان سود نادرست را به جیب بزند؟ تازه این به‌جز آردی است که پنهانی به شیرینی فروشی‌ها و آزاد پزان می‌فروشند.
در نهایت باید گفت هنوز در برخی نانوایی ها دیده می شود که با وجود اینکه به کارت‌خوان هوشمند مجهز شده‌اند، هنوز در برابر استفاده از این کارت‌خوان‌ها مقاومت می‌کنند. در برخی مواقع به خصوص ساعات آخر کار و در شب که تعداد ناظران کمتر است اقدام به دریافت وجه از مردم توسط کارت‌خوان‌های سیار و یا دریافت هزینه نایلون به جای هزینه نان را مرتکب می‌شوند. این موضوع موجب نارضایتی شهروندان از دریافت خدمات شده است.
امروز جلوگیری از این تخلفات به‌عنوان یک مطالبه عمومی مطرح است و شهروندان از سامانه ۱۳۵ سازمان تعزیرات حکومتی یا سامانه ۱۲۴ سازمان صنعت، معدن و تجارت انتظار دارند تا با فوریت با این افراد برخورد کنند. ادامه راه با این روند به‌نوعی غیرممکن است و پیامد آن چیزی جز ظلم به بیت‌المال و بدتر شدن شرایط و عدم رسیدن به شعار کاهش تورم و افزایش تولید نیست.
کاربر سامانه ۱۲۴ در پاسخ به پیگیری خبرنگار درباره علت عدم پیگیری و زمان بر شدن رسیدگی به شکایت از گرانی نان اظهار کرد: سامانه ۱۲۴ در زمینه تخلفاتی که مربوط به وزارت کشاورزی است فقط ارسال کننده شکایت است و وزارت کشاورزی هم مثل وزارت صمت بازرسان حرفه‌ای دوره دیده و با تجربه ندارد و از نیروهای افتخاری با یک آموزش چند هفته‌ای برای رسیدگی به این شکایات استفاده می‌کند؛ ولی این موضوع در دولت چهاردهم دوباره مطرح شده و ممکن است در هفته‌های آینده دوباره موضوع بررسی شکایت از نانوایی‌ها به وزارت صمت بازگردد.